De Zaak Makropoulos (Opera Vlaanderen) dendert over je heen

Makropoulos © Annemie Augustijns
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

De Hongaarse film- en theaterregisseur Kornél Mundruczó bewijst met deze opera waarom hij reeds enkele keren in de prijzen viel tijdens het Festival de Cannes. Hij geeft Opera Vlaanderen een visueel én muzikaal meesterwerk cadeau.

The Play = De zaak Makropoulos

Gezelschap = Opera Vlaanderen

In een zin = De zaak Makropoulos is de gedroomde seizoensopener van een operahuis want verbluffend, meeslepend én uitgebalanceerd op elk vlak: visueel, muzikaal en verhaaltechnisch.

Hoogtepunt = De slotscène waarin Elina Makropoulos – een intrigerende, ingetogen Rachel Harnisch – afscheid neemt van haar driehonderd jarige leven en je je even in een videoclip van David Bowie of David Lynch waant.

Quote = ‘Dwazen, jullie zijn zo gelukkig! Door dat stomme toeval dat jullie zo vroeg sterven. Jullie geloven in de mensheid, in grootsheid, in liefde. Meer kunnen jullie immers niet willen!’

Meer info: www.operaballet.be

Na een eerste blik op het decor – een zorgvuldige imitatie van een rechtbankinterieur – weet je meteen dat deze De zaak Makropoulos je niet zozeer naar een opera zal laten kijken maar je volledig in de wereld van het verhaal zal opzuigen.

Die zuigkracht is deels afkomstig van de dramatische muziek van Leos Janácek. Hij schuwt het drama niet en componeerde een knallende opera. Dit is een kolfje naar de hand van de Tsjechische dirigent Tomas Netopil die het orkest met bravoure langsheen de kolkende hoogtepunten en briesende dieptepunten loodst. Je moet als regisseur uit het goede hout gesneden zijn om tegenover zoveel muzikaal geweld een regie te plaatsen die overeind blijft zonder nog méér te willen imponeren dan de muziek.

Mundruczó is zo een regisseur. Ook al doet hij even twijfel rijzen tijdens de openingsscène in de rechtbank. Hij laat zes stoere binken-met-motorhelm de rechtbank binnenstappen. Gauw wordt duidelijk dat ze op zoek zijn naar het recept van het levenselixir waar de operazangeres Elina Makropoulos naar snakt. Deze driehonderd jaar oude dame – het is er niet aan te zien, al verraden de windels rond haar knieën en ellenbogen wel een hoge leeftijd – wil graag nog driehonderd jaar langer leven. Tijdens die eerste scène wordt een poging ondernomen om de rechtszaak en familievete – ‘Gregor contra Prus’ – die al honderd jaar aansleept eindelijk op te lossen. De plotse tussenkomst van de operadiva lijkt daarbij voor een doorbraak te zorgen. De discussies tussen de personages raken echter zo verhit dat de zanglijnen elkaar verdringen. Dat leidt tot een kakofonie. En ook het stroeve acteerspel van Michael Laurenz, die de laatste nazaat van de familie Gregor vertolkt, maakt de scène houterig en bombastisch.

Net wanneer je begint te vrezen dat Mundruczó geen grip krijgt op het verhaal, bewijst hij het tegendeel door zijn sterkte in te zetten: film. De wand van de rechtbank wordt een gigantisch filmscherm. Daarop verschijnt een korte roadmovie die ons naar het huis van Elina Makropoulos brengt. Vanaf dan zuigt de Zwitserse sopraan Rachel Harnisch meteen alle aandacht naar zich toe. Ze doet dat niet enkel door haar loepzuiver en doorleefd zingen maar evenzeer door het ogenschijnlijke gemak waarmee ze die driehonderd jaar jonge dame vertolkt. Trots, groots en met een breekbaarheid die (te) veel levenservaring verraadt.

Mundruczó blijkt een uitmuntend acteursregisseur te zijn. En zijn grootste troef is het componeren van verbluffende scènebeelden die als filmsets zonder camera’s ogen. De belichting is subliemt, de indeling van het interieur is doordacht, de gebruikte stoffen en kleuren dragen bij aan de sfeer. En hij creëert, onder meer dankzij filmbeelden, perspectief en mysterie. Je kijkt je ogen uit terwijl je oren gebombardeerd worden door het orkest én gestreeld worden door het sublieme gezang van Harnisch. En wat de dame zingt, beroert dan ook nog eens het hart: waarom treuzelen om iets geweldigs te maken van het zo korte, kostbare leven?

De zaak Makropoulos is de gedroomde seizoensopener van een operahuis want verbluffend en meeslepend op elk vlak: visueel, muzikaal en verhaaltechnisch. Pure sciencefiction maar met een kern van relevante levenswijsheid.

Smaakmaker:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Els Van Steenberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content