MET OPEN MOND U hebt niets tegen Franse films, zelfs niet tegen Franse films waarin à volonté gepraat en zelfs gezongen wordt? Dan is de nieuwste van Alain Resnais het ideale cadeau voor een cinefiel avondje uit.

Alain Resnais,met Sabine Azéma, Pierre Arditi, Daniel Prévost, Isabelle Nanty, Lambert Wilson, Audrey Tautou, Jalil Lespert, Darry Cowl

De beste Franse film van het jaar, met dank aan de nu 81 jarige nouvelle vague-veteraan Alain Resnais. Dankzij Hiroshima mon amour en L’année dernière à Marienbad geldt Resnais als dé avant-garde intellectueel van zijn generatie, al is hij ook een gepassioneerd bewonderaar van uitgestorven of misprezen genres. Vandaar zijn liefde voor comics, Broad-way, boulevardtoneel en de ‘fantastische’ literatuur van Gaston Leroux en Jean Ray.

Met Pas sur la bouche brengt hij een vernuftig cinematografische interpretatie van een Franse operette uit de jaren twintig. In plaats van de kunstmatigheid van zijn materiaal (een muzikale komedie van Maurice Yvain die in 1925 met groot succes in Parijs werd opgevoerd) weg te moffelen of te minimaliseren, drijft Resnais het artificiële op de spits. Van de clichématige personages (de dartele Parisienne, de geremde Amerikaan, de artistiek aangelegde jeune premier, de roddelende conciërge, de oude vrijster) tot de succulente vertolkingen van acteurs en actrices die met perfecte ‘naturel’ hun ‘fake’ personages incarneren. Van de geraffineerde decors (een nieuw meesterwerkje van trouwe illusionist Jacques Saulnier) vol theatrale en decoratieve retoriek tot de triomfantelijke mise-en-scène. Met kleine, maar krachtige ingrepen omzeilt Resnais sommige verplichte nummertjes van het boulevardtheater. Zo vervangt hij de voorspelbare entrées en sorties door de karakters bruusk en onaangekondigd in beeld te laten verschijnen en ze van het toneel te laten verdwijnen alsof de mondaine spoken ook plotseling in rook zijn opgegaan.

De vrijblijvendheid van dit elegant spektakel is slechts schijn, want alles draait rond macht, lust, genot en burgerlijk fatsoen en onder de frivoliteit sluimeren ook de sociale en politieke roerselen van de betreffende epoque. Resnais manipuleert de feilloze mechaniek van de vaudeville-intriges tot een hypergeciviliseerd divertissement dat zowel naar Ernst Lubitsch als naar Sacha Guitry lonkt, en dat dezer kerstdagen het perfecte tegengif vormt voor zoveel dwaas en explosief multiplexvertier. Patrick Duynslaegher

Door Jo SMets