Waarom Joseph Gordon-Levitt niet het zoveelste ‘pretty face’ is

Het Film Fest Gent krijgt een heuse hedendaagse Hollywood-hunk over de vloer: Joseph Gordon-Levitt speelt in ‘Don Jon’ niet alleen een seksverslaafde, hij heeft die film ook geschreven en geregisseerd.

Het Film Fest Gent krijgt een heuse hedendaagse Hollywood hunk over de vloer: Joseph Gordon-Levitt speelt in Don Jon niet alleen een seksverslaafde – easy -, hij heeft die film ook geschreven en geregisseerd. Zes redenen waarom JGL not just another pretty face is. Hij is ontsnapt aan de kindstervloek Wat hebben Ralph ‘Karate Kid’ Macchio, Macaulay ‘Home Alone’ Culkin en Fred ‘The Wonder Years’ Savage met elkaar gemeen? Inderdaad, het zijn stuk voor stuk kindsterretjes die na hun puberteit nog maar zelden op het grote – of het kleine – scherm te zien waren. Niemand zou dus vreemd opgekeken hebben indien Joseph Gordon-Levitt – Joe voor de vrienden – hetzelfde lot had ondergaan. In de nineties vereenzelvigde de hele wereld hem immers met de als kregelig kereltje vermomde alien die hij in de immens populaire sitcom 3rd Rock from the Sun speelde.

Hoe Gordon-Levitt aan de kindstervloek wist te ontsnappen? Door zijn aandeel in het zesde en laatste seizoen van de reeks drastisch te laten afnemen (‘A spark was missing’), geboortestad Los Angeles voor New York City in te ruilen (‘The smartest thing I’ve ever done’) en zichzelf tot een ware francofiel om te vormen (Molière, Céline, Gainsbourg: they’re all gods to me’).

Hij is niet vies van bloed, zweet en tranen
Het acteervirus liet Gordon-Levitt tijdens een drie jaar durende sabbatical nooit helemaal los. ‘Hoe hard ik me er ook tegen verzette, ik wist dat acteren mijn roeping was’, liet hij enkele jaren geleden in dit eigenste blad optekenen. ‘Gelukkig moest ik het dankzij het succes van 3rd Rock from the Sun niet meer voor het geld doen. Vanaf het begin van het nieuwe millennium wilde ik alleen nog maar meewerken aan projecten waarop ik trots kon zijn.’

Een voornemen dat hij dubbel en dik waarmaakte met uitdagende titels als kindermisbruikdrama Mysterious Skin (2004), highschoolnoir Brick (2005) en amnesiethriller The Lookout (2007). ‘Die films hebben me bloed, zweet en tranen gekost. Maar regisseurs als Gregg Araki en Rian Johnson (respectievelijk van Mysterious Skin en Brick, nvdr.) bewijzen dat film een springlevende kunstvorm is.’ En Gordon-Levitt bewees dat hij veel meer in zijn mars heeft dan dat ietwat verwijfde ventje uit die ene serie uit een niet zo ver verleden had doen vermoeden.
Hij houdt van pientere popcorn
Goed, zijn deelname aan G.I. Joe: The Rise of Cobra (2009) bedekken we best met de mantel der liefde – zelf houdt hij het bij ‘a great time with the people in the make-up department’, maar Gordon-Levitt weet ook op het gebied van publieksvriendelijk Hollywoodentertainment het neusje van de zalm te kiezen. Van verrassend meeslepende tragikomedies (500) Days of Summer (2009) en 50/50 (2011) over Christopher Nolan-breinbrekers Inception (2010) en The Dark Knight Rises (2012) tot politiek poeier als Stop-Loss (2008) en Lincoln (2012): maar weinig contemporaine Tinseltowndertigers kunnen zo’n indrukwekkend divers cv voorleggen.

