Auteur Jan Vantoortelboom brengt in juni zijn nieuwe roman De drager uit. Knack Focus legde hem een drietal vragen voor.
1. Nicolas heeft een surrogaatbroer die in Slowakije wetenschappelijk onderzoek verricht. Jij hebt daar ook een broer. In hoeverre zijn Nicolas en Bruno geënt op jou en je broer?
Jan Vantoortelboom: Mijn broer is inderdaad in Slowakije terechtgekomen na zijn studies biologie. Hij trok het Tatrasgebergte in om de territoria van lynxen, beren en wolven in kaart te brengen. Het klopt dat hij er een hardere, op biologische principes geënte levensvisie op na houdt en ik meer in computers en informatica geïnteresseerd ben. Al op heel jonge leeftijd was hij een fervent dierenbeschermer. Hij organiseerde jaarlijks een paddenoverzet, werd lid van zowel Greenpeace als WWF en gaf me een pak rammel als ik ook maar een vlieg of mug durfde te pletten. Hij heeft een dominant karakter. Zo dwong hij vader trager te rijden op de autosnelweg om minder uitlaatgassen te produceren en kwam hij de hoeveelheid water meten telkens ik in bad ging zodat er niet te veel geloosd zou worden.
2. Bruno gaat uiteindelijk de eugenetische kant op. Hoe sta je daar zelf tegenover?
Vantoortelboom: Ik vind dat een goede zaak. Het mag alleen niet uit de hand lopen. Genetische manipulatie mag wat mij betreft toegepast worden om erfelijke ziektes in de toekomst te voorkomen, ook al zou dat betekenen dat de mens daardoor minder ‘natuurlijk’ en meer ‘ontworpen’ zou zijn. Het zoeken naar genetische middelen om ouderdom en aftakeling tegen te gaan is me dan weer een brug te ver. ‘De dood hoort bij het leven’, zegt mijn vader altijd. Er is slechts betekenis doordat er een tegengestelde bestaat: wit en zwart, winst en verlies, goed en slecht, dag en nacht en leven en dood. Als je de dood elimineert, rest alleen een betekenisloos bestaan. Onsterfelijkheid is dus geen zegen.
3. Bruno’s biologische kijk op het leven lijkt tot eenzaamheid te leiden, iets waar ook Nicolas niet van gevrijwaard blijft. Is de mens fundamenteel eenzaam?
Vantoortelboom: Voor een mens is de kinderwens essentieel. Een kind is noodzakelijk voor het voortbestaan van de soort. Maar wat voor ieder jong koppel een gelukkige vernieuwing en voortzetting van het leven zou moeten zijn, kan ook ontaarden in een nachtmerrie. Een kind kan uiteindelijk een vergiftigd geschenk blijken dat de glans van het leven van zijn ouders doet verbleken. Het kan ziek worden, doodgaan of verongelukken. In mijn boek gebeurt dat frequent, en niet toevallig.
De Drager, Jan Vantoortelboom, Atlas/Contact, 206 blz., 19,99 euro.
