Ondanks zijn alsmaar indrukwekkender cv wordt Brad Pitt nog vaak afgedaan als fotogeniek non-talent. Met de nakende bioscooprelease van het meesterlijke gangsterdrama Killing Them Softly is het hoog tijd voor een opwaardering van Tinseltowns interessantste acteur-producent. ‘Kunst en commercie vermengen is mijn hoogste goed.’

De verkoop per opbod van de eerste foto’s van hun tweeling, de schijnbaar eindeloze ’trouwen ze of trouwen ze niet?’-rondedans en zijn recente opmerkingen over haar onverzadigbare libido. Soms vraag je je af of Angelina Jolie en Brad Pitt niet tegen zichzelf beschermd moeten worden. Wie verder kijkt dan zijn neus lang is, beseft echter dat ‘Brangelina’, zoals de betere pers hen liefkozend noemt, dit soort mediaspelletjes wel moet spelen. Op filmgebied is hun populariteit immers al een tijdje tanende. Vooral in de Verenigde Staten doen beide iconen het opmerkelijk minder goed. Jolies regiedebuut In the Land of Blood and Honey (2011) werd in amper enkele Amerikaanse zalen getoond – wat wil je ook, met een bloedserieus drama over de Bosnische burgeroorlog? En Pitt zette met Malick-mijmering The Tree of Life (2011) en baseballvraagstuk Moneyball (2011) de box office ook allesbehalve in lichterlaaie.

Maar terwijl het mooie snoetje uit Missouri aan populariteit heeft ingeboet, heeft hij aan aanzien gewonnen. Het heeft hem ettelijke jaren gekost, maar Pitt is bijna volledig van zijn reputatie van Hollywoods domste blondje verlost. Veel heeft te maken met de opkomst van zijn productiebedrijf Plan B Entertainment. Na een valse start in het begin van het nieuwe millen-nium – de invloed van Pitts voormalige liefdes- en zakenpartner Jennifer Aniston? – staat de onderneming sinds 2006 synoniem met uitdagend Hollywoodentertainment. ‘Kunst en commercie vermengen is mijn hoogste goed’, liet Pitt onlangs nog optekenen door de gerespecteerde filmsite Indiewire. En met titels als The Departed (2006), A Mighty Heart (2007) en het op stapel staande Steve McQueendrama Twelve Years a Slave op het firma-cv lijkt dat aardig te lukken.

The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford uit 2007 is ongetwijfeld de minst vanzelfsprekende maar meest geprezen titel die Pitts maatschappij financierde. ‘Laten we er geen doekjes om winden’, vertelde regisseur Andrew Dominik destijds aan ondergetekende. ‘Zonder Brad was deze film er nooit gekomen.’

Het betrof een hypergestileerde western waarin Pitt de legendarische bank- en treinovervaller niet als een mythische held, maar als een spookachtige figuur neerzette. ‘Bovendien wilde de steracteur het koste wat het kost samenwerken met een obscure cineast uit Australië die nog maar één film op zijn naam had staan’, monkelde Dominik, doelend op zichzelf. Maar zelfs Pitts star power kon niet verhinderen dat de studio een team monteurs op Dominiks vier uur durende cut losliet om een ‘bioscoopwaardiger’ ver-sie af te leveren. ‘Tinseltown: het blijft een wereld van geven en nemen, maar vooral van geven’, verzuchtte Dominik.

Vijf jaar later komen Pitt en Dominik met hun tweede samenwerking op de proppen en het resultaat mag andermaal gezien worden. Killing Them Softly is een cynische gangsterprent waarin Pitt een huurmoordenaar speelt die korte metten moet maken met de klunzen die een illegale goktent hebben overvallen. Toen de prent eerder dit jaar in Cannes in première ging, trokken niet alleen de visueel verbijsterende gewelduitbarstingen maar ook de vele verwijzingen naar de economische crisis de aandacht. Tijdens de persconferentie in de Franse badstad werd zelfs de vraag gesteld of de – niet altijd even subtiele – politieke dimensie de entertainmentwaarde van de prent niet in de weg zit. ‘Genrefilms zijn op hun best als ze onrechtstreeks iets over onze samenleving zeggen’, antwoordde Pitt gevat. ‘Die extra laag maakt dat soort cinema net zo geliefd.’ ‘Het gangstergenre is het Amerikaanse genre bij uitstek’, vervolgde Dominik. ‘Het gaat om odes aan het kapitalisme in zijn meest roekeloze vorm. De recessie onbesproken laten, leek me in het huidige financiële klimaat dan ook geen optie.’

Ironisch genoeg kon het duo ook ditmaal niet ontsnappen aan het winstbejag van de studio. De 2,5 uur durende director’s cut werd met maar liefst 50 minuten ingekort en de oorspronkelijke titel Cogan’s Trade werd wegens ’terminaal onsexy’ geschrapt. ‘Ingrepen die ons niet onberoerd lieten’, aldus Pitt. ‘Maar ondertussen kennen Andrew en ik het klappen van de zweep. Dat we dit soort cinema nog steeds gemaakt krijgen in Hollywood mag een wonder heten.’

Laten we bidden voor nog vele Pittmirakels.

KILLING THEM SOFTLY

Vanaf 5/12 in de bioscoop.

DOOR STEVEN TUFFIN

Brad Pitt

PITT IS BIJNA VOLLEDIG VAN ZIJN REPUTATIE VAN HOLLYWOODS DOMSTE BLONDJE VERLOST. DAT HEEFT VEEL TE MAKEN MET DE OPKOMST VAN ZIJN PRODUCTIEBEDRIJF PLAN B ENTERTAINMENT.