Met de cyberthriller Blackhat komt volgende week de flop van het jaar bij ons uit, op dvd. Een klap voor regisseur Michael Mann, maar vooral voor hoofdrolspeler Chris Hemsworth: zonder Thors hamer blijkt ook hij machteloos aan de box office. In het tijdperk van de franchisefilm, spelen ook de grote sterren enkel nog een bijrol.
Op papier had Blackhat genoeg troeven in handen. Een regisseur – Michael Mann – die in het verleden de misdaadthriller een nieuwe look heeft gegeven in fijne films als Heat (1995) en Miami Vice (2006). Een budget van 70 miljoen dollar. Een plot dat netjes inhaakt op de actualiteit met een verhaal over een ex-hacker die het tegen een Chinees-Amerikaans cybercrimineel netwerk opneemt. Een interessante cast, met Thor-hoofdrolspeler en man van het moment Chris Hemsworth en tweevoudig Oscar-nominee Viola Davis als zijn love interest. Op papier zag het eruit alsof Mad Max: Fury Road er een concurrent bij had als blockbuster van het jaar.
Volgende week komt de film bij ons uit.
Rechtstreeks op dvd.
Voor de volledigheid: België is, samen met Australië, ongeveer het enige land waar Blackhat geen bioscooprelease heeft gekregen. Maar voor de verklaring van die beslissing was het niet ver zoeken. Bij zijn Amerikaanse release in januari ging de film volkomen de mist in. Blackhat bracht in zijn openingsweekend 4,4 miljoen dollar op, een van de slechtste debuten aller tijden voor een film die er in 2500 zalen te zien was. ‘Flop van het jaar in de VS’: distributeurs houden doorgaans van net iets wervender taglines.
Er zijn wel wat redenen te verzinnen voor die box-office bomb. American Sniper, om er eentje te noemen, dat twee weken voor Blackhat in première ging. De Bradley Cooper-film, het grootste kassucces van vorig jaar, deed het veel beter dan verwacht en verpulverde week na week de tegenstand in de bioscoopzalen. Het hielp bovendien niet dat de trailer van Blackhat, evenals de hele marketingcampagne – er niet in slaagde de complexe plot te verkopen. En neen, de recensies waren ook al niet unaniem lovend. Maar er lijkt meer aan de hand. Dat regisseurs geen volk meer naar de bioscopen lokken, tenzij hun naam Spielberg, Nolan of Scorsese is, was al even zo. Dat acteurs dat ook niet meer doen, was dat niet. Want dit is misschien wel de grootste verliezer van Blackhat: Chris Hemsworth. Hij mag dan ruim 3 miljard dollar bijeengebracht hebben als Thor en deeltijds Avenger, zonder hamer is hij machteloos aan de box office.
Te zijner verdediging: er is een ruimer plaatje. Er gebeurt de laatste tijd iets vreemds in de bioscopen. Of liever: aan de kassa van de bioscopen. Tom Cruise’ Edge of Tomorrow kreeg in zijn openingsweekend slaag van een lowbudgettienerfilm als The Fault in Our Stars. Will Smith presteerde vorige maand naar zijn normen ronduit ondermaats met Focus. En zonder Blackhat zou het Johnny Depp-vehikel Mortdecai de flop van het jaar geweest zijn. Drie heren die nog niet zo lang geleden vaste klant waren op de lijst van bankable stars, slagen er nauwelijks nog in met hun films uit de kosten te komen. U zou nog kunnen denken dat dat vooral een op zijn retour zijnde sterrengarde is, maar de nieuwe generatie A-listers doet het niet beter. Robert Downey Jr. slaagde er niet in iets van zijn Iron Man-succes te verzilveren als The Judge – in eigen land haalde de film niet eens zijn productiebudget op – terwijl Channing Tatum vooral zichzelf opblies met White House Down, de film die zijn definitieve toetreding tot het sterrendom had moeten zijn.
Nog veelzeggender is het sterrenstof dat u níét te zien kreeg. Grace of Monaco, bijvoorbeeld. Geregisseerd door Olivier Dahan, de man die Marillon Cotillard naar een Oscar begeleidde met La vie en rose (2007). Verwacht was dat hij hetzelfde zou doen met Nicole Kidman, die Grace Kelly mocht doen herleven in die film – ook nog eens geproduceerd door The Weinstein Company. Bij ons was er nog een kleine, onopgemerkte release, in de VS ging de film vorige maand rechtstreeks naar video-on-demand, waar hij nu op het Lifetime-kanaal zit tussen illuster getitelde films als The Cheerleader-Murdering Mother en Restless Virgins. Geen enkele distributeur was bereid om de film naar de Amerikaanse bioscopen te brengen. Een lot dat ook Serena van Susanne Bier, de Deense Oscarwinnares van In a Better World, beschoren leek. De film had een Great Depression-drama moeten worden, het werd een distributiedrama. In het najaar van 2014 ging Serena in de VS aanvankelijk rechtstreeks naar video-on-demand, kreeg dan toch een bescheiden release en haalde uiteindelijk 100.000 dollar op in zijn openingsweekend. Iets wat ronduit hallucinant is als u de cast kent: Jennifer Lawrence en Bradley Cooper.
Wij herhalen: Jennifer Lawrence en Bradley Cooper.
Jazeker, de sterren van The Hunger Games en American Sniper, in 2014 respectievelijk nummer twee en nummer één aan de Amerikaanse box office, hebben in datzelfde jaar samen een film gemaakt waar u zelfs nog nooit van gehoord had. Dat is alsof Johnny Depp en Angelina Jolie met een Oscarwinnende Europese regisseur een film gemaakt zouden hebben waarvan u het bestaan niet kende. Toegegeven: iets wat wij in het geval van The Tourist ook geprefereerd hadden, maar dat terzijde.
Nou ja, ergens ook niet helemaal terzijde. Zowel Grace of Monaco als Serena kregen vernietigende recensies, maar dat onderstreept het punt dat we wilden maken alleen nog wat meer: dat de star power tanende is in Hollywood. Films met een te complexe plot, een moeilijke promoronde of een stroom van matige recensies waren altijd al de lakmoestest van sterrenkracht. Dit was het soort films dat tien of vijftien jaar geleden puur op basis van de credits zijn ding deed. Vijftien jaar geleden was de naam van Mel Gibson buffer genoeg tegen een hoop matige recensies om films als What Lies Beneath (2000) naar de top van de box office te loodsen. Mr & Mrs Smith en Hitch waren tien jaar geleden ook geen meesterwerken, maar de aanwezigheid van Brad Pitt, Angelina Jolie en Will Smith volstond om dat te verhelpen. Zelfs The Tourist bracht in 2012 nog 278 miljoen dollar op. Vandaag lijkt geen enkele acteur nog zo machtig. Want laat ons eerlijk zijn: als zelfs Jennifer Lawrence en Bradley Cooper samen een film niet naar een fatsoenlijke release kunnen gidsen, wie kan dat dan nog wel?
ZOALS WE AL ZEIDEN: ER IS IETS VREEMDS aan de hand met de sterrenkracht in Hollywood. Het heeft wellicht iets te maken met hoe nieuwe films onthaald worden in digitale tijden. Meer dan ‘Wie heeft hem gemaakt?’ is het ‘Hoeveel haalt hij op iMDB?’ geworden. Meer dan ‘Wie speelt erin mee?’ klinkt het ‘Zet de trailer eens op YouTube’. Een nieuwe realiteit waar films als Blackhat niet voor gemaakt zijn.
De huidige celebritycultuur zit er waarschijnlijk ook voor veel tussen. Wie Jennifer Lawrence wil zien, hoeft niet naar de cinema, maar kan gewoon terecht op de niet aflatende stroom J-Law-berichtgeving die Google News heet.
Maar het is vooral aan de kant van de studio’s dat er iets veranderd is. Hollywood heeft altijd gezocht naar zo veel mogelijk zekerheid om zijn investeringen te laten renderen. Wel, sterren lijken die zekerheid niet meer te zijn. Meer dan ooit wordt er door producers gekeken naar het bronmateriaal van een film. En meer dan ooit valt dat bronmateriaal in twee categorieën: ofwel een goede pitch die in één zin in de trailer te vatten is, zoals American Sniper, ‘het verhaal van de meest dodelijke scherpschutter van het Amerikaanse leger’, ofwel de hele rist prequels, adaptaties, reboots, spin-offs en sequels die voortborduren op eerder succes en mikken op de wereldwijde markt.