Kers op de commerciële taart: Looper, de box-officeverrassing van Rian Johnson waarin Gordon-Levitt een beklijvend kat-en-muisspel speelt met een oudere versie van zichzelf (gespeeld door Bruce Willis) die in de tijd is teruggereisd. The Terminator meets Blade Runner met een vleugje Coens en Kubrick: maak dat mee!


Hij doet it himself
Omdat hij met zijn acteerwerk alleen zijn creatieve honger niet kon stillen, startte Joseph Gordon-Levitt in 2005 samen met zijn broer Dan de website hitRECord.org op. Helemaal in de ban van het montageprogramma Final Cut Pro maakte het duo het ene filmpje na het andere, zette die online en wachtte ongeduldig op feedback.

De respons was zo overweldigend dat de Gordon-Levitts besloten de site om te toveren tot een ‘open collaborative project’. Internetters van heinde en verre kunnen hun artistieke verwezenlijkingen – proza, poëzie, schilderijen, etc. – posten en anderen mogen die dan becommentariëren en bewerken. In 2010 kreeg de site een extreme facelift en werd de aanpak geprofessionaliseerd. Alle participanten – en dat zijn er ondertussen meer dan 80.000 – krijgen een deel van de opbrengsten van de boeken, cd’s en dvd’s die worden uitgebracht.

Aangrijpendste filmpje op de site is ongetwijfeld In Memory of Burning Dan, Josephs eerbetoon aan zijn in 2010 gestorven broer.

Hij filmt assholes die hem nazitten
‘Spiegeltje, spiegeltje’, moet Gordon-Levitt gedacht hebben toen hij in 2006 zijn videocamera op twee fotografen richtte die hem ondanks zijn beleefde verzoeken om te stoppen bleven achtervolgen door de straten van Manhattan. Daarop haalt hij zelf zijn camera boven. Het resulterende filmpje, waarin de twee zichzelf identificeren als ‘Asshole’ en ‘Asshole Jr.’, is ondertussen als ‘Pictures of Assholes’ tot een heuse YouTubeklassieker uitgegroeid. De twee zeggen hem eerst dat hij de moeite van het najagen niet waard is, dat geen Nicole Kidman of Leonardo DiCaprio is.

Als de sfeer iets minder grimmig wordt, bekent een van de paparazzi dat het duo hem achtervolgde omdat hij in het gezelschap van een andere jongeman vertoefde: ‘Weet je, the whole gay thing, dat fascineert mensen.’ Een jaar na dat incident zette Gordon-Levitt zijn rothekel aan het celebritycircus dubbel en dik in de verf in een interview met het magazine Anthem: ‘Beroemdheid speelt in op het idee dat sommige mensen beter zijn dan anderen, en ik zeg: fuck that, we zijn allemaal mensen.’

Hij zit meteen stevig op zijn regisseursstoel
‘Er zijn maar enkele zaken die ik écht belangrijk vind: mijn familie, mijn auto, mijn vrienden, mijn kerk, en mijn porno.’ Aan het woord is Jon, Gordon-Levitts door hemzelf gespeelde protagonist in zijn eerste langspeelfilm als scenarist-regisseur. In tegenstelling tot wat de bovenstaande dialoog doet vermoeden is Don Jon absoluut geen platvloers afkooksel van Judd Apatows komische canon, maar een doordachte karakterstudie over een jongeman die langzaam maar zeker beseft dat hij met een pornoverslaving kampt.

Na de wereldpremière op het prestigieuze Sundance Film Festival hadden vooraanstaande bladen als Variety en Entertainment Weekly het over ‘een zwierige blik op een taboeonderwerp’ en ‘een voltreffer die Gordon-Levitt onverwacht opwaardeert tot een van Hollywoods beloftevolste jonge regisseurs’. Ondanks de lofzangen bleef de nieuwbakken cineast bescheiden: ‘Zonder de hulp van prachtactrices Scarlett Johansson en Julianne Moore en de input van Rian Johnson en Christopher Nolan had ik dit nooit kunnen flikken.’

Steven Tuffin