Zondag 18/11, 00.15 – France 3. Fritz Lang, 1921
De dood – of beter: moord – speelt een belangrijke rol in de meeste films van angstmeester Fritz Lang. De stille film Der müde Tod blijft zijn meest expliciete over de man met de zeis.
Langs parabel over de dood werd indertijd gezien als een soort huldiging van de Duitse naoorlogse obsessie met doem en götterdämmerung. Maar deze als een exotische triptiek verpakte confrontatie met de sterfelijkheid imponeert ook door de wonderlijke manier waarop Lang de trukendoos van de gerenommeerde Berlijnse Ufa-studio opentrekt en door hoe hij gebruik maakt van de architectuur.
In Der müde Tod koopt een mysterieuze vreemdeling (een sombere belichaming van de dood) in een historisch stadje de concessie op een stuk grond langs het kerkhof. De vreemdeling, staf met skelet in de hand, laat een Doodsmuur rond het terrein optrekken om vervolgens de verloofde van een jonge vrouw mee naar het hiernamaals te nemen. De vrouw smeekt de Dood om haar geliefde terug te geven. Hij laat haar drie proeven doen, in het 19e-eeuwse Bagdad, het Venetië van de renaissance en het oude China, waarin telkens een verboden liefde centraal staat. Zo springt dit verhaal van een Duizend-en-een-nacht naar een fatale swashbuckler-maskerade naar een toverkomedie, inclusief vliegend tapijt en een heus miniatuurleger, om af te ronden met een pakkende fantasmagorie, steeds in die overdreven pantomimeacteerstijl, over het geweten, het lot en liefde tot in de dood.
Markant aan Der müde Tod, de film die de ogen van Buñuel opende voor de poëtische uitdrukkingskracht van het medium, is ook wat er toen in het privéleven van Lang gebeurde. Tijdens de preproductie stierf zijn vrouw Lisa Rosenthal. Lang had haar halfnaakt betrapt met Thea von Harbou, zijn vaste scenariste, met wie hij toen een relatie had. Frau Lang zou de badkamer zijn ingevlucht waar ze zich met zijn Browninggeweer een dodelijke kogel door de borst schoot. Tenminste: dat is de uitleg die Lang en Von Harbou altijd hebben gegeven. Anderen geloven dat Lang zijn vrouw vermoord heeft. Of de trekker nu uit wanhoop of jaloezie werd overgehaald, het hoofdpersonage van dit typische voorbeeld van het Duitse expressionisme raakt – niet toevallig? – in de ban van een vers uit het Hooglied van Salomo: ‘Want sterk als de dood is de liefde.’
(L.J.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
