Seizoenarbeid

Eerste zin Geachte mevrouw, eerst en vooral willen we u hartelijk danken voor uw interesse in een positie als seizoenmedewerker tijdens de kerstperiode bij Amazon Distribution GmbH.

Toen schrijfster en vertaalster Heike Geißler een paar jaar geleden te weinig opdrachten had om de rekeningen te betalen besloot ze in te gaan op een personeelsadvertentie van Amazon. Voor zijn magazijn in Leipzig was het bedrijf op zoek naar seizoenarbeiders die de vaste magazijnmedewerkers zouden bijstaan in de drukke kerstperiode. Geißler kwam in een wereld terecht die enerzijds bol stond van de Amerikaanse werknemersdisciplinering via saamhorigheidsoefeningen en anderzijds bijzonder repressief optrad tegen alles wat de productiviteit zou kunnen aantasten. Zo waren gsm’s op de werkplek verboden en werd er niet ingegrepen wanneer vaste medewerkers misbruik maakten van de tijdelijke krachten.

In Seizoenarbeid beschrijft Geißler wat haar bij Amazon Leipzig overkwam in de tweede persoon enkelvoud. Zij beleeft het dus niet, maar jij, de lezer, waardoor de beledigingen en het bedrog nog harder binnenkomen. Na verloop van tijd begin je echter te beseffen dat die opsplitsing tussen Geißler de schrijfster en Geißler de arbeidster ook een kwestie van overleven was. Het was haar manier om te ontsnappen aan de psychische druk die de Amazonjob op haar legde. Door die te exterioriseren kon ze bijvoorbeeld beter omspringen met het idee dat voortaan Amazon op de eerste plaats zou moeten komen in haar leven en dat haar gezin daarbij als een storende factor gezien zou worden.

Seizoenarbeid is dus niet zomaar een verslag van hoe het er in een magazijn van Amazon aan toegaat. Het boek graaft in de psychologie van de arbeider en de koper, wiens Über-ich schijnbaar een ding is dat alleen uit dingen bestaat. Wanneer het over de hoop op een beter leven gaat, steekt filosoof Ernst Bloch de kop op, en bij het overdenken van het afstompende werk dat ze doet, grijpt ze naar René Pollesch, die zegt dat je na een week moet weten of je in je werk je medemensen kunt respecteren en dat wanneer dat niet zo is, je daar het juiste besluit uit moet trekken. Uiteindelijk, merk je, is het Geißler helemaal niet om Amazon of haar eigen verhaal te doen, maar wel om een analyse van onze huidige werk- en leefwereld, en dat levert geen fraai plaatje op.