De geëngageerde soul van Michael Kiwanuka ging in de AB net niet diep genoeg

Een nieuw talent en een gevestigde waarde: met Celeste en Michael Kiwanuka serveerde de AB een voortreffelijk avondje Black Music. Beide artiesten waren diep geworteld in de traditie, maar hun muziek verwees toch onmiskenbaar naar het Hier en Nu.

De eerste keer dat we Michael Kiwanuka aan het werk zagen, in 2011, deed hij dienst als opwarmer voor Adele. Hij klonk toen nog als een doordeweekse, ietwat brave troubadour van dertien in een dozijn. Maar zie, de man kreeg een forse duw in de rug van de BBC, zijn langspeeldebuut Home Again en opvolger Love & Hate groeiden uit tot bestsellers en zijn liedjes vonden prompt hun weg naar allerlei populaire tv-series, zoal Big Little Lies, Suits en Animal Kingdom. Na drie jaar stilte kwam hij zopas op de proppen met plaat nummer drie, simpelweg Kiwanuka genoemd. Die werd door een collega van de Britse krant The Guardian, met enige zin voor overdrijving, tot een van de beste lp’s van het voorbije decennium gebombardeerd. ‘De verbindende schakel tussen What’s Going On en Screamadelica‘, lazen we.

Maar laat ons vooral nuchter blijven: de nieuwe van Michael Kiwanuka klinkt niet half zo revolutionair als de genoemde opussen van Marvin Gaye of Primal Scream. De Britse Oegandees staat veel dichter bij de symfonische, soms folky soul van Terry Callier en Bill Withers, al hoor je op zijn nieuwe plaat ook verwijzingen naar de psychedelische periode van The Temptations of de naar easy listening neigende orkestraties van Burt Bacharach. Kiwanuka is in de weer met strijkers, harpen en een gospelkoor, maar producers Danger Mouse en Inflo zorgen er wél voor dat in zijn panoramische sound af en toe een modieuze breakbeat doorklinkt.

Wie de man in Brussel aan het werk wilde zien, deed er goed aan op tijd te komen, want als voorprogramma had hij de veelbelovende Celeste (****) meegebracht. De zangeres met Jamaicaanse roots uit Brighton zag 24 jaar geleden het licht in L.A. en ,groeide op met de muziekcollectie van haar grootvader, wat verklaart waarom haar lichtjes hese maar imposante timbre doordrongen is van Billie Holiday en Ella Fitzgerald. Celeste (voluit: Celeste Waite) bracht tot dusver alleen nog maar enkele singles en een ep uit, maar na haar set in de AB (waar ze in september al eens het podium van de club mocht inpalmen), durven we haar zonder omhaal een grote toekomst te voorspellen.

Enkel aan haar presence kan de vrij houterige Celeste nog wat werken, maar wat een stem! Wat een timing! Wat een voordacht! De chanteuse voelde zich duidelijk het best in de tussen jazz en soul schuifelende tempo’s van nummers als Both Sides of the Moon en Lately of de softfunk van Love is Back. Toch bewees ze met Somebody dat ze ook het snellere werk moeiteloos aankon. Haar band, het uit Leeds afkomstige Gotts Street Park, klonk geweldig zonder al te nadrukkelijk de aandacht te trekken. This Is Who I Am, versierd met een rokerige saxsolo, was een beginselverklaring die kon tellen. En na het enkel met pianobegeleiding gezongen Strange, zijn we er zeker van dat Celeste binnenkort in het gat zal springen dat Amy Winehouse in 2011 heeft achtergelaten.

Michael Kiwanuka, bijgestaan door een vierkoppige groep en twee backingzangeressen, begon zijn set met een suite van vier songs uit zijn even veelzijdige als bespiegelende nieuwe plaat: de fraaie ballads Piano Joint en I’ve been Dazed, de psychfunk van Rolling en het op afrobeat geplante You Ain’t The Problem. De irritante nanana’s in het laatstgenoemde nummer deden gaan afbreuk aan de relevante inhoud: niet de migrant, maar onverdraagzaamheid ligt aan de oorsprong van heel wat maatschappelijke problemen.

Raciale vooroordelen en gratuit politiegeweld zijn bij Kiwanuka trouwens een vaak terugkerend thema – zie het met handclaps en funky wahwahgitaren opgesmukte Black Man In A White World. Hero was dan weer een hommage aan Fred Hampton, een 21-jarige Amerikaanse burgerrechtenactivist en Black Panther die in 1969 op last van het FBI in zijn slaap werd vermoord. Uitstekende song, daar niet van, maar hij had duidelijk toch iets te lang naast Jimi Hendrix’ versie van All Along the Watchtower gelegen.

Repetitief

Hoewel Michael Kiwanuka in het verleden vaak werd geplaagd door twijfels en gebrek aan zelfvertrouwen, verried zijn organische sound een nieuwe trefzekerheid. De man hechtte duidelijk meer belang aan groove dan melodie, waardoor Tell Me A Tale ons iets te repetitief in de oren klonk. Soms stuurde de zanger enkele van zijn muzikanten de coulissen in en koos hij voor soberheid, zoals in Light, waarin hij halverwege even de draad kwijt raakte, en het verstilde Rest.

De nieuwe langspeler kwam haast integraal voorbij. Final Days, over een nucleaire ramp, werd gestut door psychedelisch gitaargeweld en in Solid Ground nam Kiwanuka plaats aan de piano, terwijl de andere toetsenman artificiële strijkers uit zijn klavier toverde. Hard to Say Goodbye had dan weer de soundtrack kunnen zijn bij een Nouvelle Vague-film uit de sixties. Met het oog op nog méér bissen besloot Michael Kiwanuka doodleuk de avondklok in de AB aan zijn laars te lappen en een kwartier over tijd te gaan.

In het solo gebrachte Home Again hoorden we echo’s van Sam Cooke, terwijl de band de classic Cold Little Heart van de juiste accenten voorzag. Helaas had Kiwanuka vaak de neiging de elasticiteit van zijn nummers zwaar op de proef te stellen – houd hem dus weg van uw onderbroekenlade!- en kon hij het niet nalaten wat muzikaal al eens gezegd was nog eens te herhalen. En daarna nog eens. Bovendien deed de gepolijste soul van Michael Kiwanuka iets te introvert en te gereserveerd aan om ons écht bij de lurven te vatten. Zijn concert was verre van onaardig, maar als we zijn huisarts mogen geloven, is een dieet van Otis Redding aangewezen.