Kaat Van Stralen: ‘Waarom moet ik óf Amyl and the Sniffers óf Pommelien Thijs zijn?’

Ze werd gepest in de middelbare school wegens ‘te emotioneel’ en haar zangleerkrachten probeerden haar stem om te kneden, maar Kaat Van Stralen won de Nieuwe Lichting door net dat te zijn waar ze vroeger zo veel tegenstand mee oogstte: kwaad en een beetje hees. Tot grote verbazing van haarzelf.

Ik dacht even dat je van het podium was gevallen toen je de uitslag hoorde.

Kaat Van Stralen: (lacht) Ik was heel hard geschrokken. Ik kon niet horen of onze micro aanstond of niet (tijdens de finale van De Nieuwe Lichting gaan de kandidaten per drie het podium op en roepen ze hun naam in een micro. Wiens micro aanstaat, heeft gewonnen, nvdr.) en ik had pas een paar tellen later door dat we erbij waren. En ik heb de neiging om in de lucht te springen als ik schrik. (lacht)

Stop met wenen heet het nummer waarmee je won. Maar eigenlijk is de boodschap: stop niet met wenen.

Kaat Van Stralen: Ja. Het is helemaal oké om te voelen wat je voelt. Het is zowel een aanklacht als een hart onder de riem, specifiek voor vrouwen.

Als ik huil in het openbaar, voel ik me daar nadien altijd een beetje raar bij. Maar ik denk niet dat als mannen eens roepen of hun controle verliezen, ze zich daar achteraf zo veel zorgen over maken.

Kaat Van Stralen: Klopt. Dat heb ik gemerkt in mijn middelbare school. Als ik wegstormde uit de klas omdat sommige jongens mij of andere klasgenoten aan het pesten waren, werd ik bestempeld als ‘onhandelbaar’. Terwijl de jongens uit mijn klas ook wel eens riepen of op tafel sloegen, maar dat was allemaal normaal.

In interviews heb je het vaak over hypersensitiviteit. Heb je die diagnose gekregen?

Kaat Van Stralen: Ja. Ik was een heel emotioneel kind en op mijn twaalfde hebben mijn ouders mij naar de dokter gesleurd. Je bent hypersensitief, zei die. Maar die diagnose heeft mij toen niet echt geholpen. Toen ik vorig jaar te horen kreeg dat ik ADHD heb, was dat anders. Toen viel alles op zijn plek. Het gaf me veel rust om te weten dat mijn brein simpelweg andere links legt.

Om eerlijk te zijn, heb ik nog steeds momenten dat ik zo overprikkeld raak dat ik heel hard begin te huilen of boos word. Dat is best eng. Het is geen paniekaanval of manische episode, maar alsof er een golf van emoties mij overspoelt. Dan is alles te veel en moet ik tien minuten onder een deken in bed gaan liggen om te kalmeren.

Als er geen bed in de buurt is: wat is de gekste plek waar je al hebt gehuild?

Kaat Van Stralen: Waar níét? (lacht) Ik ben de koningin van de openbare huilbuien. Ik heb zo goed als overal al wel eens geweend. Ik vind het ook niet zo erg om te huilen op plekken waar je eigenlijk niet zou mogen huilen.

Je nummer ging rond op TikTok, wat ook negatieve reacties opwekte. Wat zeiden ze zoal?

Kaat Van Stralen: Op mijn account viel het nog mee – ik heb nog niet zo veel volgers –, er werd vooral gereageerd op filmpjes van vriendinnen of andere meisjes die een groter bereik hebben en ons nummer gebruikten. ‘Dit is belachelijk. Waarom moet hier een liedje over gemaakt worden?’ klonk het dan. Which only proves my point.

Wat me kwader maakt, zijn comments als ‘waarom kan zij niet zingen?’ of ‘ze zingt niet’. Laat het duidelijk zijn: ik probeer niet te zingen. Dat was hier niet de bedoeling. Als mannen schreeuwen, wordt er geen twee keer over nagedacht. Als Spinvis er eens naast zit, is dat ‘schoon’. Dan heeft dat ‘karakter’. Maar als wij dat doen, kunnen we niet zingen. Die dubbele standaard maakt mij heel boos. Ik ken maar één artiest die in het Nederlands zingt en dat stigma kon doorbreken, en dat is Roosbeef.

Stop met wenen is een punknummer. En in punk wordt nu eenmaal vaak geschreeuwd.

Kaat Van Stralen: Exact. O wee als een vrouw punk maakt en niet zingt. Dan zal ze wel geen goede zangeres zijn. Maar waarom moet ik of Amyl and the Sniffers of Pommelien Thijs zijn? Kan ik niet gewoon daartussen zitten?

Je hebt je lang onzeker gevoeld over je stem. Waarom?

Kaat Van Stralen: Ik zong heel graag als kind, maar ik had een specifiek stemgeluid – laag en hees – en kreeg daar vaak commentaar op. Ik heb niet het timbre van een doorsnee zangeres. Ik heb altijd stemproblemen gehad. Ik moest als kind naar de logopedist voor knobbels op mijn stembanden – waardoor je heser klinkt – en mijn zangleerkrachten probeerden steeds weer die knobbels weg te krijgen. Na de middelbare school besloot ik dat ik mijn stem niet meer wilde veranderen. Stemhygiëne is belangrijk, dus ik snap waarom docenten daarop inzetten. Maar ik heb intussen geleerd hoe ik op een gezonde manier mijn stem kan gebruiken zónder helemaal anders te klinken.

Voor mensen die je nog niet live hebben gezien en alleen Stop met wenen kennen: jullie brengen niet alleen punk, het gaat alle kanten op.

Kaat Van Stralen: In het begin maakten we kleinkunst à la Spinvis en Eefje de Visser, nu zitten er meer punk- en indierockinvloeden in. Ik begin steevast met de tekst en schrijf vervolgens muziek op basis van wat de tekst nodig heeft. Als de lyrics vragen om ska, dan maken we een ska-nummer. Maar aangezien ik veel activistische, feministische songs schrijf, komen we vaak uit bij punk. Mijn allereerste nummers gingen over de stad waar ik ben opgegroeid, Aarschot. Songs zoals Carrousel of Martini in de kerk.

Drinkt men in Aarschot martini in de kerk?

Kaat Van Stralen: Mijn vader toch. Hij moest van zijn ouders op zondag naar de kerk en smokkelde samen met zijn vrienden stiekem martini mee in een grote mantel. Hij noemt het ‘een vibe’. (lacht)