In ‘Magritte Ontsluierd’ kijkt Eric Rinckhout voorbij de bolhoeden en appels

Kijk eens even langer naar Magritte.

Een halve minuut. Zo veel tijd spendeert de gemiddelde museumbezoeker aan een kunstwerk. Die tijd is de laatste tien jaar met enige seconden toegenomen, niet omdat ­onze aandachts­spanne vergroot is, maar om selfies te nemen zodat we onze kunstminnende ziel ­kunnen etaleren op sociale media. Kijken is pronkzucht geworden.

Eric Rinckhout, cultuur­journalist voor dit blad, helpt u om alvast bij het werk van René Magritte iets ­langer te blijven stilstaan. In het ­intrigerende kijkboek René Magritte ontsluierd zoomt hij in vijftig beroemde en minder ­beroemde beelden van de Belgische surrealist telkens op vier details in, voorbij de bolhoed­mannetjes, de wolkenvogels en de zwevende ­appels. Hij knipt kleine vierkantjes uit Magrittes werk en voorziet die voorzichtig van commentaar.
 Liever dan je met slimme analyses te ­bombarderen stelt hij daarbij aarzelend ­vragen. Zou Magrittes obsessie met sluiers te ­maken ­hebben met de lijkwade van zijn moeder? ­Alludeert die lucifer hier naar onze seksuele lust? Verwijst de schilder met dat reusachtige kanon naar Freuds Traumdeutung, of wil hij het werk van zijn Parijse collega’s aan flarden knallen?

Rinckhout beperkt zich niet tot de iconische droomklassiekers. In de jaren 1940 raakte Magritte gefascineerd door Renoir, tot verbijstering van zijn compagnon de route André Breton, die niet snapte waarom die Belgische zondagsschilder plots het impressionisme vanonder het stof haalde. ­Magritte wilde tijdens de deprimerende oorlogsjaren het ­leven vieren en kwastte duchtig met kleuren, tot op de grens van het karikaturale.

Met zachte hand gidst Rinckhout je zo door Magrittes oeuvre. Zijn subtiele vingerwijzingen zijn een appel om bij je volgend museumbezoek misschien net iets langer te kijken en je telefoon aan de garderobe achter te laten.