Het nadeel van ‘Recht naar de gevangenis’: in een programma over gedetineerden gebeurt er nu eenmaal weinig

2 / 5
© National
2 / 5

Programma - Recht naar de gevangenis

Wanneer en waar uitgezonden - Dinsdag 28.02, Play4, 21u00

Tine Hens
Tine Hens Journaliste voor Knack

Zegt de ene celgenoot tegen de andere: ‘Het is een mooie gevangenis geworden.’ Hij kijkt door het raam en neemt de vergezichten op, de middagspits op de ring rond Brussel, een vliegtuig dat luid brullend over vliegt. ‘Brussels Airlines’, prevelt hij met glazige ogen. Zijn celgenoot ziet het allemaal wat onwennig aan. ‘En groot, hè’, antwoordt die om het gesprek toch wat gaande te houden.

De man wendt zijn blik van de wereld buiten af. Enkele uren geleden zat hij nog achter een bureau, genoot hij van het leer van de bureaustoel waarin hij altijd zo heerlijk wegzakt toen plots een interventieteam van de politie de deur opengooide, binnenstormde, hem op zijn knieën dwong en hem geboeid afvoerde. Zijn das moest hij afgeven. Om ophanging te voorkomen. Het was net echt.

Ze hadden gezegd dat hij verrast moest kijken, maar deze man die minister van Justitie was in het land waar de gevangenissen uitpuilen, wist natuurlijk waarvoor hij zich had opgegeven. Omdat de prijs van advertentieruimte op tv het budget van de FOD Justitie ruimschoots overstijgt, was hij gretig ingegaan op de vraag om zich vier dagen vrijwillig te laten opsluiten in de nieuwe gevangenis van Haren.

Vijftig minuten lang zou hij zich aan de kijker kunnen presenteren als een strenge, maar rechtvaardige, een correcte, maar empathische minister van Justitie. Bovendien had hij zijn vriendenkring eens van naderbij bekeken en vastgesteld dat zich onder al die schoongeborstelde lieden geen ex-crimineel bevond. Van sommigen kon je je afvragen of hun bezigheden de toets der wet doorstonden, maar zoals het gaat in een rechtsstaat: niet veroordeeld is onschuldig. Hij raadde het nochtans iedereen aan, om vriendschap te sluiten met een ex-gedetineerde. Zoals hijzelf nu, opgesloten in een cel met Wilfried, een man die hij van haar noch pluim kende, die ook niet helemaal wist wie hij was. ‘Stefaan’ noemde die hem. ‘Nee, het is Vincent’, moest hij corrigeren.

Negen uur in een kleine kamer met een boek opgesloten worden, lijkt me voor de minister, een man wiens agenda zijn leven bepaalt, net een verademing.

Twintig jaar had Wilfried in verschillende gevangenissen gezeten. Hij was de perfecte kandidaat voor een vergelijkende studie. Brugge, Dendermonde, Antwerpen, Hoogstraten, Wortel, Merksplas: hij kende ze van binnen en van buiten. ‘Don Padre’ noemden ze hem. Zelfs vanuit zijn cel kreeg hij van alles gedaan. Dat vond de minister wel indrukwekkend. Hij kreeg vanuit zijn bureau zelf amper iets gedaan.

Wilfried, zo ontdekte hij terwijl ze samen soep opschepten en zalmfilet verdeelden, had het niet makkelijk gehad in het leven. ‘Ik kreeg meer slaag dan eten.’ Daar had de minister niet van terug. Later, nadat hij van cel verhuisd was – ‘gemuteerd’ in gevangenisjargon – leerde de minister ook Nick kennen, een beer van een vent die op de speelplaats van de lagere school de xtc-pillen van zijn vader uitdeelde. De minister besloot dat Nick een goed hart had.

Verder gebeurde er niet zo veel. Dat is natuurlijk het nadeel van een programma over een gevangenis waarin mensen opgesloten zitten enkel en alleen om de procedures te testen. De minister had wel de opdracht gekregen iets te stelen: hij griste een krant weg en verplichtte een ex-gedetineerde die voor hem mee te smokkelen. Hier toonde onze goede man zich toch wat opportunistisch. Maar dat gestolen goed speelde verder geen rol. Waardoor het allemaal toch wat als een vakantiekamp voelde. De minister mocht dan al opgesloten worden in de isoleercel, maar negen uur in een kleine kamer met een boek lijkt me voor een man wiens agenda zijn leven bepaalt net een verademing. Dat kon de minister natuurlijk niet vertellen toen hij de gevangenis mocht verlaten. Hij omschreef het als een ‘heftige ervaring’. Misschien volgende keer toch eens Brugge, Dendermonde en de rest uitproberen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content