Jolente De Keersmaeker fonkelt én doet fonkelen in ‘Dans voor actrice’ (tg STAN)

De Franse choreograaf Jérôme Bel nodigde actrice Jolente De Keersmaeker uit om een dansvoorstelling met hem te maken. Het charmante resultaat heet Dans voor actrice (Jolente De Keersmaeker).

Daar zit je dan. Terug, na anderhalf jaar niets, schouder aan schouder met medetoeschouwers op de gezellige tribune van het Gentse Kunstencentrum Campo. Aan onze ene zijde zat een student. Aan onze andere zijde zat een vrouw die de voorbije zomer een opdoffer van het leven kreeg en nu voorzichtig weer wilde leren dansen door het leven. Dans voor actrice (Jolente De Keersmaeker) is de meeste perfecte voorstelling voor iedereen die (terug) wil dansen doorheen het leven.

Jaja, Jolente De Keersmaeker is de zus van choreografe Anne Teresa De Keersmaeker. De dames delen podiumprésence en een vurige blik. Voorts is Jolente een krak in het spelen, haar zus is een krak in het dansen. Wat Bel in Dans voor actrice (Jolente De Keersmaeker) wonderschoon en zeer slim uitspeelt – op een zo ecologisch mogelijke manier, zo wordt in het begin van de voorstelling aangestipt -, is de actrice verleiden tot het dansen van een zelfportret. Hij laat haar dit zó ontwapenend en integer doen dat het gedanste zelfportret van Jolente een speels portret wordt van elke vrouw en, bij uitbreiding, elk mens.

‘De balletles in Wemmel. Bij juf Lieve Curias. Van mijn zesde tot mijn veertiende levensjaar.’ Met die woorden opent De Keersmaeker – gekleed in een zwart shortje, een grijs t-shirt en optimistisch oranje kousen – de voorstelling. Vervolgens voert ze enkele balletpasjes uit met de elegantie van een gewone sterveling die tracht elegant te dansen maar toch telkens ploffend neerkomt. Het is grappig, het is herkenbaar, het charmeert. Door bewegingen te benoemen – verlangen, reiken, zoeken, loslaten, berusten – tracht ze vervolgens een dans van de iconische choreografe Isadora Duncan op de lieflijke Prélude No. 7 van Chopin te dansen. In het trachten ligt de schoonheid.

Tijdens dat benoemen schemert de actrice zachtjes doorheen het gedans. Die actrice breekt nadien helemaal los. Eerst in een pure – in al zijn betekenissen… – dans op de klaagzang van Purcells Dido and Aeneas, geïnspireerd door de slaapwandelende Pina Bausch. Ineens zie je een meisje met een buikje waarin kinderen groeiden en met een gelaat getekend door lachrimpels. Je ziet een volwassen meisje dat worstelt met haar BH-sluiting. Wie niet?! Dan breekt fonkelende levensvreugde los op Diamonds van Rihanna. Ook John Travolta passeert de revue terwijl haar beschrijving van het YouTube-filmpje waarin hij te zien is, ontaardt in een knotsgekke dans.

En er is ook nog die hartverscheurend mooie ode aan haar vader – aan iedere ouder wordende vader -, en aan Kazuo Oho, een meester in de uiterst expressieve Japanse Butoh-dans. Enkel met mimiek – inclusief een speelse tong – en wat kleine bewegingen met de handen beeldt ze het hele leven van haar vader uit. Van jolig tot wanhopig. Van blij tot angstig. Van uitnodigend tot in elkaar krimpend. Van vlammend aanwezig tot flakkerend afwezig.

Zelden stond Jolente De Keersmaeker zo ontwapenend eerlijk op de scène en zelden was ze zo’n confronterende én amusante spiegel van / voor haar publiek. Zonder potig personage om zich achter te verschuilen, gebruikt ze de dans als een kostuumkast. Per ‘danskostuum’ toont ze een ander facet van haar zijn en leven. Die facetjes volgen elkaar nogal snel en luchtig op maar het levert ontegensprekelijk een zalvend kleinood op.

Je zit erbij en geniet, precies omdat Jolente De Keersmaeker de grote pijn niet verstopt, de schaamte weigert en de levenslust complexloos toont. De student aan onze ene zijde keek geïnteresseerd toe. De gebroken dame aan onze andere zijde leek nadien weer klaar voor de eerste kleine danspas. Zo weldadig, uitnodigend en deugddoend toegankelijk kan danstheater zijn.