Eusexual healing: de helende kracht van FKA Twigs’ nieuwe album

Op haar nieuwe album Eusexua heeft FKA Twigs zichzelf teruggevonden. Met dank aan een Tsjechische discotheek.

‘Dit lichaam is hetzelfde dat ik had voor er iets ergs mee gebeurde.’

In september organiseerde FKA Twigs de expo The Eleven in de Londense vestiging van het veilinghuis Sotheby’s. In een van de zalen stelde ze haar schetsboekjes tentoon, waarin bovenstaande zin te lezen viel. Wie ook maar iets van Twigs’ persoonlijke leven kent, denkt meteen aan haar relatie met acteur Shia LaBeouf. In 2018 en 2019 hadden de twee een relatie, maar LaBeouf mishandelde haar emotioneel en fysiek. In 2020 klaagde Twigs LaBeouf officieel aan, de rechtszaak loopt nog steeds.

Toch was The Eleven geen zware expo over een trauma, maar een voorstelling over veerkracht. De hoofdattractie was een performance van elf dansers die voortdurend wisselden tussen elf lichaamsbewegingen die elk elf minuten duurden. ‘Ik wilde iets voor mijn lichaam doen dat vrij en goed voelde’, vertelt Twigs in een interview met Dazed. ‘De laatste jaren heb ik opnieuw moeten leren om in mijn lichaam te beleven en het te gebruiken. Gelukkig heb ik heel wat mensen ontmoet die daar kennis van hadden via lichaamsgerichte genezingstechnieken en de abstracte manier waarop we onszelf kunnen ontdekken.’

In de performance stonden uithoudingsvermogen en veerkracht centraal. De voorstelling duurde meer dan twee uur, waardoor de zware ademhaling en andere puffende geluiden van de dansers de technomuziek bijna overstemden. ‘Wanneer de vermoeidheid toeslaat, beginnen de opgelegde bewegingen er anders uit te zien. The Eleven gaat over het onderzoeken van die uitputting, maar ook over doorbijten en zo een nieuwe kijk vinden.’

Voor FKA Twigs is haar lichaam altijd al haar belangrijkste instrument geweest om zichzelf uit te drukken. Voor ze doorbrak als artiest, was ze achtergronddanseres in videoclips van onder meer Kylie Minogue en Jessie J. Ook aan haar eigen muzikale performances zit vaak een fysiek element verbonden, ze leerde bijvoorbeeld paaldansen en zwaardvechten.

Daarnaast is ze een voorvechter voor het recht om je lichaam te gebruiken zoals je dat zelf wil. Begin vorig jaar werd een Calvin Klein-campagne gecensureerd omdat de Britse reclamewaakhond ASA vond dat de halfnaakte FKA Twigs als lustobject was afgebeeld. ‘Mensen hebben er altijd al aanstoot aan genomen wanneer vrouwen van kleur hun sterke, geweldige lichamen uitspelen’, reageerde ze. In 2020 zamelde ze dan weer geld in voor sekswerkers die door covid hun inkomen verloren.

FKA Twigs had niet alleen een fysiek trauma doorstaan waardoor haar relatie met haar lichaam complexer was geworden. Door de lockdowns kon ze niet dansen en verloor ze zo haar belangrijkste manier om zich uit te drukken. In januari 2022 bracht ze de mixtape Caprisongs uit, waarop ze meer dan vroeger met toegankelijke danspop flirtte. Door de aanstekelijke nummers liep een rode draad van melancholie die verraadde in welke omstandigheden ze werden geschreven.

In de zomer van datzelfde jaar vond ze eindelijk weer een uitlaatklep voor haar knaldrang. Niet in haar thuisstad Londen, maar in Praag, waar ze zich bevond voor de opnames van de film The Crow. In een interview met Knack Focus vertelt ze dat ze daar, in een pakhuis langs de snelweg, voor het eerst technomuziek écht begreep. ‘Het krioelde er van jongeren die er onwaarschijnlijk cool uitzagen zonder zich daarvoor uit te sloven en volledig opgingen in de muziek. Om mij heen zag ik allemaal prachtige, zwetende mensen die zich fysiek uitleefden. Elk afzonderlijk zagen al die gedesoriënteerde, gekartelde bewegingen er maar raar uit. Maar samen vormden ze één geheel dat volledig steek hield. Ik had het gevoel dat ik getuige was van de belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van de mens.’

Twigs zegt dat die rave haar heeft geheeld. Jarenlang kon ze zich niet lichamelijk uitdrukken, maar ineens viel alles weer op zijn plaats. ‘In het toilethokje kwam de ene na de andere lyric in me op. Het was dé vonk voor het nieuwe album dat binnenkort uitkomt.’ Om dat gevoel te vatten, vond ze het woord ‘eusexua’ uit, dat de titel van de plaat werd. ‘Eusexua’ is ‘dat lege gevoel net voor een inval van inspiratie, creativiteit of passie. Het moment net voor een orgasme.’ Het is geen toeval dat Twigs een erg lichamelijke metafoor gebruikt.
Nog meer dan Caprisongs is Eusexua toegankelijk en poppy. De melancholische ondertoon is grotendeels verdwenen en vervangen door een gevoel van vrijheid. Dat is niet alleen een verwijzing naar het gevoel dat Twigs in de Praagse club ervaarde, maar symboliseert ook haar helende reis.

Het levert uitstekende danspop op. Eusexua bevat weliswaar niet de avontuurlijkste muziek van het brein achter het uitstekende Magdalene, maar Twigs hoopt er toch de wereld mee te veranderen. ‘Ik hou ervan om beetje bij beetje, molecule per molecule ons culturele DNA aan te passen. Eerst ben je een klein deeltje in de veranderende mentaliteit rond paaldansen en sekswerk. Dan rond mensen van kleur en overlevenden van huiselijk geweld. Daarna rond de manier waarop mensen hun lichamen bewegen, hoe ze zich kleden of hoe ze hun haar en make-up dragen.’

En als dat niet zou lukken, laat Eusexua dan op z’n minst de voorbode van je volgende creatieve moment worden. Of van je volgende orgasme.