Ja, er staat een doedelzaksolo op: een track-by-track van de nieuwe Stromae

Op Multitude zingt Paul Van Haver ook meer dan één keer over caca.

1 Invaincu

In het kort: Kanye op kruistocht.

In het lang: Een glorieuze binnenkomer met Kanye-allures – zie: het koor en het stompende ritme – en het enige nummer waarop Stromae aan het rappen slaat. ‘T’as plus de victoires que de défaites / T’en as emporté plus d’un / Tu crois qu’tu vas me la mettre / Même pas en rêve, espèce de p’tite putain’, blaast Paul Van Haver. Op Invaincu deelt hij een vocale uppercut uit aan ‘de ziekte’ – sommigen speculeren over een burn-out, anderen kijken richting het antimalariamiddel waarvan hij angst- en paniekaanvallen kreeg – die ervoor heeft gezorgd dat Stromae lang van de radar verdween. De solo aan het einde is trouwens een doedelzaksolo. Dat kan zomaar.

2 Santé

In het kort: Dat nummer van de radio.

In het lang: De single die de comeback inluidde, vintage Stromae. Het is een quirky popsong die – zoals ook Alors on dance dat was – gemaakt lijkt om te zegevieren op het Eurovisiesongfestival, maar zoals het een Stromae-song betaamt, blijft niet alleen de beat, in dit geval een dronken cumbiabeat, hangen maar ook de tekst. Santé gaat over zij op wie wij het glas nooit heffen, van zijn poetshulp Rosa tot het sanitair personeel van de nachtclub. ‘Si on célébrait ceux qui ne célèbrent pas / Pour une fois, j’aimerais lever mon verre à ceux qui n’en ont pas’, doet denken aan hoe Jacques Brel het in Les bourgeois opnam voor het voetvolk.

3 La solassitude

In het kort: Brossé boven beats.

In het lang: Dirk Brossé is een opvallende, zo niet de opvallendste naam op Multitude. Op drie van de twaalf tracks dirigeerde hij het orkest waarvoor Stromae zijn laptop inruilde. Op La solassitude krioelt het van de violen – de liner notes vermelden 24 violisten en 1 erhuspeler (een Chinese viool) – en vertelt Stromae, vanuit het standpunt van ene Nicolas, over hoe een relatie tot verveling kan leiden. Zo doet Stromae je wel vaker gissen of het verhaal al dan niet persoonlijk is. Terwijl hij gewoon de dingen des levens benoemt, zoek je haast automatisch té veel achter zijn woorden.

4 Fils de joie

In het kort: Een hoerenzoon en een klavecimbel.

In het lang: De tweede song waarin Stromae het opneemt voor de underdog, ditmaal voor een sekswerker, bij monde van haar zoon, ‘un fils de pute’. Stromae is bij momenten meer sociaal werker dan songschrijver, en wanneer hij die functie bekleedt, is de Brusselaar de beste in zijn soort. ‘Le plus dur, c’était la première fois / Puis le dur, c’est de savoir quand sera la dernière fois’, klinkt het. Dat gepingel dat u moeilijk kunt plaatsen? Na de doedelzak op Invaincu is hier een glansrol weggelegd voor de klavecimbel. Dit is tenslotte Stromae. Stromae komt weg met doedelzak én klavecimbel.

5 L’enfer

In het kort: Rechtdoor is de kortste weg naar de krop in de keel.

In het lang: Wie onder een steen leeft en heeft gemist hoe Stromae dit nummer over zelfmoordgedachten live op de Franse tv bracht, verwijzen wij graag door naar YouTube. De beklijvende manier waarop hij een miljoenenpubliek in dit nummer een taboeonderwerp onder de neus schoof, is ronduit indrukwekkend. Stromae doet niet aan verbloemen. Rechtdoor is de kortste weg naar de krop in de keel, zo bewijst het refrein: ‘J’ai parfois eu des pensées suicidaires et j’en suis peu fier / On croit parfois que c’est la seule manière de les faire taire.’ Muziekgeschiedenis.

6 C’est que du bonheur

In het kort: De song over babykak.

