Fan van Wu-Tang Clan? Luister vooral níét naar hun nieuwste plaat

Zaterdag 12 april verschijnt Black Samson, het nieuwe album van de legendarische Wu-Tang Clan. Doe RZA, Method Man, de zeven andere mc’s en vooral uzelf een plezier en (her)ontdek hun vroege werk. Flip Kowlier, Blu Samu en Ruben Block van Triggerfinger wijzen de weg.

Bring the motherfuckin’ ruckus! Deze week lost de Wu-Tang Clan een nieuwe plaat. Het is intussen meer dan dertig jaar geleden sinds negen schoffies uit Staten Island, New York de kofferbak van een geleende auto volstouwden met 12 inch-schijfjes van hun singles Tearz en Protect Ya Neck en die in een mum van tijd op straat verpatsten. En meer dan dertig jaar sinds de nieuwe chef van het label Loud in zijn kantoor naar een van die singles aan het luisteren was toen vanuit het niets een compleet onbekende gast binnenstormde en riep: ‘THAT’S THAT SHIIIIT’. Nu ja, dat is toch hoe de schriftuur het wil.

En nu is de Wu-Tang Clan, de legendarische hiphopkliek van RZA, GZA, Method Man, Ghostface Killah, Inspectah Deck, Ol’ Dirty Bastard, Raekwon, U-God, Masta Killa en later ook Cappadonna, terug. Eindelijk. Of hun nieuwe album Black Samson, the Bastard Swordsman de moeite wordt? De affreuze, AI-gegenereerde hoezen – een verschillende voor elk van de 5000 vinylexemplaren die straks op Record Store Day worden verkocht – zijn een veeg teken. En voorganger The Saga Continues uit 2017 viel dik tegen. Eigenlijk is het al bijna twintig jaar geleden dat de gezamenlijke Clan nog eens echt degelijk werk afleverde.

En tóch blijft de Wu-Tang Clan nothing to fuck with. Vier redenen waarom de hele hiphopwereld nog lang eerbetoon mag brengen aan de Wu, volgens drie fans.

Ze hebben de sound van de hiphop met de grond gelijkgemaakt en weer opgebouwd

‘Het vette aan de Wu-Tang Clan was dat je negen mc’s had en negen erg verschillende karakters’, zegt Flip Kowlier (’t Hof van Commerce, Ertebrekers). ‘Iedereen had zijn eigen stijl. RZA, zowat de leider van de groep, rapte op een heel andere manier dan Method Man of Ol’ Dirty Bastard, met z’n “drunken style”. Zeker naar Method Man, met zijn onnavolgbare flow, heb ik heel goed geluisterd. Hij was een voorbeeld voor mij.’

Salomé Dos Santos Ataíde Magalhães maakt snedige hiphop onder de naam Blu Samu. Ze is al van jongs af fan van de Clan. ‘Ze waren met zoveel, zo verschillend, zo jong. En toch waren ze een groep, en ontwikkelden ze samen een heel eigen sound. Echt inspirerend.’

Met zijn band Triggerfinger nam Ruben Block in 2016 zowaar een nummer op met Method Man. ‘Lang voordat die samenwerking er kwam, was ik al heel erg onder de indruk van Cash Still Rules / Scary Hours (Still Don’t Nothing Move but the Money), een track op Wu-Tang Forever, hun tweede plaat. Method Man rapt daarin de tweede strofe. Hij heeft een iets lager stemtimbre dan de meeste rappers, hij snijdt niet zo door de beats. Maar hier heeft hij een onwaarschijnlijke groove. “We warring and cage dodging, ripping and robbing.” Kippenvel.’

Blu Samu: De flow van Ol’ Dirty Bastard was echt whack, zo raar. Ik was 16 toen ik hem voor het eerst hoorde rappen op Da Mystery of Chessboxin’ en ik was compleet geobsedeerd. ‘Here I go, deep type flow / Jacques Cousteau could never get this low’: zijn verses waren de allereerste rapteksten die ik woordelijk vanbuiten heb geleerd. Jammer dat hij intussen al meer dan twintig jaar geleden is gestorven.

Flip Kowlier: Voor mij begon het in 1993, met de videoclip voor Protect Ya Neck, die single die uiteindelijk op hun debuut Enter the Wu-Tang (36 Chambers) terecht zou komen. Het eerste wat je hoorde, was een sample uit de kungfufilm Executioners from Shaolin. Dan verscheen over het hele beeld hun W-vormige logo. En toen kwamen de beats. Zo rauw! Sommige waren weinig meer dan loops met licht versterkte drums, andere bestonden uit sterk opgeknipte samples. Het klonk zo hard, zo in your face. Dat nummer zat ook tjokvol bars: refreinen waren ineens niet zo belangrijk meer. Je voelde meteen: dit is iets speciaals.

Ze hebben van hiphop een business gemaakt

Als economieblad Forbes een volledige analyse wijdt aan de creatieve marketingtrucs die de Wu-Tang Clan toepaste, dan weet je genoeg: RZA en co. waren gewiekste zakenmannen. Door de jaren heen hebben ze met de Clan kledinglijnen gelanceerd, massa’s merchandising uitgebracht, en natuurlijk voor tientallen miljoenen dollars aan platen verkocht. Het is veelzeggend dat de duurste plaat aller tijden op naam staat van de Wu. In 2015 bracht de groep Once Upon a Time in Shaolin uit op welgeteld één exemplaar: de plaat ging onder de veilinghamer en werd door pharma bro Martin Shkreli gekocht voor een som van 2 miljoen dollar.

