In het vijfde seizoen van Mad Men maakten we kennis met een herboren Don Draper. De gehaaide reclameman en onverbeterlijke donjuan focuste zich minder op zijn baan en des te meer op zijn kersverse echtgenote. Maar dat geluk bleek van korte duur. Naar aanleiding van de première van het zesde seizoen op Prime blikt acteur Jon Hamm exclusief terug én vooruit. ‘Draper is als een verouderende leeuw.’
Praat met de cast van Mad Men en één ding valt op: niemand maar dan ook niemand lijkt op het personage dat hij of zij vertolkt in de roemruchte reeks over een reclamebureau in het New York van de sixties. Het afstandelijke sérieux van de voluptueuze Christina Hendricks staat in schril contrast met de sensuele speelsheid van kantoormanager Joan Holloway. De popperige Elisabeth Moss etaleert nog steeds de beduusdheid die aanstormend reclametalent Peggy Olson al lang heeft afgeworpen. En in tegenstelling tot Pete Campbell, ’the account executive you love to hate’, is Vincent Kartheiser de beminnelijkheid zelve.
Het treffendst is het contrast tussen Jon Hamm en hoofdpersonage Don Draper, dat de acteur tot een van de bekendste tv-koppen van het laatste decennium maakte. Van Drapers kenmerkende gekweldheid – wat wil je als je opgroeit in een bordeel, van identiteit verwisselt met een collega-soldaat en een huwelijk met een kille bitch achter de rug hebt? – is geen spoor. Eveneens afwezig: een strak maatpak en die coole blik die menig hart sneller doet kloppen. In plaats daarvan dient zich een sportief geklede, ietwat klungelige man aan die nooit om een grap verlegen zit en af en toe de gekste bekken trekt.
Eén ding neemt Jon Hamm (42) echter bloedserieus: zijn job. Als ik uit de startblokken schiet met de vraag of hij ooit in discussie treedt met Mad Men-bedenker en -showrunner Matthew Weiner over Drapers neerwaartse spiraal, antwoordt hij resoluut: ‘Tijdens de opnames van de pilot besloot ik Dons lot volledig in Matthews handen te leggen. Het was duidelijk dat hij Drapers verhaalboog tot in de puntjes uitgedokterd had. “Ik ben een stuk gereedschap en jij mag me gebruiken”, dacht ik bij mezelf.’
JON HAMM: Mijn wederhelft (Jennifer Westfeldt, het brein achter indiehit Kissing Jessica Stein en relatiekomedie Friends with Kids, nvdr.) is een ongelooflijk getalenteerde actrice, scenariste en regisseuse. Haar specificieke talenten deden me jaren geleden inzien dat je een verhaal beter door één persoon kunt laten vertellen dan door meerdere stemmen. Natuurlijk zijn er al momenten geweest dat ik me vragen stelde bij Dons opeenstapeling van misstappen. Dat neemt echter niet weg dat ik ten volle besef dat er in onze business maar weinig mensen van Matthews kaliber rondlopen.
Buiten een prachtige poster, enkele sfeervolle foto’s en het nieuws dat jullie enkele dagen in Hawaï hebben gedraaid, werd er maar weinig wereldkundig gemaakt over het zesde seizoen. Word je niet gek van die verplichte geheimzinnigheid?
HAMM: Integendeel: ik geniet er met volle teugen van. Het draagt alleen maar bij tot de buzz die rond de show hangt. Eigenlijk begrijp ik dit soort vragen niet. Neem nu Homeland: hadden de makers nog voor de uitzending van de eerste aflevering moeten meedelen dat Brody een dubbelagent is? Natuurlijk niet! Wie zou er dan nog kijken? Er is maar één ding dat ik wil prijsgeven over het nieuwe seizoen. En dat is dat Don er niet jonger op wordt.
En nu moet ik mijn nieuwsgierigheid verder maar bedwingen?
