Silence is Sexy @ AB: Dansen op de brug tussen elektronica en klassiek

Silence is Sexy, de concertreeks van de AB waarin eerder al Nils Frahm, Hauschka, Lubomyrk Melnyk en Jóhann Jóhannsson werden opgevoerd, zit er helemaal op. De slot-editie, met Adam Wiltzie als gastcurator was er één in XL-formaat en kreeg de allure van een heus festival.

Het verhaal is verteld, vinden de organisatoren. ‘Silence is Sexy’ -de titel werd ontleend aan een song van Einstürzende Neubauten- was een alibi om hedendaagse componisten te programmeren die een klassieke achtergrond hebben, maar de elektronica geenszins uit de weg gaan en alles in huis hebben om aan een rockpubliek te appelleren. Ook tijdens de laatste aflevering van de over drie jaar gespreide concertreeks stonden weer een hoop artiesten op het podium wier voornamelijk instrumentale werk een brug slaat tussen twee werelden. Daarbij werd zowel de grote zaal als de club benut, zodat er in de AB tussen vier en halftwaalf nauwelijks dode momenten te noteren vielen.

• JOZEF VAN WISSEM

Deze naar Brooklyn verkaste Nederlander beschouwt het als zijn missie de luit te bevrijden van haar barokachtergrond. Dat lijkt hem prima te lukken, want twee jaar geleden werd zijn muziek voor de film ‘Only Lovers Left Alive’ in Cannes bekroond met een prestigieuze Soundtrack Award. Jozef van Wissem houdt zich ook op in de wereld van de geïmproviseerde muziek en speelt in een band met cineast-gitarist Jim Jarmusch. In Brussel trad hij solo aan, met uitgesponnen, minimalistische stukken waarin de aparte klankkleur van de luit uitgebreid in de verf werd gezet. Van Wissem is een virtuoos, zoveel is zeker, maar dit keer spelde hij toch niet geheel foutloos. Af en toe had je zelfs het gevoel dat zijn instrument niet helemaal juist gestemd stond. Maar toen de muzikant al spelend het publiek in wandelde, leek de boodschap vooral: it’s only rock-‘n-roll. Dus: wie geeft er dan om een valse noot meer of minder?

• O

De Franse, maar in Brussel wonende Sylvain Chauveau, maakte al platen voor labels als Type en Fat Cat en trad in Brussel aan met het tienkoppige O, een duidelijk door John Cage beïnvloed ensemble met strijkers, blazers, sax, harmonium en vijf zangeressen, dat een half uur lang dezelfde dreinende noot aanhield. Op die manier stelde het het geduld en uithoudingsvermogen van het publiek behoorlijk op de proef. Of je ging er volledig in op, of je liep geïrriteerd weg. En toegegeven, na twintig minuten konden ook wij de lokroep van de bar niet langer weerstaan.

• HILDUR GUDNADÓTTIR

Deze klassiek geschoolde IJslandse celliste laat zich weinig gelegen liggen aan conventies. Ze maakte deel uit van Múm, werkte samen met Pan Sonic en Throbbing Gristle en bracht vorig jaar haar jongste soloplaat ‘Saman’ uit. Ook in de AB deed ze het in haar eentje, met behulp van effectpedaaltjes, vervormingsapparatuur en een loop station. IJle, a capella zangpartijen werden afgewisseld met instrumentaal werk en daarbij werd haar cello zowel betokkeld als met een strijkstok bewerkt. Hildur Gu∂nadóttir stond voor aantrekkelijk minimalisme: het ene moment hymnisch en ingetogen, het andere voortgestuwd door nerveuze riffs, maar altijd boeiend en intrigerend.

• ECHO COLLECTIVE

De strijkers van A Winged Victory for the Sullen houden er nog een andere groep op na: een zevenkoppig kamerorkest, waarmee ze een ietwat onvoorspelbare koers varen. In Brussel speelden ze bijvoorbeeld ‘Dau∂i Baldrs’, een donkere ambientcompositie uit 1997, van Burzum. Achter dat pseudoniem verschuilt zich de Noorse black metalfiguur Varg VIkerness, die achttien jaar achter de tralies doorbracht wegens moord en het in brand steken van enkele kerken. We waren niet vertrouwd met het origineel, maar Echo Collective puurde er een repetitief maar majestueus concert uit, waarin, naast de violen, afwisselend xylofoons, een piano, een harp en een mijmerende klarinet het voortouw namen.

