IS in het vizier

Jorik Leemans
Jorik Leemans Freelancejournalist

Dinsdag 21/3, 21.15, Canvas

‘Ik merk dat ik deze keer de sporen van mijn reis meer meedraag dan anders. Mijn geduld is beperkter.’ Rudi Vranckx is diep gegaan voor zijn nieuwe vierdelige reeks IS in het vizier. De VRT-journalist trok onder meer naar Libië, Tunesië, Libanon, Turkije en Irak om er een beeld te schetsen van de duistere terreur die de Islamitische Staat zaait in het Midden-Oosten en ver daarbuiten. Daarbij bezocht Vranckx strijdvaardige burgermilities aan het front, sprak hij met ex-jihadi’s, met IS-gevangenen, deserteurs en kindsoldaten.

RUDI VRANCKX: Het moeilijkste was een manier vinden om in de mindset van IS te raken. Bij bepaalde interviews was het daardoor moeilijker in te schatten of iemand te vertrouwen was of niet. Toen ik in een safehouse had afgesproken met enkele ex-IS-strijders was ik bijvoorbeeld wel ongerust.

Anders niet?

VRANCKX: Ik doe dit al zo lang dat mijn gradaties van ongerustheid verschillen van die van andere mensen. Ik ben de hele tijd gefocust en ik denk dat het permanent op scherp staan iets met mijn zintuigen heeft gedaan. (pauzeert) Wist je dat ik soms moeilijker slaap in de periodes dat ik thuis ben dan ginder op zulke plekken? Misschien komt het door de ontwenning. (lacht) Ik ben ongetwijfeld veranderd door mijn job.

Onlangs wisten rebellen het IS-hoofdkwartier in Raqqa te isoleren door de toegangsweg te bezetten, het Iraakse leger heroverde de Vrijheidsbrug in Mosoel… Is er vooruitgang in de strijd tegen IS?

VRANCKX: Met mondjesmaat. Je moet door de propaganda heen kunnen kijken: hoe belangrijk zijn die zaken en wanneer gaat er een grote doorbraak zijn? We moeten een onderscheid maken tussen het nieuws van de dag en het grotere geheel. Ik ben twee keer met de aanval op Mosoel bezig geweest. Dat is genoeg, ik moet daar niet nog eens teruggaan. Schieten is schieten en doden zijn doden.

Dat klinkt wel erg cynisch.

VRANCKX: Als je die afstand als journalist niet houdt, ga je domme dingen doen. Dat objectiveren maakt ook dat je overeind kunt blijven in die oorlog. Ik heb verhalen gehoord over jongens die voetbalden met de afgehakte hoofden van vrienden. Zoiets kan ik niet vatten, wíl ik zelfs niet kunnen vatten. Anders word je even immoreel en apathisch als zij.

De tweede aflevering start met het onthoofdingsfilmpje van persfotograaf James Foley. Geven jullie IS daarmee niet net de aandacht die ze wil?

VRANCKX: Dat is iets waar ik al sinds jaar en dag mee worstel, maar het blijft televisie: wij hebben sommige propagandafilmpjes nodig, om zaken te tonen aan de kijker. We laten natuurlijk niet de gruwel zien, maar je kunt er niet omheen dat die onthoofding een schok heeft veroorzaakt die de aanval van het Westen mee op gang heeft gebracht. Je moet gewoon zorgen dat je de boodschap van IS context geeft en ontkracht. Dan stuur je een krachtige tegenboodschap de wereld in.

JORIK LEEMANS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content