Film Fest Gent: een portret van regisseur Atom Egoyan

Straks is de Canadese regisseur Atom Egoyan te gast op het Film Fest Gent, waar hij hoogst persoonlijk zijn twee jongste films komt toelichten. Een portret van de man achter deze warm aanbevolen double bill.

De in Egypte geboren Canadese regisseur Atom Egoyan is één van de voornaamste onafhankelijke filmmakers van zijn generatie. Egoyan (1960°) is de zoon van Armeense vluchtelingen, die beide schilders werden, en groeide op in Brits-Columbia. Beïnvloed door het werk van Samuel Beckett en Harold Pinter groeit bij de jeugdige Egoyan de interesse voor toneelschrijven.

Tijdens zijn studies aan de universiteit van Toronto, vervaardigd Egoyan reeds zijn eerste korte films, waarna hij in 1984 debuteert met ‘Next of Kin’. Hoewel hij nog niet over grote middelen beschikt, staat het werk uit zijn beginperiode echter bol van Egoyans’ fascinatie voor vervreemding, identiteit, voyeurisme en isolatie. Video en televisie lijken bovendien steeds een overheersende rol te spelen. Deze zijn al sterk aanwezig in ‘Family Viewing’ (1987), dat draait om een ontwrichte familie die faalt in directe communicatie, maar staan helemaal centraal in zijn eerste grote meesterwerk ‘Speaking Parts’. Die laatste brengt Egoyan in de schijnwerpers, maar het is echter nog te vroeg voor zijn internationale doorbraak, die er in 1994 komt met ‘Exotica’.

In datzelfde jaar publiceert het weekblad Time een toekomstgerichte lijst met honderd namen van de meest prominente figuren; Egoyan is de enige westerse regisseur die deze rangschikking haalt. Met ‘The Sweet Hereafter’ bereikt hij zijn grootste succes, het aangrijpend drama wint onder meer de speciale juryprijs op het filmfestival van Cannes. Sinds ‘Felicia’s journey’, zijn laatste grote werk van voor de eeuwwisseling, kunnen we voorzichtig stellen dat Egoyans’ carrière wat van zijn glans verloren heeft, al dan niet door het feit dat hij de laatste jaren de meest uiteenlopende stijlen verkent.

‘Ararat’ (2002) is een film-in-de-film die de gevolgen van de Armeense genocide behandelt, het betamelijke ‘Where the thruth lies’ valt het best te omschrijven als een erotische mysterie-thriller met film-noir trekjes. Met ‘Chloe’, een remake van de povere Franse speelfilm ‘Nathalie…’ (2003), maakt de regisseur een pijnlijke uitschuiver.

DEVIL’S KNOT en THE CAPTIVE

Dat Egoyan echter helemaal terug is, bewijzen zijn twee recentste films met verve. In het uitstekende ‘Devil’s Knot’ vertolkt Colin Firth een vastberaden detective. Hij gelooft hard in de onschuld van drie tieners met een zwak voor het occulte, die na een weinig diepgaand onderzoek snel werden aangeklaagd voor de moord op drie kleine jongens. Door de verdediging van deze gedoodverfde veroordeelden op zich te nemen, maakt de man zich niet bepaald geliefd bij de geschokte families van de slachtoffers. De synopsis mag dan nog clichématig klinken, de film brengt op een heel subtiele en volwassen manier de kern van de onopgeloste zaak aan de oppervlakte. Het op ware feiten gebaseerde ‘Devil’s Knot’ is dan ook merkelijk beter dan dit predikaat doorgaans bij dat soort films doet vermoeden.

‘The Captive’ leunt op zijn beurt thematisch dan weer dicht aan bij Egoyan’s eigen film ‘The Sweet Hereafter’. Zonder meteen dat niveau te evenaren, is het evenwel een vakkundig geregisseerde genreoefening (met Ryan Reynolds als wanhopige vader die samen met zijn verslagen eega de verdwijning van hun dochtertje verwerkt), die een paar zeer interessante plotbewegingen maakt. Aan het eind wordt er voor enkele obligate oplossingen gekozen, maar afgezien van deze schoonheidsfoutjes steekt de film heel clever in elkaar.

Dieter Vanden Bossche

Devil’s Knot: 16 okt om 14.30u / 18 okt om 22u / 19 okt om 17.30u ( **** op vijf)

The Captive: 18 okt om 20u / 20 okt om 10u / 22 okt om 14.30u ( *** op vijf)

In aanwezigheid van de regisseur op zaterdag 18 oktober. Info: www.filmfestival.be