• THE GROUP

Het Deense Efterklang is niet meer, maar gewezen frontman Caspar Clausen houdt zich momenteel onledig met The Group, een losvast collectief dat nagenoeg volledig geïmproviseerde concerten geeft. Ook van de partij waren dit keer Greg Haines, Francesco Donadello en de Brusselse Amerikaanse Christina Vantzou. Live-drums werden gekoppeld aan nu eens dubby, dan weer abstracte, koele elektronica, die ondergetekende helaas slechts matig wist te boeien. Clausen, die zich aanvankelijk vooral beperkte tot het maken van percussiegeluiden met twee buigzame metalen platen, sloeg tijdens het laatste nummer alsnog aan het croonen en deed daarbij een beetje aan David Sylvian denken. Maar dat kon de set niet meer redden: de muziek van The Group gleed van ons af als water van een eend.

• A WINGED VICTORY FOR THE SULLEN

Curator en drone master Adam Wiltzie, bekend van The Dead Texan, Stars of the Lid en Sleepingdog, richtte enkele jaren geleden, samen met pianist Dustin O’Halloran, A Winged Victory For the Sullen op, een collectief waarmee hij zijn voorliefde voor ambient electronica, hedendaags klassiek en minimal music in rijke, gelaagde composities vat. In Brussel speelde de groep onder meer fragmenten uit ‘Atomos’, de score die ze schreef voor een dansvoorstelling van Wayne McGregor. De line-up was voor de gelegenheid gereduceerd tot vijf muzikanten, zodat het geluid werd gedomineerd door strijkers, toetsen en de gitaar van Wiltzie, die overigens zelden als een gitaar klonk. De nummers schoven langzaam, als laaghangende mistbanken, voorbij. Mediatief, bedwelmend, statig en intens waren daarbij de sleutelwoorden. Althans: in óns notitieboekje.

• BEN FROST

De in IJsland wonende Australiër Ben Frost, één van de centrale figuren bij het Bedroom Community-label, maakt geen muziek voor doetjes. Als het de bedoeling was ‘Silence is Sexy’ te laten eindigen met een knal van je welste, dan was de AB bij deze man dus aan het goede adres. Tijdens zijn soloset, waarvoor hij zich enkel gebruik maakte van zijn gitaar, twee laptops en enkele elektronische machines, putte hij vooral uit zijn jongste cd ‘A U R O R A’, die hij schreef in Kongo, aan de voet van een actieve vulkaan. Dat leidde in Brussel tot een feest van noisy uitbarstingen. Witte ruis, statisch geknetter, wervelende beats, orkestrale ambient en flarden industrial waren de voornaamste bestanddelen van Frosts muziek, waarin je afwisselend tandartsboren, brullende vliegtuigturbines en knorrende varkens tegenkwam. Het werd een verzengende geluidstrip waarbij je scheuren in je trommelvliezen dreigde op te lopen. En inderdaad: we ervoeren de stilte daarna als sexier dan ooit.

• ILLUMININE

De laatste noten waren voorbehouden aan Illuminine, aan achtkoppig gezelschap rond de Leuvense gitarist Kevin Imbrechts. De man schetst even dromerige als sfeerrijke soundscapes die ontstaan op het snijpunt van ambient, neoklassiek en postrock. ’s Mans debuutplaat, het onlangs verschenen ‘#1’, werd gemixt in de IJslandse Sundlaugin-studio van Sigur Rós en dat geeft al aan in welke richting de muziek van Illuminine te situeren valt. De bloedmooie nummers, live verder ingekleurd met strijkers, piano, elektronica en een mijmerende trompet, hadden echter een eigen karakter, waren voorzien van bedwelmende melodieën en klonken tegelijk warm en glaciaal, dromerig en melancholisch. Getuige een nummer als ‘Lumen Reign’, schrok de groep er niet voor terug buiten de lijntjes te kleuren. Het was een lange dag geweest, maar het concert van Illuminine was misschien wel het beste van deze laatste ‘Silence’- editie. Imbrechts en zijn gevolg hadden best wel een plekje op het hoofdpodium verdiend, want hun werk vertoonde internationaal potentieel. Maar zo leidt het einde van ‘Silence is Sexy’ misschien wel tot het begin van een nieuw verhaal.