Rashif El Kaoui dropt in ‘De Kwetsbaren’ een escaperoom op de scène (en het werkt nog ook)

Rashif El Kaoui jaagt in opdracht van het Leuvense theater Fabuleus negen jonge spelers de vloer op en laat hen als vogeltjes in een virtuele kooi clichés kraken en vastgeroeste ideeën loswrikken.

De Kwetsbaren opent zoals veel voorstellingen dat de laatste tijd doen: met dreigende muziek. Gelukkig is dit het enige wat Rashif El Kaoui – regisseur en schrijver van dit stuk – doet zoals de rest. Hij waagt zich, samen met coregisseur Sofie Joan Wouters, aan iets wat weinig theaterregisseurs durven: hij beperkt de speelruimte van zijn acteurs drastisch. Hij legt acht zeshoekige plateaus op de scène. Boven elk plateau hangt een camera. Op elk plateau zit of staat een speler. Maximale speelruimte: anderhalve meter.

Rashif El Kaoui stoeit met horror- en sciencefictionelementen en drijft zo de vooroordelen waar we mee worstelen op de spits, in een game-omgeving.

Dé tour de force van El Kaoui is dat hij erin slaagt om zijn jonkies (behalve Lauranne Paulissen zijn alle spelers tieners of prille twintigers) anderhalf uur lang zó te regisseren dat de meesten – slechts een enkeling loert in de zaal, geeuwt of prutst aan het kapsel – anderhalf uur boeien door de machteloosheid van hun personage te vertalen naar verkrampt wiegen, stoer staren of onafgebroken ijsberen op de minieme speelplek.

Dat zoiets lukt, ligt ook aan het concept én aan de tekst van El Kaoui. Hij bedacht – gebaseerd op zijn essay Oprecht Kwetsbaar – een soort escaperoomgame op de scène. Acht jongeren met roots van over de hele wereld zitten elk afzonderlijk in een kamertje met camera. Het meisje ‘O’ – zo mooi, zo blond, zo wit – belandt aan de andere kant van de kamers. Samen met een virtuele vos mag zij kiezen wie van de acht jongeren blijft leven. O besluit naar alle levensverhalen te luisteren maar botst op weerstand en vooroordelen bij zichzelf (‘Ik dacht dat jij geen Nederlands kon’) en bij de anderen (‘Jij bent van de politie’).

Lauranne Paulissen ontpopt zich zo tot motor van deze voorstelling die elk van ons als ‘een kwetsbare’ ontmaskert.

El Kaoui regisseert zoals hij schrijft: met minzame zorgvuldigheid. Hij pakt dé olifant in onze maatschappelijke kamer – (on)verdoken racisme en vooroordelen tegenover niet-witte burgers en burgers die geen Nederlands spreken – op een erg duidelijke maar originele manier aan. Al stoeiend met horror- en sciencefictionelementen, drijft hij de vooroordelen waar we mee worstelen op de spits. In een game-omgeving. Het is een soms grappig, soms ongemakkelijk spiegelbeeld waar je tegenaan kijkt.

Lauranne Paulissen is als het meisje ‘O’ de gids van dienst. Haar rol is geen cadeau. Vanuit het niets je publiek doen geloven dat je in een game bent beland en die rol met evenveel ernst als een dosis humor spelen, is geen makkie. Paulissen slaagt daar bijzonder goed in en ontpopt zich tot motor van deze voorstelling die elk van ons als ‘een kwetsbare’ ontmaskert.