Angel Vergara: “De kunstenaar kan niet meer zo onschuldig zijn”

Voor zijn installatie ‘Feuilleton’ brengt Angel Vergara de zeven hoofdzonden in beeld.

Angel Vergara vertegenwoordigt België op de Biënnale van Venetië. Met Feuilleton schept de Brusselse beeldend kunstenaar een multimedia-installatie waarin zijn cyclische obsessies tot leven komen.

Met Feuilleton brengt Vergara de zeven hoofdzonden op actuele wijze in beeld. “Hoe zijn deze zonden in onze samenleving zichtbaar? Die vraag vormt de kern van mijn betoog. Ik probeer ze niet één voor één weer te geven, dit is gewoon een middel om de beelden per hoofdthema te groeperen. Ik vind het ook interessant om de schilderkunst via de geschiedenis van de zonde te herlezen. Kort samengevat zijn de zeven hoofdzonden voor mij een manier om aan te sluiten bij de grote iconografische traditie”, stelt Vergara in het recentste nummer van Gentleman.

Mediafoob

Feuilleton beslaat het volledige Belgische paviljoen en bestaat uit zeven schermen op een rij die onophoudelijk actuele beelden uitbraken. De schilder tracht de beelden met zijn kwast vast te leggen – een race tegen de klok die bij voorbaat verloren is. “Anders dan wat mijn installatie zou kunnen doen denken, ben ik geen grootverbruiker van de media. Ik vind ze vaak veel te gewelddadig. En bovendien vertrouw ik ze niet.”

“De media bieden een reconstructie die soms geneigd is van de feiten af te wijken. Voor mij als kunstenaar zijn kranten en televisieprogramma’s gewoon een bron als vele andere. Mijn voornaamste inspiratie komt uit wat ik zelf zie en hoor. Een werk moet altijd een link hebben met de realiteit.”

Tijd

Als logisch gevolg van die verankering in het concrete heeft de kunstenaar een sterk gevoel voor tijd. Net als bij zijn eerdere werken vormt het verstrijken van de tijd een elementair onderdeel van zijn creatie voor de Biënnale. “De tijd brengt alle dingen tot leven. Hij vormt vanaf de geboorte het karakteristieke kenmerk van ons mens-zijn. We zijn gedurende een beperkte periode op aarde; elke activiteit heeft een begin en een einde; films en liederen worden in tijd gemeten.”

“Ik denk dat tijd naast ruimte het meest gemeten gegeven is. Feuilleton is gebaseerd op het principe van zich herhalende beelden. In het mediasysteem kan herhaling tot betekenisverlies leiden. Maar in de schilderkunst versterkt ze juist de betekenis.”

Paradoxaal In het werk van Angel Vergara worden traditionele houdingen vervormd. “Om mijn schilderkunst te ontwikkelen, zoek ik naar andere domeinen. In Feuilleton schilder ik op video’s. Zo leg ik op paradoxale wijze een wereld in beweging vast. Dat is het omgekeerde van de klassieke aanpak, waarbij een stilstaande realiteit wordt gerepresenteerd.”

“Ik ben niet bang voor mijn schilderneigingen. De wereld om me heen jaagt me meer schrik aan. In dat verband is schilderen een geruststellende manier om met het reële om te gaan. Het betekent een moment van stilstand in een complexe omgeving. Maar dat zoeken naar stabiliteit kan ook de vorm van een performance aannemen”, vertelt Vergara.

Niet onschuldig

In Feuilleton staat de montage, die aan een standaardtelevisieserie doet denken, garant voor de toegankelijkheid. “Deze notie is van fundamenteel belang voor mij. Ik ben immers het product van een populaire cultuur. Die term is vandaag synoniem met massacultuur, maar voor mij verwijst het woord nog altijd naar integratie met een breed publiek.”

“Wanneer je jezelf blootstelt, hoop je mensen te raken, begrepen te worden. Onbegrip kan tot geweld leiden – geweld dat zich tegen de productie in haar geheel kan richten. Zo worden boeken en schilderijen verbrand. De kunstenaar kan dus niet meer zo onschuldig zijn als in andere historische periodes”, besluit de kunstenaar.

Sylvestre Defontaine/Elien Haentjens