Met Kiss Each Other Clean heeft Iron & Wine – de eenmansgroep van de Texaan Sam Beam (36) – een vierde en verrassend weelderige plaat ingeblikt. Daarmee moet hij in staat zijn een groter publiek aan te boren. ‘Ik serveer zware kost, maar wel met een lepeltje suiker.’

Dat de baardige bard niet voor één gat te vangen valt, wisten we al. Er waren zijn eerste platen: sobere, haast fluisterend gezongen, in claustrofobie geweekte werkjes waarop hij de kunst van het verhalend songschrijven gaandeweg beter onder de knie kreeg. Met Calexico gooide hij het op een akkoordje voor de samenwerkingsplaat In The Reins (2005): hij schreef de songs, zij mochten er hun woestijnstof overheen blazen. En Kiss Each Other Clean illustreert net als voorganger The Shepherd’s Dog (2007) dat Beam almaar meer pluimen op zijn stetson steekt : deze keer hoor je funk, soul en gospel door zijn melodische indiefolk priemen.

Een gesprek dringt zich op, en dat begint met Sam Beam die vraagt hoe we het maken. We vertellen het allemaal: dat we deze ochtend doodmoe en ziekerig zijn opgestaan, ver van huis en met een houten kop. Dat er ooit een tijd was waarin de oversteek van Londen naar Brussel je minstens een halve dag kostte, en dat die dagen helaas nog niet helemáál achter ons liggen. Dat we ons werk graag doen, maar het ons na vandaag even ontglipt waarom. ‘Nou, blij dat te horen!’, riposteert hij. ‘Dan weet je ook eens wat het is om als muzikant voortdurend de hort op te zijn. Nu, ik voel zelf niet langer een weerzin tegen toeren. Omdat ik geleerd heb het leuk te vinden en ik een goede groep heb waarmee ik me echt amuseer, wat je wel op je buik kunt schrijven wanneer je solo optreedt. Maar langer dan twee weken ben ik nooit de baan op. Hoezo? Omdat mijn vrouw het huishouden geen dag langer op haar eentje in de hand kan houden, en ikzelf op den duur toch maar voortdurend ‘ fuck this!‘ loop te sissen. ( Lacht) Ik heb vijf dochters, moet je weten. Heb jij kinderen? Twee zonen? Ha, je weet wat ze zeggen: met jongens is het in het begin hard tegen hard, maar gaandeweg leren ze elkaar te appreciëren. Maar met meisjes is het naar verluidt andersom. Kom me over vijf jaar nog maar ’s vertellen hoe je het ervan af hebt gebracht. Als ik dan nog leef, tenminste. ( Lacht)’

Leer je iets over jezelf door het in een promoweek alleen maar over je eigen persoon en werk te hebben?

Sam Beam: Rechtuit: ik denk nooit na over wat ik doe, of heb gedaan, tot ik er interviews over moet geven en alles van naaldje tot draadje moet analyseren. Deze week heeft iederéén me gevraagd wat de plaattitel Kiss Each Other Clean betekent. Dan schokschouder ik en zeg ik ‘ kweenie, het klonk cool.’ Ik vind niet dat ik met deze plaat een radicale koerswijziging maak. Ik klamp me nog steeds vast aan mijn geliefkoosde thema’s: liefde, God, leven en dood. Niet omdat het obsessies zijn, maar omdat je, als het erop aankomt, alléén daarover kunt zingen. Tuurlijk, dat is best zware kost . Het verschil met vroeger is dat je de nieuwe plaat oplepelt met behoorlijk wat suiker erbij. Vooral muzikaal: er zijn meer uptemposongs, meer majeurakkoorden. ( Sarcastisch) Enfin, dat stel ik analyserend vast. En wat blijkt? Dat de titel goed gekozen is. Elkaar schoon zoenen is een leuke bezigheid, toch? Maar dat suggereert ook dat er iets was, een breuk of een trauma of iets anders, dat schoon moest worden gezoend. Dus ja, ik heb de voorbije week heel vaak tevreden achterovergeleund. ( Grijnst)

Je hebt een eigen studio thuis, te midden van de Texaanse heuvels. Moet je moeite doen om geen kluizenaar te worden die helemaal in zijn eigen wereldje opgaat?

Beam: Het is waar dat ik nu veel langer tussen de opnameapparatuur zit dan vroeger. Maar dat was ook de bedoeling. Het is prettig om een idee te hebben en er twee deuren verder aan te prutsen. Zo is het altijd gegaan: ik begin nooit echt aan een plaat, want ik ben constánt bezig, altijd wel op stukjes en beetjes aan het kauwen. Een eigen studio is dus goed voor me.

Denkt je vrouw daar ook zo over?

Beam: ( Grinnikt) Ach, het is hetzelfde als ’s morgens naar je werk vertrekken. Ik zet de kinderen af aan de school of het kinderdagverblijf, en ik vlieg erin. Akkoord, soms moet ik eerst de was of de strijk wegwerken, maar toch: je maakt tijd voor wat je verondersteld bent te doen. En dan probeer je er het beste uit te halen. Discipline, daarmee kom je ook ver. Stel jezelf tot doel elke dag één goede regel te schrijven. Nou, aan het eind van het jaar zul je een hoop goede shit hebben. Vrolijk fluitend verder ploegen, zeg ik maar.

Herinner je je de eerste song die je schreef?

Beam: Oh neen. Ergens in mijn studententijd ben ik wat aan het rijmen geslagen. Tegelijk leerde ik gitaar spelen, als hobby. Nooit heb ik in die dagen de intentie gehad om Een Song te schrijven. Misschien omdat ik als kind al een heel brede smaak had. Mijn ouders hadden een mooie Motowncollectie. Ik ben opgegroeid in South Carolina, dus de radio speelde non-stop country. R.E.M. was dan weer een groep uit de regio waarnaar we allemaal opkeken – dat was ónze muziek, niet die van onze ouders. En ik hield ook veel van skatepunk en zo. Maar een drang om daar zelf mee aan de slag te gaan? Neen. Vreemd misschien, omdat ik wel altijd veel creatieve energie heb gehad. Daarom heb ik op de kunstschool gezeten, geschilderd, gefilmd, poëzie geschreven. Ik máák graag dingen. Niet mijn eerste song, maar mijn eerste viersporenrecorder was belangrijk. En tja, gaandeweg werd muziek iets wat ik niet alleen deed als ik even vijf minuten tijd had.

Koester je dan geen enkele ambitie in dit vak?

Beam: Wel, iedereen die een liedje maakt, hoopt natuurlijk dat zo veel mogelijk mensen dat mooi vinden. Maar ik vind het vreemd om je het woord ‘vak’ te horen gebruiken. Dat drukt me er met mijn neus op dat ik lééf van de muziek. Terwijl ik niet eens noten kan lezen, en er zowat in gerold ben. Pas toen het Sub Poplabel belde, werd het ernstig. Anderzijds: hell yes dat ik hetzelfde wil doen als The Beatles of Led Zeppelin!

KISS EACH OTHER CLEAN

Op 24/1 uit bij 4AD.

DOOR KURT BLONDEEL

‘Als het erop aankomt, kun je alleen maar over liefde, God, leven en dood zingen.’