‘Wie van een band houdt, moet het shirt kopen’ : Groezrock 2015 en de merchandisingmachine

Wie Groezrock zegt, zegt bandshirts. Nergens zie je zoveel trotse dragers van logo’s, tour dates en slogans als op de “Merretse Waai“, maar zijn deze spullen er louter voor het stijlgevoel van de fan, of zijn ze een vangnet voor bands die met steeds meer kosten en steeds minder inkomsten geconfronteerd worden? Knack Focus stak een neus in de immer bruisende merch tent en ging op rondvraag.

A photo posted by @bane_merch on May 2, 2015 at 9:04pm PDT

Er zijn al heel wat verhalen neergepend over de neerwaartse spiraal van het muzikanteninkomen. Piraterij, downloads, de kosten van een management, een label en package deals- zoals gratis tickets voor een festival in ruil voor een lagere booking price- maken het niet makkelijk om überhaupt nog geld te verdienen met muziek – programma’s als MTV Cribs ten spijt.

Steeds meer bands zetten dan ook hun schouders onder een goed uitgebouwde merchandising afdeling: waar je vroeger steeds dezelfde shirts met het logo en wat tourdata op gezeefdrukt kon kopen, hebben de meeste bands nu de keuze uit verschillende designs en items die ze om de zoveel maanden updaten en duchtig reclame voor maken. Zoals Taylor Lumley van Beartooth een beetje bitter laat optekenen door Rocksound TV: “Op dit moment zijn muzikanten vooral reizende T-shirt verkopers die muziek spelen als reclame voor die shirts”, al voegt hij eraan toe dat touren onmogelijk zou worden als hij die shirts niet zou verkopen.

Hoewel merch volgens de Future of Music Organisation in 2011 slechts goed geweest zou zijn voor zo’n 6% van het inkomen van rockgroepen, schiet dat percentage behoorlijk de hoogte in wanneer die bands in andere landen willen spelen. Het huren van een bus, visums, overnachtingen en andere reiskosten zorgen ervoor dat voor sommige bands het geld van hun merch sales het enige is dat hen nog op de baan houdt.

Hoewel een band nooit rijk zal worden van de verkoop van wat shirts en beanies heeft merch een ander belangrijk doel: het opbouwen van een merk. Volgens Fortune kan merchandising waar over nagedacht is voldoende buzz creëren, waardoor ook mensen die niet naar de muziek luisteren plots aandacht zullen krijgen voor je band – een fenomeen dat idealiter niet stopt bij hipsters die je shirt plots bestellen, maar ook resulteert in meer tickets voor een show of een betere verkoop van je laatste album.

Hoe je je merchandising aanpakt en wie je merchandising aanpakt is dus ontzettend belangrijk. “Bovendien is verantwoordelijk zijn voor de merch niet bepaald de gemakkelijkste job”, vertelt Caz Madge, A&R bij Merch For Life. “Ze zijn altijd de eersten ter plaatse en de laatsten die buitenkomen. Ze moeten nuchter blijven, een hele avond omgaan met geld, de stock in de gaten houden en tegelijk een praatje maken met fans en klanten. Mijn beste advies aan bands is dan ook dat ze ervoor zorgen dat ze een fatsoenlijke, betrouwbare merch persoon hebben, idealiter iemand die geen ambities heeft om bij te band te komen spelen.”

Knack Focus dook in de fel oranje merchandising tent op Groezrock en maakte een praatje met enkele ‘Mannen van de Merch’. Wie zijn ze, wat drijft hen, en vooral: willen ze sappige touranekdotes met ons delen?

“Ik ben een jeugdvriend van de bandleden… God, nu klinkt dat alsof we oud zijn! We hebben elkaar op de middelbare school leren kennen. Op een gegeven moment startten zij een band en aangezien ik mijn buddies wilde blijven zien, volg ik hen op tour wanneer mijn job dat toelaat. Want nee, dit is uiteraard mijn job niet” (grijnst)

“We hebben gewoon te veel fun samen. Ik weet dat ze hier ook iemand professioneel voor zouden kunnen inhuren, maar niemand van ons zou het anders willen.”

“We maken heel wat mee wanneer we op de baan zijn, maar het meest gestoorde moet toch wel die ene avond in Philadelphia geweest zijn. We kwamen net uit de venue – ik had 30.000 dollar cash op zak, zowat alles wat de band tijdens hun Amerikaanse tournee verdiend had- toen er plots enkele mannen voor ons sprongen en ons wilden beroven. We hebben de eerste beste auto op straat aangehaald, zijn erin gesprongen en hebben de bestuurder gezegd om “door te rijden!” – net zoals in de films. Door de achterruit zagen we dat één van onze overvallers zelfs een pistool had getrokken! Ik snap nog steeds niet hoe we de ballen hadden om in een rijdende auto te springen, maar het heeft denk ik wel ons leven gered.”

