Of iedereen gaat dood

Eerste zin Het is jammer dat ze zo eindigden.

Psychotherapeute Saskia is na een paar maanden out te zijn geweest voor het eerst weer op weg naar het werk. Ergens is er iets fout gelopen tussen haar en een van haar patiënten, lees je tussen de regels, maar wat precies kom je in Siel Verhannemans debuutroman Of iedereen gaat dood slechts mondjesmaat te weten.

Dat het iets met Lander te maken heeft, een jongeman die met psychische blokkades kampt en die probeert te overwinnen met bezwerende rituelen, is duidelijk. De eerste keer dat zo’n blokkade hem overkwam, zat hij op de rand van zijn bed en kwam het idee in hem op dat hij naar café Bertrand moest gaan, anders zou zijn oma sterven. Dus ging hij naar dat etablissement, waar hij sindsdien nog steeds naartoe trekt en waar hij steevast op hetzelfde plekje gaat zitten. En zo heeft hij wel meer mantra’s, om ervoor zorgen dat zijn vroegere liefjes niet sterven of dat uiteindelijk niet iedereen dood gaat.

Verhanneman kennen we vooral als dichter van twee bundels waarin ze bijzonder direct en oprecht over verlies en verdriet schrijft. Het is een thema dat ook in haar debuutroman terugkeert: wanneer Saskia Lander naar de relatie met zijn vader vraagt, zegt hij alleen maar dat vader een stille was en inmiddels dood is. Grootmoeder vormt zijn veilige plek, voegt hij er nog aan toe. Het is een bekentenis die bij Saskia meer losmaakt dan haar lief is, want ergens herkent ze iets in Landers verhaal, een overeenkomst die de twee dichter bij elkaar brengt en ertoe zal leiden dat de therapeute verloren loopt in haar eigen hoofd.

Of iedereen gaat dood leidt aan een paar debutanteneuvels. Te veel poëzie en te veel gezochte beelden zijn er daar twee van. Te veel niet ter zake doende beschrijvingen ook, al is dat vooral een zaak van het eerste kwart van deze roman, die duidelijk groeit naarmate Verhanneman dieper in de troebele geesten van haar personages duikt. Van de weeromstuit gaan die minder over zichzelf filosoferen, verwijderen ze zich verder van de afgrond van de sentimentaliteit en geven ze Verhanneman de kans om strakker te schrijven.