Toerist met een missie

De Belgische documentairereus Henri Storck countert het kapitalisme in ‘ Misère au Borinage’ en bezingt de Noordzee in ‘ Images d’Ostende’.

Henri Storck

(BeLgië, 1929 – 1938)

Cinematek (dvd & BLu-ray)

FiLms: */***

Extra’s: 0

In zijn sociale documentaires, door Cinematek verzameld op de compilatie Misère au Borinage, hanteert de in Oostende geboren Henri Storck (1907-1999) de montagetechnieken van Sergej M. Eisenstein om sociaal onrecht aan te klagen. Misère au Borinage (1933) maakte hij samen met die andere Hollandse pionier Joris Ivens. Beide cineasten grijpen de wereldwijde economische crisis van de jaren 30 aan om het falen van het kapitalisme te introduceren. Vervolgens buigen ze zich over de erbarmelijke werk- en leefomstandigheden van de mijnwerkers in de Borinage. De vreselijke armoede en de uitbuiting leiden er tot harde stakingsacties. Storck en Ivens citeren uit Le Drapeau Rouge, tonen de beeltenissen van Marx en Lenin en besluiten dat de arbeidersklasse beseft dat het volharden in de strijd het enige middel is om hun lot te verbeteren. Zuivere propaganda dus, maar Storcks rauwe sociaal-realistische vertelstijl is daarom niet minder aangrijpend.

De huizen van ellende (1937) maakte Storck in opdracht van de Nationale Maatschappij van Goedkope Woningen. Hierin stelt hij – conform de stijl van de agitpropfilms – de praktijken van huisjesmelkers aan de kaak. In deze semidocumentaire mixt Storck fictie (met acteurs en figuranten) en realiteit. Ook hier is het armoede troef. De arbeiders klagen theatraal en in gekuist Vlaamsch, maar vinden uiteindelijk het geluk in de sociale woningen van de Maatschappij.

Storck hanteert eenzelfde verteltechniek voor de reclamefilms die hij als de ‘officiële cinegrafist’ van zijn geboortestad Oostende maakte. Deze compilatie van korte films bezingen de luxe en de verschillende vormen van ontspanning aan de Belgische kust, wat resulteert in leuke tijdsdocumenten. Op dezelfde compilatie vormen de documentaire Ter Haringvisserij (1930) en filmgedicht Images d’Ostende (1929) de uitzondering op de beelden van vermaak aan de Noordzee. In die briljante titelfilm hangt Storck in een gebalde beeldregie een abstract en bij vlagen surrealistisch beeld van de badstad op.

Een essentiële brok Belgische filmgeschiedenis, nu vereeuwigd dankzij Cinematek.

Piet GoethaLs