Michiel Vandeveldes ‘Antithesis, the future of the image’ doet fronsen

Michiel Vandevelde groef zich in stapels literatuur in en bekeek de populairste dans- en muziekvideo’s op YouTube. Het resultaat doet de hersenen knarsen én bezorgt je vervolgens een knoert van een aha-erlebnis.

Voor een keer mag het publiek langs de coulissen het podium op wandelen en er plaatsnemen op de tribune, met zicht op de lege zaal vol pluchen stoeltjes. Want deze creatie wil even niet dat je je confortabel in een stoeltje nestelt en je laat ‘entertainen’. Wanneer de lichten doven, wandelt danser en choreograaf Michiel Vandevelde het resterende stuk van de scène op – tussen zaal en tribune – en vertelt (in het Engels) hoe een berucht reclamefilmpje van Levis hem aan het denken zetten over de manier waarop het beeld ge- en misbruikt wordt.

De lichten doven terug. Je hoort Vandevelde wegwandelen en blootvoets terugkomen. De spots floepen opnieuw aan en een naakte Vandevelde begint aan een intrigerende danssolo. Mooi, virtuoos gedanst maar je krijgt geen vat op wat hij nu wil vertellen en wat die solo te maken heeft met het geëngageerde verhaal dat hij vertelt.

De structuur van de voorstelling ontplooit zich: Vandevelde doet rustig zijn zoektocht in de wetenschappelijke literatuur uit de doeken naar auteurs die over de (manipulatie) van het beeld (en de bijhorende boodschap) nadachten. Razend interessant maar verdraaid moeilijk om dit allemaal te bevatten. Dat ligt absoluut niet aan Vandeveldes dictie, maar aan de straffe inhoud. En dat de voorstelling Engelstalig is, vraagt ook extra concentratie. Dit is allerminst ‘emotioneel fastfood-theater’ maar ’theatrale haute cuisine’ waar je verdraaid goed je gedachten moet bij houden. Tussen de bedrijven door worden populaire deuntjes (denk aan hét lijflied van elke Frozen-verslaafde kleuter) in een klassieker (orgel)jasje gebracht. Knap. Maar waar gaat dit in godsnaam over?

Net wanneer je je oerdom en toch een beetje gefrustreerd voelt, komt verlichting. Of beter: een verklaring. Dan verschijnt op het projectscherm dat boven de pluche zitjes in de zaal hangt, een tekst die de danssolo verklaart en instant respect afdwingt. Zonder veel te verklappen: hij neemt een naakt loopje met populaire videoclips… En zo toont Michiel Vandevelde zich nog maar eens dé geëngageerde bolleboos van de podiumkunstensector die zijn engagement doordenkt en boetseert tot een ingenieuze creatie die maar heel langzaam haar geheimen prijsgeeft. De frustratie die je net niet (of net wel?) voelde, maakt plaats voor een heuse aha-erlebnis. Antithesis, the future of image waarschuwt voor de slordige omgang met beelden én de onderliggende ideologie. De voorstelling vergt iets te veel van de gemiddelde toeschouwer en het is een verademing wanneer je na de voorstelling het tekstboekje toegestopt krijgt om het onderzoek van Vandevelde (en de bijhorende essays) rustig na te lezen. Voelde je je een halfuur geleden nog gefrustreerd, na de voorstelling voel je je gekoesterd en gesterkt.

Dat de voorstelling zo veel vergt, is bovendien ook een statement. Antithesis, the future of the image klaagt de oppervlakkigheid van de beeldcultuur aan, stelt de digitalisering en het knabbelen aan de privacy in vraag en reageert door je hersenen net niet in brand te steken. ‘Who is prepared tot take up arms against the rising tide of amusement? (…) What is the antidote for a culture being drained by laughter?’, vraagt Vandevelde tot slot. Nog steeds staat hij naakt op de scène, net zoals wij allemaal steeds naakter door het leven lijken te gaan. Figuurlijk naakt, want zonder privacy in een steeds oppervlakkiger en minder solidaire wereld. Het gefrustreerde gevoel maakt plaats voor respect én bezorgdheid. Straf. Al had de drempel toch iets lager gemogen. Of is deze opmerking een flagrant bewijs van de om zich heen grijpende intellectuele afstomping die Vandevelde met dit stuk aankaart?

Smaakmaker:

Els Van Steenberghe