Een echte man
De Senegalese auteur Mohamed Mbougar Sarr klaagt de homofobie in zijn thuisland aan. Een echte man blijkt ook voor ons een spiegel.
‘Heb je dat filmpje gezien?’
Ndéné is nog doezelig van de seks en zou liever gaan slapen, maar hoe kan hij Rama, die net zijn lusten zo grondig bevredigde, iets weigeren? Op het schermpje is een opgehitste meute te zien die richting een kerkhof trekt. Twee mannen, gewapend met scheppen en luidkeels aangemoedigd door omstanders, beginnen er te graven en minuten later trekken ze een lichaam omhoog. De lijkwade scheurt, het lichaam wordt bedolven onder fluimen en wordt buiten de kerkhofmuur gedumpt.
Ndéné haalt de schouders op. Ja, grafschennis is erg, maar het lichaam was duidelijk een ‘góor-jigéen’, een homoseksueel in het Wolof. Volgens de islam horen zulke onreine lijken niet thuis in gewijde grond. We zijn tenslotte in Senegal, en hoewel Dakar een moderne stad probeert te zijn, is er geen plaats voor dergelijke seksuele perversies. Zelf kan het Ndéné weinig schelen – je neukt wie je wilt – maar homoseks vindt hij visueel toch weerzinwekkend. Twee vrouwen die elkaar beminnen, ja, daar kan hij nog inkomen, maar mannen die op elkaar inbeuken? Neen, dank je.
Centrale zin – In elke zin, in elk gebaar legden ze het volle gewicht van hun bestaan, dat niets woog.
Rama, die zelf weleens de lakens deelt met een vrouw, kiepert hem terecht het huis uit: hoe kan Ndéné, toch een zelfverklaarde ruimdenkende literatuurprofessor, zo’n onzin uitkramen? Om weer in haar gratie te komen onderwerpt Ndéné zich aan een zelfonderzoek. Hij gaat praten met zijn vader, die op het punt staat imam te worden, en met zijn faculteitshoofd. Zijn vader bepleit mededogen – die homo’s kunnen er ook niet aan doen dat ze zondaars zijn – en zijn mentor maant Ndéné aan tot voorzichtigheid: heeft hij de nieuwe richtlijn niet gelezen waarin staat dat homoseksuele dichters als Verlaine uit het curriculum geschrapt worden?
Tijdens zijn zoektocht naar inzicht ontdekt Ndéné clandestiene bars waar travestieten zich uitleven, spreekt hij met vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties en gaat hij in debat met zijn studenten, die homoseksualiteit beschouwen als een nieuwe vorm van wit kolonialisme – het Westen probeert nog maar eens zijn culturele waarden aan een Afrikaans land op te dringen.
Maar de queeste is niet zonder gevaar. Al snel draait de geruchtenmolen op volle toeren: waarom trekt Ndéné zich het lot van onreinen aan? Behoort hij soms zelf tot die perverse clan?
De Senegalese schrijver Mohamed Mbougar Sarr, winnaar van de Prix Goncourt in 2021, veroorzaakte met Een echte man een rel in zijn thuisland, waar homoseksualiteit nog steeds strafbaar is. Homofobe religieuzen noemden hem een gevaar voor de Senegalese waarden. Sarr legt dan ook de vinger op de wonde: hij bespot de hypocrisie van de islam en hekelt de homohaat die in Senegal welig tiert. Dapper hoe hij zijn pen in vitriool doopt en tegelijk de westerse lezer een spiegel voorhoudt: ook hier moeten we waakzaam blijven voor opflakkerende homohaat – de dagen dat homo’s op straat in elkaar worden geslagen, behoren nog niet tot het verleden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