HAMM: Goed, de aanhouder wint (lacht). Seizoen zes draait om sterfelijkheid. Don wordt geconfronteerd met zijn vorderende leeftijd, maar ook met de jeugdigheid van zijn kinderen én van zijn echtgenote Megan. Bovendien speelt het feit dat de jeugd steeds centraler staat in het culturele leven van het Amerika van de sixties hem flink parten. Ik vergelijk Don graag met een verouderende leeuw die vroeger de leider van de troep was maar nu langzaamaan op de achtergrond raakt. In dat opzicht is de vergelijking met Peggy en Joan, die elk op hun manier alsmaar standvastiger worden, bijzonder interessant.
Is sterfelijkheid niet altijd al een belangrijk onderdeel van de show geweest? Vorig seizoen hing accountant Lane Pryce zich nog op en de geanimeerde titelsequentie, met een vallende Don, voorspelt niet veel goeds voor de protagonist.
HAMM: Hm, daar heb je een punt. Ik had die opening credits nog nooit zo letterlijk geïnterpreteerd. In mijn ogen is dat dwarrelende ventje een figuurlijke weergave van Dons geestestoestand. Interessant hoe mensen dingen elk op hun hoogst persoonlijke manier bekijken. Neem nu die poster die je daarnet vermeldde. Vlak voor ons gesprek kwam ik nog een site tegen waarop een blogger ettelijke alinea’s had geschreven over de achterliggende betekenissen van dat artwork. Dat onze reeks zulke gedrevenheid teweegbrengt, vind ik het ultieme compliment.
Over één ding is iedereen het eens: Don is niet bepaald het zonnetje in huis. Begint zijn destructief gedrag na al die seizoenen niet op je te wegen?
HAMM: Vergeet niet dat ik een acteur ben! Als ik Don mee naar huis zou nemen, zou mijn partner me al lang hebben buitengezet. Bovendien zou ik ondertussen met een kanjer van een drankprobleem zitten en waarschijnlijk regelmatig zelfmoord overwegen (lacht). Dat neemt niet weg dat hij me ook na de werkuren mateloos blijft intrigeren. Waarom lukt het hem maar niet om gelukkig te zijn? Ligt het aan zijn keuze om destijds van Dick Whitman in Don Draper te veranderen? Of heeft hij simpelweg nog steeds de ware niet gevonden? Hopelijk kennen we het antwoord tegen het einde van het zevende en laatste seizoen.
Denk je dat er nadien nog een Mad Men – The Movie volgt?
HAMM: Als dat het geval is, hoop ik dat ik een rolletje krijg. Don zal ik waarschijnlijk aan een of andere marquee name moeten afstaan (lacht). Serieus nu: ik hoop van niet. Het verschil tussen televisie en cinema is hemelsbreed. De manier waarop je een verhaal vertelt, is compleet anders. Op het grote scherm ligt het tempo veel hoger, waardoor je vaak aan impact inboet. Daarnaast heeft er de laatste decennia een gigantische verschuiving plaatsgevonden. Dertig jaar geleden was televisie synoniem met hapklaar entertainment, nu valt cinema die bedenkelijke eer te beurt. Vandaar dat we jaar in, jaar uit met Transformers-sequels geconfronteerd worden. Een onderneming als Mad Men laat zich niet vertalen naar tweeënhalf uur popcornpret. Tenzij je van Don Draper een James Bondachtige spion zou maken die aan de lopende band vrouwen binnendoet en slechteriken koud maakt. Daar zou ik zelfs een ticket voor kopen! (lacht)
Op het vlak van vrouwen moet Draper niet bepaald onderdoen voor 007.
HAMM: Een fenomeen dat ik na al die jaren nog steeds niet begrijp. Hoe kan zo’n getormenteerde man uitgroeien tot een sekssymbool – laat staan een rolmodel? Toegegeven: hij ziet er verbluffend goed uit in een maatpak. Maar andere lovenswaardige kwaliteiten kan ik niet bedenken. Misschien dat het publiek hem zijn gebreken vergeeft omdat hij iets fundamenteel menselijks uitstraalt, namelijk de ontevredenheid over ons bestaan op deze aardkloot.
