Matthijs De Ridder

‘Wie altijd al eens een opstanding had willen meemaken, kwam bedrogen uit’

Afgelopen week bezocht ‘de verlosser van de jazz’ België. ‘In een tijd waarin voortdurend historische rekeningen worden vereffend zonder dat iemand nog echt de moeite neemt de geschiedenis te bestuderen, is dit misschien wel dé manier om jazz te spelen’, schrijft auteur Matthijs de Ridder.

Ik ben er zo één die bij de vraag naar welke muziek ik graag luister altijd even slikt. Neem ik namelijk een ongedwongen houding aan en zeg ik iets als ‘ sjasz‘, of ga ik er eens goed voor staan en articuleer ik helder ‘ dzjaezz‘? Echt veel verschil maakt het niet. De reactie is niet zelden een opgetrokken neus. Sinds Frank Zappa weten we immers dat jazz misschien niet dood is, maar voor velen toch wat onfris ruikt.

Grote onzin, als je het mij vraagt. Ik heb mijn neus nooit vrijer kunnen ophalen dan toen ik een jazzy geschiedenis van de twintigste eeuw schreef. En toch wordt de jazz keer op keer dood verklaard – en even zo vaak weer tot leven gewekt. Recent gebeurde dat met de opkomst van saxofonist Kamasi Washington, die in 2015 met The Epic en dit jaar met Heaven and Earth een groot publiek wist te boeien. De man die her en der als de verlosser van de jazz wordt ingehaald, was afgelopen week een van de headliners op Jazz Middelheim, dus wie altijd al eens een opstanding had willen meemaken…

Wie altijd al eens een opstanding had willen meemaken, kwam bedrogen uit.

Matthijs de Ridder

… kwam bedrogen uit. Washington verrichtte geen mirakel. Zijn muziek is zelfs geen nieuwe interpretatie van wat de jazz de voorbije eeuw heeft gebracht. Nee, ze is er veeleer de optelsom van.

Vanaf het allereerste nummer was het duidelijk dat Washington stevig in de lange jazztraditie staat. Van de snerpende sax van Coltrane in zijn woedendste momenten, via de fun van Canonball Adderly en de razende hardbop van Freddie Hubbard, tot de jazzfusion van Miles Davis en de bombastische buitenaardse muziek van Sun Ra. Het zit er allemaal in.

Niets nieuws onder de zon, dus. Maar in een tijd waarin voortdurend historische rekeningen worden vereffend zonder dat iemand nog echt de moeite neemt de geschiedenis te bestuderen, is dit misschien wel dé manier om jazz te spelen: met inbegrip van de volledige traditie.

Zo voelt namelijk ook de politieke groove in Washingtons muziek natuurlijk aan. ‘ Our time as victims is over / We will no longer ask for justice / Instead we will take our retribution‘, klinkt het in het openingsnummer van Heaven and Earth. Geen verrassende boodschap voor wie de geschiedenis van de jazz als opstandige, zwarte muziek kent. En voor wie een paar decennia niet heeft opgelet en zich plots in zijn witte trots geraakt weet, wordt de hele geschiedenis er gratis bijgeleverd.

Ook al was het geen wederopstanding, het was toch een heel spektakel, deze muziek die we bij gebrek aan een beter woord ‘ sjasz‘ noemen, of desnoods ‘ dzjaezz‘.

In de zomermaanden ontfermt schrijver Matthijs de Ridder zich over de cultuurcolumn. Hij schreef onder meer De eeuw van Charlie Chaplin.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content