De eerste steen voor het imperium werd gelegd in 1992, en RZA was de architect. Hij ronselde de acht andere leden van wat uiteindelijk de Wu-Tang Clan zou worden: allemaal kerels zonder een diploma middelbaar onderwijs, waarvan er wellicht een paar achter de tralies hadden gezeten (al is de schriftuur daarover opnieuw vaag). Maar ze hadden allemaal oeverloos veel talent. ‘Geef me vijf jaar van je leven en ik maak het voor je waar’, vertelde RZA hen.

Hij kwam zijn belofte na: al een paar maanden later sloot RZA een deal met het label Loud voor het Wu-Tang-debuut, en in ruil voor een lager voorschot kreeg hij het bedisseld dat de Clanleden voor hun soloplaten konden tekenen bij andere labels. Resultaat: tegen 1995 waren de leden uitgezwermd naar bijna alle grote labels in de industrie en had zowat de hele muziekbusiness belang bij het succes van de Clan.

‘Ze zijn ook heel breed gegaan hé’, zegt Kowlier. ‘RZA zou later veel filmsoundtracks maken, bijvoorbeeld voor Jim Jarmusch’ cultfilm Ghost Dog. Hij duikt ook met GZA op naast Bill Murray in Coffee and Cigarettes, ook van Jarmusch. En ook Method Man kon je weleens op het witte doek zien.’

Ze injecteerden (gitzwarte) humor in de hiphop

Het nummer is 7th Chamber, uit de debuutplaat. De (fictieve) scène: Shameek van gebouw 212 in het sociale woonblok Stapleton Houses ligt op de grond met twee kogels in het hoofd leeg te bloeden. Wu-Tang-leden Ghostface Killah en U-God staan erop te kijken. Dan komt Method Man erbij staan en vraagt: is hij dood? Waarop Ghostface: ‘What the fuck you mean is he fuckin’ dead? The n***** layin’ there with his fuckin’ all types of fuckin’ blood comin’ out of his fuckin’…’

‘Aardedonker, die skit. Dat was wel iets anders dan De La Soul of A Tribe Called Quest’, zegt Ruben Block. ‘Maar ook lollig, toch? Voor mij toont de groep daarmee dat ze zichzelf kon relativeren. Nick Cave was lang de prince of darkness, maar hij had wel bakken humor. Met de Wu-Tang Clan is het niet anders.’

‘Er spreekt ook zoveel charisma uit’, zegt Blu Samu. ‘Ik denk niet dat je het harde straatleven dat zij hebben gekend kunt overleven als je geen humor en charisma hebt. Het maakt ook dat ze een geacteerde skit als deze oprecht en grappig kunnen overbrengen.’

Ze maakten hiphop rock-’n-roll

‘Die eerste twee platen van de Wu waren echt… holy shit, man. Het was gevaarlijk, het had tanden, er zat een korrel in. Voor mij zat de Clan op dezelfde lijn als The Cramps en Slayer’, zegt Block.

Kowlier: Ze durfden echt wel verder te kijken dan de pure hiphop. Op die tweede plaat, Wu-Tang Forever, gebruikten ze al live violen en drums, zoals een rockband. Een paar jaar eerder zouden ze die instrumenten gewoon gesampled hebben. Later brachten ze met The Heart Gently Weeps een hommage aan The Beatles: Erykah Badu zingt het refrein, John Frusciante van The Red Hot Chili Peppers doet de leadgitaar en Dhani Harrison, zoon van, speelt akoestische gitaar.’

Ruben Block: Ik heb ze eens live gezien in de 013 in Tilburg. Zoals het de Wu-Tang Clan betaamt, draaien ze elke cent twee keer om, dus het spreekt voor zich dat ze geen technicus hadden meegenomen. Wat voor het concert neerkwam op: absolute chaos. De mc’s stonden daar op het podium, liepen door elkaar heen en gaven hun micro’s aan elkaar door. Op den duur had de monitormixer geen benul meer wie welke micro vasthad. Het klonk behoorlijk mottig. Maar dat maakte niet uit. De zaal pikte de minste suggestie vanop het podium op, schreeuwde alles mee, niet normaal. Echt vet.

Kowlier: Ik zag de Clan eens optreden in de Ancienne Belgique in Brussel. Ik was in mijn eentje gegaan en stond daar in de zaal tussen allemaal stoere, Franstalige hiphopmannen. Op dat moment was ik een jaar of achttien, ik was best geïntimideerd. Maar ik was zo’n grote fan, toen ze opkwamen begon ik wat te blèten. Ik weet nog dat ik dacht: dit is níét de plaats, Flip. (lacht)’

Blu Samu: Ik heb ze nooit live gezien, maar ik heb kapot veel video’s van hun shows bekeken. Amazing, die optredens. Zelfs als ze later gingen playbacken, brachten ze nog altijd zo veel energie over.

Kowlier: Ten tijde van die eerste platen zakten sommige leden van de Wu weleens af naar de Vooruit in Gent voor een solo-optreden. Je moest lang wachten en als je geluk had, kwamen ze ook werkelijk opdagen. (lacht) Maar de Wu-Tang Clan lééfde, ze was overal. Ook als die nieuwe plaat straks tegenvalt, blijft die back catalogue keihard overeind.