Groeten uit Gstaad – Polanski brengt een hommage aan Hitchcock – én zichzelf – in deze verrassend sterke complotthriller naar de roman van Robert Harris.

Roman Polanski met Ewan McGregor, Pierce Brosnan, Kim Catrall, Tom Wilkinson, Olivia Williams

Imiteert kunst het leven? Of is het net andersom? Met een levensloop die minstens zoveel grillige wendingen bevat als zijn films, zal de vraag wel vaker door Roman Polanski’s hoofd geschoten zijn. En dan zeker de jongste maanden: de Pools-Franse veteraan werd wegens een 32-jaar oude zedenzaak immers onder huis-arrest geplaatst en diende zijn nieuwste film in zijn Zwitserse chalet in Gstaad af te werken.

Zoals Rosemary’s Baby op een perverse manier vooruitwees naar de afslachting van zijn verloofde Sharon Tate, en Oliver Twist en The Pianist duidelijk aan zijn jeugd in de Joodse getto’s refereerden, lopen ook nu sommige plotlijnen akelig parallel met zijn leven. Nochtans is de film gebaseerd op de bestseller The Ghost van Robert Harris.

In The Ghost Writer zie je hoe de ooit gevierde Britse ex-Labourpremier Adam Lang (Pierce Brosnan) onder vuur komt te liggen wanneer zijn schimmige verleden aan het licht dreigt te komen. Hij wordt zelfs gedwongen te vluchten naar de States wanneer hem in zijn geboorteland een proces boven het hoofd hangt. Daarmee knipoogt Polanski, die na zijn verkrachtingszaak in 1978 Amerika diende te verlaten, niet alleen naar zichzelf. Je hoeft niet over veel fantasie te beschikken om in Adam Lang de contouren van Tony Blair te herkennen.

Toch is de film geen geopolitiek of auto-reflexief traktaat, maar wel superieure pulp fiction boordevol hitchcockiaanse suspense en dito allusies. Hoofdmotief is de speurtocht van een ghostwriter (Ewan McGregor) die wordt ingehuurd om Langs autobiografie te redigeren en al doende meer compromitterends te weten komt dan goed is voor zijn gezondheid. Dat het scenario een paar tochtgaten bevat, vormt daarbij amper een bezwaar. Het is vooral de sfeer van latente doem en paranoia die Polanski’s beste worp sinds Tess eindelijk nog eens in de buurt van Repulsion en Le Locataire (1976) doet belanden.

Polanski tovert enkele scènes tevoorschijn die, conform zijn cynische wereldbeeld, schipperen tussen grap en gruwel. Let bijvoorbeeld op de spookachtige stranden van het mysterieuze eiland waar de ghostwriter de waarheid hoopt te vinden, op de bunker uit glas en aluminium waarin banneling Lang resideert als ware het een postmodern Manderlay, en op het sarcastische slot waarmee Polanski nog maar eens illustreert dat het leven daadwerkelijk een cul-de-sac is.

Voeg daarbij nog de goede vertolkingen van McGregor als de schlemielige held, Brosnan als de premier met het dubieuze cv, Tom Wilkinson als zijn neoconservatieve buddy en Kim Catrall als zijn secretaresse annex maîtresse. Een mens zou durven te beweren dat Polanski’s retraite in Gstaad hem zowaar deugd heeft gedaan.

Dave Mestdach