Waarom ‘Star Wars’ het niet meer over ‘jizz’ wil hebben
En andere opvallende retcons uit de film- en televisiegeschiedenis.
De feiten
Onrust onder Star Wars-fans de voorbije weken. De reden: de officiële benaming van het fictieve intergalactische muziekgenre dat live in de Cantina gebracht wordt. In From a Certain Point of View: Return of the Jedi, een net verschenen collectie officiële kortverhalen, wordt het namelijk ietwat verrassend ‘jatz’ genoemd.
Het ding is: het genre hád al een naam. Een bijzondere naam zelfs. In Tales from the Mos Eisley Cantina, een kortverhalenboek uit 1995, wordt er systematisch over ‘jizz’ gesproken. Midden jaren negentig leek dat een leuke woordspeling op jazz, bijna drie decennia aan internetporno later wordt daar anders naar gekeken. (Voor de onwetenden: ‘jizz’ is vandaag het courante Engelse woord voor ‘ejaculaat’, ‘ejaculeren’ of ‘met ejaculaat bedekken’.) De vraag is dan ook of Star Wars net heeft geprobeerd om zijn grappigste blunder recht te zetten. Dat er in de nieuwe bundel verduidelijkt wordt dat er voor ‘jatz’ ‘ook andere benamingen circuleren, de ene al smakelijker dan de andere’, lijkt alvast in die richting te wijzen.
Het zou niet de eerste keer zijn. Deze praktijk is ondertussen zo courant bij langlopende franchises dat het internet er een naam op heeft geplakt: ‘retcon’, kort voor ‘retroactive continuity’, een term die strikt genomen slaat op alle fictieve feiten of gebeurtenissen die in vervolgverhalen bewust worden verdraaid of genegeerd. De mooiste retcons zijn evenwel de pogingen van schrijvers om een fout, vergetelheid of ongelukkige naamkeuze uit het verleden recht te zetten.
De ultieme retcon staat overigens ook op naam van Star Wars. In de finale van A New Hope blijkt de onverwoestbare Death Star één zwakke plek te hebben: met één welgemikt schot in een ventilatieschacht ontploft het volledige ruimteschip. Een onachtzaamheid van de architect waar jaren mee gelachen werd in de popcultuur. Tot Rogue One dertig jaar later met een verhaal kwam over hoe de architect van de Death Star stiekem een Rebel was en een geheime achilleshiel had ingebouwd. Dat is alsof er straks een prequel komt van Titanic waarin de deurenfabrikant zodanig moet besparen dat zijn deuren te licht zijn om twee personen te kunnen dragen.
De trivia
– Blijft wel verrassend dat mensen in 1995 ‘jizz’ een normale term voor een muziekgenre vonden. Is dat woord dan toch echt de linguïstische inbreng van Pornhub?
– Ik herinner me plots dat er midden jaren negentig credibele rappers rondliepen die zichzelf The GZA noemden. Mensen wisten inderdaad echt van niks.
– In elk geval: de ‘jizzers’, zoals de fans van jizz zichzelf noemen, roepen op Twitter alvast op om bij de oorspronkelijke benaming te blijven. De jizzers, jawel. We snappen waarom Star Wars het een en ander wil retconnen.
De voorbeelden
Star Wars
Nog eentje van Star Wars. Toen Darth Vader tegen Luke zei dat hij zijn papa was, had hij één probleem: een film eerder had Obi-Wan Kenobi aan Luke verteld dat zijn vader door Darth Vader vermoord was. Een euvel dat George Lucas een film later oploste door de geest van Kenobi te laten verduidelijken dat dat laatste ‘vanuit een zeker perspectief toch klopte’.
The Simpsons
Een klassieke retcon: de manke tijdlijn. In oorspronkelijke flashbacks van The Simpsons was te zien hoe Homer zijn late tienerjaren in de seventies beleefde. In recentere flashbacks is dat veranderd naar de jaren negentig, tegen een grungeachtergrond. Zodat nieuwe kijkers zich niet afvragen waarom een 75-jarige man en vrouw een dochter in de crèche zouden hebben.
De Daltons
De Daltons die u uit Lucky Luke kent zijn niet de oorspronkelijke Daltons, maar wel hun identieke neven. De allereerste Daltons stierven bij hun debuut in Lucky Luke, iets wat de latere scenarist René Goscinny spijtig vond.
Thuis
Voor de langst verwachte retcon moeten we bij Thuis zijn. Toen Lowieke na enkele jaren afwezigheid terugkeerde uit Mexico had hij plots geen glazen oog meer. Geen vergetelheid, legden de makers in 2013 uit, maar ‘een keuze waar ze later pas in detail over zouden treden’. Ik wacht al tien jaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier