Tijdens een Britse antiterroristische operatie op Gibraltar loopt er iets grondig fout. Drie jaar later proberen een gepensioneerde ambtenaar en de privésecretaris van een corrupte minister alsnog de waarheid boven tafel te halen. In de immorele wereld van John Le Carré is dat een nobel, maar meestal hopeloos streefdoel.

Hoe belandt een Britse ambtenaar in 2008 in godsnaam op Gibraltar, waar hij in opdracht van een ambitieuze Engelse politicus bij de arrestatie van een wapenhandelaar en moedjahid aanwezig moet zijn. Ondanks alle moderne technologische snufjes en de aanwezigheid van een SAS-team loopt er toch iets mis en vallen er onschuldige slachtoffers.

In 2011 blijkt Sir Kit Probyn, de brave Britse ambtenaar op Gibraltar, geridderd en gepensioneerd. Hij strijkt met vrouw en dochter neer in een pittoresk dorpje in Cornwall, maar daar komt hij op een dag oog in oog te staan met een van de SAS-soldaten. Het verleden slaapt niet en zeker niet als er daarin dingen zijn gebeurd die achteraf op een heel andere manier kunnen worden uitgelegd.

Intussen heeft de jonge diplomaat Toby Bell zijn handen vol aan zijn baas: die houdt er als minister van Buitenlandse Zaken wel twee heel ongewone vrienden op na: Jay Crispin (‘een gluiperd’ en ‘achterbakse etterbak’) heeft zijn eigen privémilitiebedrijf en Miss Maisie (‘haar leeftijd hangt af van de delen van haar lichaam waarover je het hebt’) voert als Amerikaanse extreemrechtse Tea Party-adepte haar eigen evangelische wereldoorlog.

Vanaf het ogenblik dat Kit en Toby samen in de Gibraltar-affaire duiken, komt het verhaal in een stroomversnelling terecht en blijkt dat dat ene schandaal zelfs niet op kan tegen een nog veel grotere, vuile waarheid.

John le Carré is niet bang om een kat een kat te noemen: de buitenlandse contraterroristische acties van het Verenigd Koninkrijk zijn verstrengeld met Amerikaanse (religieuze en economische) belangen en privémilities. De daarbij horende misleidende propaganda zou iedere verstandige burger aan het twijfelen moeten brengen over de informatie waarmee hij dagelijks over de uit te roeien moedjahedien wordt overspoeld. En zo belanden we uiteindelijk bij het stokpaardje van Le Carré: we leven in een wereld waarin mensen in hun morele rubber cage constant worden gemanipuleerd, maar niet meer in staat zijn om zich te ergeren aan dat wat voor de echte frictie zou moeten zorgen. En zij die zich er toch tegen verzetten, worden genadeloos opgejaagd.

EEN BROZE WAARHEID****

John le Carré, Luitingh-Sijthoff (originele titel: A Delicate Truth), 336 blz., ? 19,95.

JOHANNA SPAEY

SLEUTELZIN Hoe ben ik om te beginnen in jezusnaam ooit in deze hellepoel terechtgekomen? Ben ik gesprongen of werd ik geduwd? Of was het een beetje van allebei?