“Ondertussen ben ik toch al een tijdje met deze rakkers op tour. Soms neem ik ook de merch van andere bands op hun affiche voor mijn rekening, zoals vandaag ook The Gnarwolves en The Holy Mess. Dit soort standje bemannen is trouwens meer dan hoodies van een haakje halen en correct wisselgeld teruggeven. Vaak komen fans gewoon een praatje maken omdat ze denken een gelijkgestemde ziel gevonden te hebben. Dan staan ze daar details op te rakelen van één of andere show in Birmingham van twee jaar geleden en dan moet jij doen alsof je je daar ook nog àlles van herinnert. Hard leventje!”

“Ik wil er ook nog even op hameren dat we – hoewel het geld wel nodig is- dit echt niet doen voor de poen. Wat me eraan doet denken: is ‘wij ruilen merch tegen weed’ correct Nederlands?”

“Wie van Suicide Silence houdt, moet een shirt kopen, simpel. Ik zeg dat niet omdat ik vandaag toevallig voor hen werk, maar omdat ik weet hoezeer kleine bands het nodig hebben. De boys van Suicide Silence hebben voor deze tournee een bus gehuurd die hen alleen al voor 18.000 euro in het rood heeft gezet. Maar goed, ze pakken dat soort kerels die flink doorrekenen altijd terug. Zo geven ze na hun tournee al hun overschot van drank en voedsel aan daklozen in plaats van ze terug mee te geven met de busmaatschappij.”

“Ik werk ook voor grote namen. Zo heb ik ook al de merch stand van Interpol bemand, en voor hen is de verkoop van merchandising natuurlijk niet zo essentieel, maar ik kan je vertellen dat zelfs bands uit het middensegment nog echt rekenen op de verkoop van hun spullen. Mensen denken dat hun aankopen op iTunes of clicks op Spotify ook de rekening van hun favoriete band spijzen, maar je merkt daar enkel iets van wanneer er miljoenen verkocht worden. Merchandising is de backbone van iedere functionerende én beginnende band, laat je niets anders wijsmaken.”

“Het is niet zo dat we altijd onze eigen stuff verkopen -soms doet onze fotograaf dat. We wisselen wat af. Stijn, onze gitarist, heeft voor mij een shift aan deze tafel gedraaid. Hoewel we merken dat het effect heeft wanneer we zelf onze stand bemannen is dat vaak niet haalbaar. Het beste moment om merch aan de man te brengen is immers direct na een show, je kan je wel inbeelden hoeveel energie we dan nog over hebben.”

“We zetten zelf nog niet zo hard in op merchandising, maar het is zot hoeveel bands dat wel doen. Je ziet hier toppers toekomen en uit hun gigantische tourbussen komen soms meer dozen met merch dan backline (versterkers en instrumenten, nvdr)tevoorschijn. Dat is toch gestoord? Je moet bijvoorbeeld eens kijken hoeveel verschillende soorten shirts Pennywise heeft. Brutus staat hier nu met twee designs en dat vind ik al heel knap” (lacht)

“Mag ik eerst even zeggen hoe goed het hier allemaal geregeld is? Ik sta op héél veel festivals en concerten en merch people worden vaak in een tochtig hoekje geduwd. Soms is er zelfs helemaal geen ruimte voorzien en dan moeten de bandleden afroepen dat ze “heel wat fijns voor de fans hebben in de laadruimte van hun busje in het steegje” (lacht smakelijk)

“Op Groezrock worden we fantastisch behandeld, maar vaak zijn we de minste prioriteit voor de organisatie. Vreemd, want wij zijn net diegenen die de poen binnenhalen voor de band.”

“Merchandising is what keeps live music alive. Daarom hou ik zo van mijn job; ik werk bij een bureau dat mensen fulltime in dienst zet om band merch te verkopen. Vandaag ben ik bezig met Motion City Soundtrack, morgen promoot ik weer iemand anders. Soms heb ik wel negen verschillende bands tegen mijn backdrop hangen. Ik hoef geen fan te zijn om hun spullen over de tafel te laten gaan: ik hoef enkel te snappen hoe belangrijk het is dàt ik hun spullen verkoop.”

(via Music Think Tank)