De laatste twee jaar heeft dat soort franchising ridicule proporties aangenomen. Hollywood heeft namelijk iets nieuws ontdekt: het idee om verschillende blockbusters in hetzelfde universum te laten spelen en te laten voortbouwen op elkaar. Uitgewerkt in het Marvel Cinematic Universe, dat The Avengers laat voortdoen waar Iron Man, Captain America, Thor en The Incredible Hulk gestopt zijn, en sindsdien door heel wat concurrenten als DC Comics, de X-Men-franchise en zelfs Lego op het witte doek overgenomen. Stopte een franchise vroeger na drie films, dan zijn dat er nu minstens drie per jaar. Om u een idee te geven: alleen al voor 2016 staan er acht Marvel- en DC-films in de steigers, met Deadpool, Batman v Superman, Captain American: Civil War, X-Men: Apocalypse, Suicide Squad, Gambit, Doctor Strange en Sinister Six.
Dát zijn het soort zekerheden waar producers en distributeurs vandaag naar zoeken. En het bizarre is: acteurs lijken daar nauwelijks nog een plaats in te hebben. Als wij u vragen wie Chris Evans is, is de kans niet onbestaande dat u ‘Wie?’ zegt. Tonen we u zijn foto op de rode loper, verandert dat misschien in: ‘Zegt me vaag iets, maar ik kan hem niet meteen plaatsen.’ Maar steek hem in spandex en geef hem een superschild en het klinkt: ‘Ah, Captain America.’ Het is de paradox van de nieuwe generatie franchiseacteurs: ze brengen miljarden op aan de box office, maar ze houden er geen star power aan over. Jamie Dornan was niet de ster, Fifty Shades of Grey was dat. Tom Hardy droeg Mad Max: Fury Road niet, de herinnering aan de films van de jaren tachtig deed dat. En ook zonder Mark Wahlberg had Transformers: Age of Extinction een miljard dollar opgebracht.
Het is dan ook de pijnlijke les die Chris Hemsworth en Robert Downey Jr. leerden met Blackhat en The Judge: het was niet zozeer hun sterrenkracht die Thor en Iron Man had doen ontploffen, het waren de pakjes die ze aanhadden. Marvel weet dat ook. The Avengers bracht ruim anderhalf miljard dollar op aan de box office, maar acteurs als Chris Evans, Chris Hemsworth en Mark Ruffalo, respectievelijk Captain America, Thor en de Hulk, kregen naar verluidt slechts twee tot vier miljoen dollar betaald. De sterren zijn niet de acteurs, de ster is dat ene woordje in het begin van de trailer en in de generiek van de film. ‘Marvel.’ En wie niet tevreden is met wat hij betaald wordt, mag gewoon zijn plaats afstaan. Toen na The Incredible Hulk de contractonderhandelingen met acteur Edward Norton moeilijk liepen, werd hij in The Avengers gewoon vervangen door Mark Ruffalo.
Ziet er in het groen, groot en grimmig eveneens afdoende als de Hulk uit, zo blijkt.
Bij elke generatiewissel in Hollywood wordt het einde van de grote filmsterren voorspeld. Dat is het nooit geworden en dat zal het ook nu niet zijn. Je moet geen Nostradamus in een strakke groene broek zijn om te weten dat Hollywood altijd sterren nodig zal hebben. Alleen lijkt zelfs de macht van de grootste sterren in de publiekscinema vandaag beperkter dan ooit. In het tijdperk van de filmfranchise spelen ook de grootste acteursnamen uiteindelijk een bijrol.
BLACKHAT
Vanaf 3/6 op blu-ray en dvd.
DOOR GEERT ZAGERS
DAT REGISSEURS GEEN VOLK MEER NAAR DE BIOSCOPEN LOKKEN, TENZIJ HUN NAAM STEVEN SPIELBERG, CHRISTOPHER NOLAN OF MARTIN SCORSESE IS, WAS AL EVEN ZO. DAT ACTEURS DAT OOK NIET MEER DOEN, IS NIEUW.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