Vorig seizoen leek Don van het merendeel van zijn demonen verlost. Zo bedroog hij zijn echtgenote Megan maar één keer. En dat bleek dan nog een koortsdroom. Beviel het je om een bravere versie van Don te spelen?
HAMM: Natuurlijk! Andere aspecten van je personage belichten, een acteur heeft niet liever. Bovendien was die wending een geniale zet van Matthew en zijn schrijversteam. Een zoveelste seizoen met Don als onbevredigbare vrouwenverslinder was van het goede te veel geweest. Als een reeks als een holle herhalingsoefening begint aan te voelen, laat de doodsteek niet lang op zich wachten.
In tegenstelling tot Don ben je zelf nog steeds niet in het huwelijksbootje gestapt. En dat ondanks dat Jennifer Westfeldt en jij sinds 1997 samen zijn.
HAMM: Ieder diertje zijn pleziertje, nietwaar? Trouwen werkt. Anders zou het geen eeuwenoude traditie zijn. Dus: als je ervoor wilt gaan, ga er dan voor. Iedereen – hetero of homo – mag wat mij betreft doen wat hij wil. Waarom Jennifer en ik niet getrouwd zijn, is echter none of your business.
Terug naar je professionele leven dan: hoe komt het dat we je naast Mad Men vooral in komische projecten als Bridesmaids, 30 Rock en Clear History te zien krijgen?
HAMM: Omdat ik een hekel heb aan mezelf herhalen. Toen Mad Men succesvol bleek, begonnen de scripts binnen te stromen. Plots wilde iedereen me casten als de mysterieuze verleider met een hoed op zijn hoofd. Ik ben Kristen Wiig, de scenariste-actrice van Bridesmaids, ontzettend dankbaar dat ze me de kans heeft gegeven om een complete idioot te spelen. ‘Complete idioot’ lijkt me trouwens een fantastische titel voor mijn autobiografie. (lacht)
Heb je, nu het einde van Mad Men in zicht is, geen schrik dat je nooit nog in iets zult meespelen dat aan het niveau van deze met prijzen en lofzangen overladen reeks kan tippen?
HAMM: Ik leg de lat altijd ongelooflijk laag, dat helpt (lacht). Als ik met dergelijke vrees zou kampen, zou ik beter onmiddellijk in een donker hoekje kruipen en bibberend beginnen te huilen. Iets als Mad Men kom je zeer zelden tegen. De kans dat ik op dingen ga botsen die me zullen uitdagen en verbazen, is echter kolossaal. Vandaar dat ik een tijdje geleden in zee ben gegaan met Ari Folman, de Israëlische filmmaker die het adembenemend geanimeerde Waltz with Bashir opvolgde met het nog bevreemdendere The Congress. Nog zo’n wonderlijke onderneming: onlangs sprak ik voor de animatiereeks Bob’s Burgers de stem in van een pratende wc. Geef toe: waarom zou ik de toekomst somber inzien? (lacht)
Je staat bekend als een fanatieke voetballiefhebber. Voor wie ga je supporteren tijdens het wereldkampioenschap in Brazilië?
HAMM: Simpel: de Verenigde Staten. Wat wil je? Dat ik een of andere favoriet kies? Nee, doe mij maar de good, old United States. Underdogs kunnen alleen maar verbazen.
DOOR STEVEN TUFFIN
Jon Hamm ‘DAT BEGRIJP IK NOG STEEDS NIET: HOE KON DON DRAPER UITGROEIEN TOT EEN SEKSSYMBOOL? OKÉ, HIJ ZIET ER VERBLUFFEND GOED UIT IN MAATPAK, MAAR ANDERE KWALITEITEN KAN IK NIET BEDENKEN.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
