Laatste werk: L’homme de Berlin (1963)

? 10 oktober 1963 in Plascassier

Leeftijd bij overlijden: 47 jaar

Zangeres

‘Ik ben ongeneeslijk ziek. Ja, dat is erg. Maar Piaf is dood, dat is nog veel erger.’ De Franse schrijver Jean Cocteau kon de dood van zijn boezemvriendin Edith Piaf niet verkroppen. Een paar uur na haar overlijdensbericht stierf hij aan een hartaanval. Piaf zelf bezweek aan leverkanker, te wijten aan haar alcoholprobleem. De officiële doodsakte vermeldt dat ze het leven liet op ’11 oktober te Parijs’, maar het is een publiek geheim dat Piaf de dag ervoor al in Plascassier, nabij Cannes, was gestorven. Haar toenmalige man, de kapper-zanger-acteur Theo Sarapo, zou haar lijk hebben vervoerd naar Parijs om het publiek te doen geloven ‘dat ze stierf in de stad waaraan ze haar carrière te danken had’.

Een kerkelijke uitvaart kreeg Piaf niet wegens haar losbandige levensstijl, maar de plechtigheid op het kerkhof Père-Lachaise trok tienduizenden mensen. Charles Aznavour, de Franse zanger die door Piaf ontdekt werd, merkte fijntjes op dat haar uitvaart sinds de Tweede Wereldoorlog het enige moment was dat het verkeer in Parijs volledig stilstond. Haar graf is nog steeds een enorme publiekstrekker. L’homme de Berlin, haar laatste liedje, werd postuum een klassieker.

Dat Edith Piaf het tot 10 oktober 1963 heeft uitgezongen, mag een wonder heten. De zelfdestructieve chanteuse keek de dood meermaals recht in de ogen. ‘Af en toe heb ik de drang tot zelfvernietiging. Zo’n bui duurt meestal twee tot drie maanden. Ik kan het niet tegenhouden, het is sterker dan mezelf’, zei ze ooit. En nog: ‘Als ik op de rand van de afgrond sta, en iedereen ervan uitgaat dat ik verloren ben, dan vind ik weer courage om uit de put te klimmen. Dat lukt eventjes. Maar binnen de kortste keren herval ik weer in dezelfde ellende.’

Oorzaak van die miserie? Foute mannen, verslavingen allerhande en brute pech. Op haar zestiende was Piaf al zwanger van haar eerste man Louis, een koerier. De zwervende zangeres zag haar dochtertje helaas sterven na twee jaar ontbering. Om de begrafenis te kunnen betalen, moest Piaf zich prostitueren. Bovendien vloog ze van verdriet zo hard in de alcohol dat haar roezen soms drie dagen duurden. Haar tweede echtgenoot Albert was een pooier, die haar sloeg, geld stal en een van Piafs vriendinnen tot zelfmoord dreef.

Vervolgens werd ze op straat ontdekt door een zekere Louis Leplee en Raymond Asso. De eerste man werd vermoord, de tweede werd haar minnaar. Kort na elkaar raakte de zangeres betrokken in drie auto-ongevallen, waarvan één bijna dodelijk. Gevolg: permanente pijn en broze botten. Haar remedie: pijnstillers, heroïne, morfine en alcohol.

Met de liefde van haar leven, Marcel Cerdan, liep het evenmin goed af. De getrouwde bokser had een geheime affaire met Piaf en vloog in 1949 van Parijs naar New York om haar te zien. Helaas, zijn vliegtuig stortte neer. Piaf is zijn dood nooit te boven gekomen. Tussen 1952 en 1956 was ze wel nog getrouwd met Jacques Pills, de man die haar zonder succes drie keer in rehab stuurde. En in 1962 huwde ze Théo Sarapo, die twintig jaar jonger was en samen met haar melige duetten opnam.

Piafs biopic La vie en rose,starring Marion Cotillard, toont Piafs echte drive. Ondanks alle rampspoed wilde ze immers altijd optreden – desnoods stoned of doodziek. Niet verwonderlijk dus dat ze meermaals op het podium instortte en afgevoerd moest worden. ‘Als ik moet stoppen met zingen, pleeg ik zelfmoord’, zei ze op het einde van haar leven. Als één iemand het verdiende om op het podium te sterven, was het Piaf wel. Het mocht niet zijn.

Thijs Demeulemeester