Met Vertroostingen van Dirk De Wachter loopt onze Time to Read-actie ten einde. Toen het boek twee jaar geleden verscheen, werd het meteen omarmd als de oprechte ziektegetuigenis waar we met zijn allen op zaten te wachten. Twee fans vertellen wat het boek voor hen betekent.
Thomas Vanderveken: ‘De Wachter is een beetje zoals Witse op zondagavond’
Thomas Vanderveken is acteur en journalist bij VRT. Hij mocht De Wachter twee keer ontvangen in Alleen Elvis Blijft Bestaan.
‘Dirk De Wachter schreef Vertroostingen toen hij op een nogal brute manier met zijn eigen eindigheid werd geconfronteerd. Hij had kanker. Als “in een haarspeldbocht in een afgrond staan turen”, beschrijft hij het gevoel. Van hulpverlener werd hij hulpbehoevende. De ziekte sloeg hem uit zijn lood, maar niet in die mate dat hij er een ander mens door werd. Eenmaal aan de betere hand begon hij na te denken over wat hem had rechtgehouden, waardoor Vertroostingen ook een praktisch toepasbaar boek is. Ofwel heb je iemand in je buurt die lijdt en op zoek is naar troost, ofwel kun je zelf vooruitkijken naar het lijden dat sowieso komt.’
‘In zijn magnum opus Borderline Times maakte De Wachter een scherpe analyse van onze tijd, een analyse die trouwens vandaag nog meer steek houdt dan toen hij ze neerschreef. Dat boek ging dus over het grote, terwijl Vertroostingen helemaal de andere kant op gaat en zoekt naar de waarde van het kleine. Hij is twee keer mijn gast geweest in Alleen Elvis blijft bestaan, iets wat niemand hem heeft nagedaan. De tweede keer dat hij er was, na zijn ziekte, zei hij met een kleine hyperbool dat hij inmiddels wist wat de zin van het leven is: er een beetje zijn voor de anderen.’
‘Hij vindt de woorden die mij soms ontbreken.’
‘”Interviewen is al werkend het leven leren”, zei journaliste Betty Mellaerts ooit, en zo ervaar ik het ook. De Wachter lijkt een sjamaan die eeuwenoude wijsheden verkondigt aan de hand van kunst. Op dat vlak is hij voor mij een leermeester. “Francis Bacon toont mij de wanhoop en de verschrikking van het bestaan”, schrijft hij bijvoorbeeld. Ik moet dan meteen denken aan Bacons schilderij van de paus dat schatplichtig is aan een gelijkaardig doek van Velázquez. Het werk geeft inderdaad blijk van een verschrikking voor het walgelijke innerlijk van de mens. De Wachter vindt dan de woorden die mij soms ontbreken.’
‘Want op dat vlak ben ik ambitieus. Ik wil twee zaken goed kunnen: praten en vader zijn van mijn drie jongens. En ook wat dat betreft heeft De Wachter iets te bieden. Hij is een soort geruststelling voor het slapengaan, zoals Witse dat vroeger was op zondagavond. De moord was opgelost, het weekend was voorbij en we konden weer gaan slapen om fris aan de week te beginnen. De Wachter is zo’n Witse. Hij stelt je gerust dat het allemaal min of meer onder controle is en uiteindelijk wel goed zal komen.’
Jade Mintjens: ‘Ook een psychiater heeft wel eens troost nodig’
Jade Mintjens is stand-upcomedian en noemt zichzelf ‘zijn grootste fan’.
‘Ik heb een paar jaar filosofie gestudeerd. Na een les had ik vaak een soort aha-erlebnis. Ik wist eigenlijk wel wat ik net had gehoord, maar door de herhaling besefte ik dat ik ermee aan de slag moest. Hetzelfde gevoel had ik tijdens het lezen van Dirk De Wachters Vertroostingen, omdat hij het heel veel over zichzelf heeft, over de tijd dat hij heel ziek was, maar tegelijk ook iets voor anderen wil betekenen. Een van de voornaamste taken van een psychiater lijkt me troost en steun bieden. Wat hij in het boek mooi toont, is dat ook die psychiater zelf wel eens troost nodig heeft en dat het niet altijd makkelijk is om die troost toe te laten.’
‘Ik ben het boek beginnen te lezen omdat ik het belangrijk vind om mijn vrienden en familie te kunnen troosten. Ik ging ervan uit dat je dan automatisch over jezelf begint. “Ik heb iets gelijkaardigs meegemaakt,” zeggen we dan vol goede bedoelingen, “en ik heb toen zus of zo gereageerd.” Door Vertroostingen te lezen heb ik ingezien dat gewoon luisteren ook prima is en je niet altijd met een oplossing moet komen.’
‘Vertroostingen deed me inzien dat het ook prima is om gewoon te luisteren.’
‘Na een show sturen mensen me geregeld een bericht of komen ze naar me toe in de foyer. Ze vertellen dat ze net slecht nieuws hebben gehad, dat de komende weken er niet zo goed uitzien voor hen, soms zelfs dat ze terminaal zijn, maar dat het zo fijn was dat ze het die avond allemaal even opzij hebben kunnen zetten en zich echt hebben geamuseerd. Ik hoor hetzelfde van collega’s. In die zin is de comedian ook een trooster, al houd ik me op dat vlak nog wat in. Ik heb collega’s die echt inzetten op de lach en de traan. Ik vermijd vaak het serieuze moment in de show.’
‘Maar er is ook zoiets als herkenning natuurlijk. De Wachter speelt daar vaak op in – zijn lezers herkennen zichzelf in zijn situatie – en dat doet een comedian ook. Wanneer ik een oma opvoer die tijdens het rummikubben valsspeelt omdat ze vindt dat ze zich in het verleden al genoeg heeft laten verliezen om haar kinderen een plezier te doen, herkent het publiek dat, en dan volgt een uitbundige lach.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
