Wie ‘Mimi’s Shebeen’ ziet, denkt: ‘Tutu Puoane doet Miriam Makeba glunderen in het graf!’

Regisseur Alesandra Seutin loodst in Mimi’s Shebeen bij KVS de zangeres/actrice Tutu Puoane naar een van de beste rollen uit haar carrière.

Daar gaat ze. Van zodra de eerste noten van Malaika klinken, weet je dat Tutu Puoane voor de allermooiste versie van Miriam Makeba’s iconische nummer zal gaan. Ze kan niet anders. Uit respect voor ‘Mama Africa’. En omdat ze gezegend is met een immense dosis zangtalent. Enkele seconden voor Puoane de song start, zie je hoe ze zich concentreert. In een hoekje? No way. In het centrum van de scène, omringt door haar ‘black sisters’: Nandi Bhebhe, Kopano Maroga, Nosiphiwo Samente, Hendrickx Ntela en Elaisa van der Kust. Ze dansen rond haar terwijl Puoane zich in een soort trance danst en daarbij focust op een punt vooraan op het podium.

En dan… Ze zingt een noot. Nog een noot. De hele zaal schuift naar het puntje van de stoel. Om maximaal te kunnen genieten. Halverwege de song schakelt Puoane over naar opera. Dan naar jazz. Na het nummer laat ze de zaal verbijsterd achter. Dat duurt een seconde. Dan barst een meer dan welverdiend applaus los. Puoane is intussen in de coulissen aan het bekomen. De collega’s zetten intussen een volgende scène in.

Van zodra de eerste noten van Malaika klinken, weet je dat Tutu Puoane voor de allermooiste versie van Miriam Makeba’s iconische nummer zal gaan. Ze kan niet anders. Uit respect voor ‘Mama Africa’. En omdat ze gezegend is met een immense dosis zangtalent.

Die scène speelt zich af in een ‘shebeen’. Dat was, tijdens het apartheidsregime in Zuid-Afrika, een illegaal cafeetje in de sloppenwijken. Regisseuse Alesandra Seutin situeert de hele voorstelling daar. Uitgangspunt: de cafégangers luchten hun hart over de ongelijkwaardigheid en het racisme dat hun levens tekent. De teksten werden geschreven door Lisette Ma Neza en Lebo Mashil. Ze onderstrepen wat in de songs van Makeba sterker en met meer originaliteit wordt verwoordt.

Niet de teksten maar de dans en de zang voeren hier het hoogste woord. Seutin regisseert op een zeer eenvoudige manier. De regie is volledig opgehangen aan haar bewondering voor Makeba. Dat blijkt al uit het openingsbeeld. Puoane – met hoge zwarte fez die ook Makeba droeg op de cover van het magazine Time in 1967 – staat op een houten podiumwagentje en wordt naar het centrum van het podium gereden.

Niet toevallig. Makeba en Puoane zijn het hart van dit stuk. De andere performers dansen om Makeba heen. Deze voorstelling gebruikt het oeuvre en het activisme van Makeba om zelf een statement te maken. Hier tellen niet zozeer de individuele verhalen maar de gedeelde noden van zwarte mensen en Afrikanen: erkenning voor wie ze zijn, in wie ze geloven, wat hun dromen zijn los van wat hen door de witten wordt gedicteerd of opgelegd. Dat leest zwaar politiek. Zo oogt en klinkt het niet.

Mimi’s Shebeen klinkt bovenal als een feest waar twee muzikanten en zes performers – allen in sobere, zwarte kostuums – zichzelf al dansend en zingend bevrijden van wat apartheidsdenken met hen, hun voorouders en hun land deed. Het is absoluut geen saai portret van Miriam Makeba. In de wervelende manier waarop Makeba’s songs gebracht worden, voel je de power en het engagement van Mama Africa.

Hier tellen niet zozeer de individuele verhalen maar de gedeelde noden van zwarte mensen en Afrikanen: erkenning voor wie ze zijn, in wie ze geloven, wat hun dromen zijn

Seutin verwijst met een soort gestolde sloddervodden naar de sloppenwijken. Dat beeld draagt helaas niets bij aan het geheel. Die doeken zijn eerder overbodig. Het optrekken van doe doeken symboliseert het optrekken van het juk en de onderdrukking. Maar dat is overbodige illustratie bij het plaatje. Seutin is choreografe en dat merk je in haar scènebeelden. Vooral via beweging weet ze sterke beelden te maken. Het slotbeeld, met een hoofdrol voor een rood kinderfietsje – meer prijsgeven zou zonde zijn – is daar een prachtig voorbeeld van. Seutin mocht gerust iets royaler zijn met zulke secuur gecomponeerde scènebeelden. Ze grijpt iets te vaak terug naar weinigzeggende dansscènes in groep.

Dit is echter detailkritiek. Want het o zo getalenteerde hart van de voorstelling klopt, zingt, danst, tuurt met zoveel passie en overgave dat je die wat mindere momenten er zonder morren bij neemt.