‘The singing detecTive’ trakteert je op lelijke mensen, platte dialogen en een gevoel van walging.

THE SINGING DETECTIVE: BBC (BESTELLEN OP WWW.BBCSHOP.CO.UK), 360 MINUTEN

Musicals? Die brede glimlachen, die weidse gebaren, die onnozele plots, die onverhoedse uitbarstingen van samenzang… Wij krijgen er jeuk van. Alleen Grease kunnen we woord voor woord meezingen, en halfweg de jaren tachtig werd er extatisch gedaan over de Britse cultserie The Singing Detective – zowat de Twin Peaks van zijn tijd. Indertijd hadden we er maar flarden van gezien, tussen Rons Honeymoon Quiz en enkele kloppende pukkels die uitgeknepen moesten worden door. In de serie spraken ze raar Engels, dat wisten we nog. Je zag af en toe een tiet, en één keer hobbelende mannenbillen. En zat dat feuilleton niet vol rare jazzliedjes uit de oorlog?

Achttien jaar later lag de driedubbele dvd-box van The Singing Detective (BBC brengt deze week ook een Dennis Potter-box uit met naast The Singing Detective nog Pennies From Heaven, Casanova en Brimstone & Treacle) plots op ons bureau; zes afleveringen van één uur, plus een cd met extra’s. En nu weten we het zeker: we krijgen er effectief jeuk van. In plaats van de slome extra’s met minidocumentaires en fotogalerieën hadden ze bij de BBC maar beter een gezinsverpakking Head & Shoulders geleverd. Wie zich zes uur lang op deze serie concentreert, krijgt namelijk klamme liezen, ziet zweet uit al zijn poriën vloeien, en voelt zijn haar met het uur weerbarstiger worden van het vet. Van The Singing Detective ga je je vuil voelen. Een groter compliment is moeilijk te verzinnen voor een tv-serie.

De plot is even schizofreen als het hoofdpersonage. Philip Marlow (vertolkt door Michael Gambon), auteur van detectiveverhalen, is met een extreme huidziekte in het psychiatrisch ziekenhuis opgenomen. Murw van de medicatie loopt hij verloren in zijn fantasie. Hij raast door over een misdaadverhaal dat hij ooit schreef, The Singing Detective, en cast zichzelf daarbij in de rol van een witty detective-annex-crooner. Steeds nadrukkelijker komen de herinneringen uit zijn kindertijd naar boven. Die drie verhaallijnen lopen elkaar meer en meer voor de voeten, dringen bij elkaar binnen en kronkelen uiteindelijk om elkaar heen als palingen in een emmer. Flashbacks, ellipsen, psychoanalyse, een ontredderde mix van fictie en realiteit, en de virtuoze vuilbekkerij van een misogyne gek in een koortsige film noir, dát is The Singing Detective.

Wat maakte The Singing Detective tot een cultserie, een non-musical? De knisperende huidschilfers? De weeë geur die uit Marlows vette haar opstijgt? De eindeloze verzameling lelijke mensen? De vloed aan lezersbrieven omdat er vijf seconden lang een mannenkont te zien was? Het doorbreken van de Britse degelijkheid? Het succes zal in elk geval niet aan het tergend langzame tempo hebben gelegen, en de beeldkwaliteit lijkt aangevreten door de armoede onder het bewind van Margaret Thatcher.

Na een halve nacht dvd-kijken, twee kannen koffie en afgesleten nagels van het krabben weten we het: het waren de dialogen. Van mijnwerkers- slang via would-be posh tot geforceerd literaire volzinnen, met hier en daar nog wat quotes uit Casablanca, jazzklassiekers en Star Wars. Door de variatie slaagt Marlow erin sympathie los te weken terwijl hij verachtelijk arrogant is. Als hij zijn vrouw toebriest, kan hij het eigenlijk net zo goed tegen het musicalgenre hebben: ‘ Come back, you bitch! Come here, you filthy little slut! You disgusting tramp! You two-bit, rutting whore.‘ Studio 100 mag er eens voor gaan zitten.

Zes uur na het begin zijn we beurs. Deze onmogelijke vent put je als kijker uit. Doet je walgen. Verbluft je met zijn eruditie. Is een aanval op de mentale tastzin. ‘ I can sing the singing. I can think the thinking‘ , declameert Marlow, ‘ but you are not going to catch me feeling the feeling.’ Het enige wat wij na zes uur kijken nog kunnen voelen, is de nood aan een lange douche, shampoo en een dikke laag moisterizer.

Door Bart Cornand