Edzard Mik
1 De les die je als lezer uit Mea culpa zou kunnen trekken is dat je het verleden maar beter het verleden laat. Van al dat oprakelen komt niet veel goeds, toch?
Edzard Mik: Dat zit inderdaad op meerdere manieren in het boek, dat je door in het verleden te gaan wroeten alleen maar oude wonden openrijt, en dat dat jou en anderen weer in nieuwe problemen kan brengen. Het psychoanalytische idee dat je je trauma moet herbeleven om het te verwerken en op te lossen klopt volgens mij niet altijd. Ik zeg dat in dit boek, maar ook heel wat psychologen en psychiaters zeggen dat. Misschien is verdringing en verdergaan met het leven helemaal zo slecht nog niet.
2 In die zin moeten we met zijn allen wat Russischer worden en het leven pakken zoals het komt, zoals Marten zegt?
Mik: Marten heeft het beeld van Russen dat ze het leven veel meer op hun schouders nemen en accepteren wat hun eigen rol erin is geweest, los van de vraag of die goed of slecht was. Hij vindt dat uiteindelijk een wijzere manier van omgaan met de zaken dan hoe hij het probeert te doen. Je zou kunnen zeggen dat er twee lijnen door het boek lopen: die waarin de wens geuit wordt om te begrijpen wat er in het verleden is gebeurd, en als tegenbeweging een enorm verlangen naar de jeugdige onschuld, naar het kunnen terugkeren naar de tijd dat je een onbeschreven blad was. Ergens verlangt Marten ernaar verlost te worden van zijn neiging alles een plek te willen geven in zijn verhaal. En daartoe zijn we allemaal veroordeeld. De echte feiten zijn onkenbaar. Wij interpreteren ze en construeren er verhalen mee die betekenis geven aan ons leven.
3 Maar is de jeugd die hij probeert terug te vinden wel zo onschuldig?
Mik: Natuurlijk niet. Als je jong bent, ben je niet onschuldig. Ik heb een dochter van zestien. Die zit midden in het leven, maakt veel mee. Dat is intens, maar niet onschuldig. Die zogenaamde onschuldige jeugd construeer je achteraf, die is evengoed een fictie. Wanneer je er middenin zit, worstel je met je angsten, onzekerheden en verlangens, net zoals je dat later als volwassene doet. ‘De jeugd is een belofte en die wil ik eindelijk wel eens meemaken’, zegt Marten op een bepaald moment. Ik denk dat hij niet de enige is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
