Ilker Çatak houdt je op het puntje van je stoel in Das Lehrerzimmer, een benauwende thriller die begint met een banale schooldiefstal.
Veel kans maakt Das Lehrerzimmer niet om zondag de Oscar voor beste internationale film af te snoepen van Jonathan Glazers ijzingwekkende Holocaustdrama The Zone of Interest. Maar de Duitse arthousethriller heeft zijn nominatie niet gestolen. Het is een stressbom in een vertrouwde, alledaagse arena: de middelbare school.
Een idealistisch lerares, cum laude vertolkt door Leonie Benesch, pikt het niet dat haar Turkse leerling na een dubieuze klasinterventie van de directie verdacht wordt van een reeks diefstallen in de leraarskamer. Ze stelt zelf een onorthodox onderzoek in, maar dat dompelt de school onder in een nog veel grotere crisis. Zowat iedereen keer zich tegen haar: de ruziënde collega’s, de bij nultolerantie zwerende directie, de recalcitrante schoolkrant, de bemoeizieke ouders. De sfeer blijft maar verzieken en uiteindelijk verliest ze zelfs haar greep op de mondige klas die ze zo naturel leek te besturen. Je zou voor minder eens héél hard schreeuwen. Of hyperventileren.
Regisseur Ilker Çatak zet een uitgekookt scenario met vaste hand om in een benauwende, psychologische thriller die de kijker geen seconde op adem laat komen. De spionerende camera verlaat de school nooit. Het ene conflict smeult nog en daar brandt het volgende al. Niemand lijkt in staat om het eigen gelijk even opzij te schuiven. Een oplossing vinden wordt onmogelijk en de waarheid vernevelt in gestook, verdraaiing en verdachtmakingen. De suggestieve montage spoort je zonder pardon aan om mee te gaan in de steeds hetere hetze. Enerverende, alsmaar opdringerige filmmuziek versterkt het ongemak en de paranoia.
Toonde de Brusselse Laura Wandel in Un monde hoe de speelplaats op een zesjarige overkomt als een meedogenloze jungle, dan zien we hier dat het in de leraarskamer nauwelijks veiliger is. Er wordt misschien minder getrokken, geduwd en gespuwd, maar het venijn druipt bij momenten van de muren. Beide films zien de school als een microkosmos die de grote kwalen van de samenleving weerspiegelt. In casu: racisme, autoritarisme, seksisme, machtsmisbruik, klassenverschillen, alternatieve waarheden, het onvermogen om te relativeren en de schrijnende behoefte aan een zondebok.
Çatak stipt het aan zonder de kijker de les te willen spellen. En zonder de fout van zijn hoofdpersonage te herhalen, die met goede bedoelingen maar met een misplaatst gevoel van morele superioriteit de boel op eigen houtje wil oplossen. Dat hoeft hij ook niet te doen: de getoonde ravage spreekt boekdelen.