In het lang: In 2018 werd Stromae voor de eerste keer vader. Hij houdt zijn zoon bewust uit de media, maar op Multitude geeft hij toch een inkijkje in zijn huishouden. C’est que du bonheur lijkt een cynische take op het ouderschap, maar ‘is eerder een poging tot relativeren’, zei Stromae eerder in dit blad. ‘Tu verras, c’est que du bonheur / Tu verras, c’est de la joie / Y a les couches et les odeurs / Y a les vomis, les cacas et puis tout le reste’, klinkt het in deze piña colada van een popsong: zomers en hij gaat vlot binnen. Zou om die reden niet misstaan in de hitlijsten, ook in landen waar Frans niet de voertaal is. Weten zij veel dat Stromae het een nummer lang over babykak heeft.

7 Pas vraiment

In het kort: De mediterrane snack.

In het lang: Op Multitude is een Boliviaanse charanguista (iemand die een Zuid-Amerikaanse tiensnarige luit bespeelt) te gast naast een Frans-Chinese erhuspeler die eerder te horen was op de soundtrack van Kung Fu Panda. Muzikaal is Multitude een reis rond de wereld en Pas vraiment brengt u naar mediterraan gebied. De relatief onbekende producer Selman Faris tekende voor de aanstekelijkste melodie op het album, waarvan niet exact geweten is welk instrument u opzadelt met een deuntje dat zich nog lang in uw koekenpan zal afspelen. Tekstueel sluit Pas vraiment, over een liefdesrelatie met een onzekere toekomst, aan bij La solassitude.

8 Riez

In het kort: De humanist in Stromae, deel 3.

In het lang: Het lukt Stromae niet langer dan enkele nummers om zijn innerlijke humanist onder de knoet te houden. In Riez tackelt hij niet met de voeten vooruit, maar belicht hij vier droomscenario’s. Hij heeft het over een artiest die een Grammy wil winnen, over iemand die droomt van een villa met zwembad, over iemand die naar warmte en huiselijkheid streeft en iemand die ervan droomt te weten of hij morgen zal kunnen eten. Op een Stromae-plaat staat altijd minstens één nummer dat een gevoelige snaar raakt maar ondanks het enorme potentieel onder de radar blijft. Dit keer zou dat Riez kunnen zijn.

9 Mon amour

In het kort: De boog kan niet altijd gespannen staan.

In het lang: Een song over de liefde en hoe een vrouwenloper op een bepaald moment elke vrouw ervan verdenkt de ware te zijn. ‘Y a d’abord eu Natasha, mais avant y avait Natalie / Puis tout d’suite après y a eu Laura et ensuite y a eu Aurélie’, klinkt het met op de achtergrond een gitaarriedel die fanatieke quizzers herkennen uit Sucre es estribillo van de Venezolaanse Hernán Gamboa. Mogelijk de hardnekkigste oorwurm van de plaat.

10 Déclaration

In het kort: De schop in de ballen.

In het lang: De zurna, een dubbelriethobo die in Turkije, Azerbeidzjan en Armenië bespeeld wordt, slalomt door deze mooie ode aan de vrouw waarmee Stromae zijn status als moderne chansonnier bevestigt. ‘Si le courage avait un visage, il aurait le tien / Pas besoin de grand-chose mais de toi j’ai besoin / J’sais pas si j’crois en Dieu mais en toi je crois bien / Et pourquoi serait-il masculin? Pardonne-moi, on naît pas misogyne, on le devient.’ Met vijf rake zinnen verkoopt hij al wie in de jaren stillekes is blijven hangen een trap in de edele delen.

11 & 12 Mauvaise journée /Bonne journée

In het kort: Het tweeluik.

In het lang: Stromae sluit af met twee tracks waarin hij les hauts et les bas tegenover elkaar zet. Van die twee zou Bonne journée, met zijn hysterische keelgezangen, zomaar een bescheiden hit kunnen worden. ‘J’en ai marre d’être déprimé / Et ça m’déprime d’en avoir marre’, verzucht hij in Mauvaise journée. In beide neemt hij weer ‘caca’ in de mond, wat de teller op drie kakasongs zet. Een opluchting: ook hedendaagse goden weten wat dat is.