‘Hebben we écht nog een docu nodig om in te zien dat Michael Jackson een heel foute man was?’

‘Wat Leaving Neverland toont is pijnlijk persoonlijk en enorm confronterend, maar bezwaarlijk een onthulling te noemen’, schrijft Knack Focus-muziekredacteur Jonas Boel. ‘Maar wanneer we massaal de muziek, films, of boeken gaan boycotten van mensen met boter op het hoofd, steken we simpelweg de kop in het zand.’

Haar naam was Lori Maddox. Op weekdagen ging ze naar school, woonde ze bij haar moeder en spendeerde ze tijd met haar zussen. In de weekends dook ze onder in de wereld van seks, drugs, en rock-‘n-roll van de Sunset Strip, de met bars en clubs uitgelijnde wijk in Los Angeles waar alle sterren uithingen.

Maddox was naar eigen zeggen 15 jaar toen ze haar maagdelijkheid verloor aan David Bowie. Tijdens een triootje. Na Bowie kwam Jimmy Page van Led Zeppelin, die haar liet oppikken met een limousine en naar zijn hotel liet overbrengen. ‘Ik had het gevoel dat ik gekidnapt werd’, zei ze daar later over. Na Page volgden onder meer Mick Jagger, John Bonham van – opnieuw – Led Zeppelin en Iggy Pop. Die laatste had ook een oogje op de beste vriendin van Maddox: Sable Starr, de koningin van de baby groupies, zoals ze werden genoemd. Iggy pende zelfs een song over Starr, Look Away: ‘I slept with Sable when she was 13 / Her parents were too rich to do anything / She rocked her way around LA / ’till a New York Doll carried her away’. Subtiel.

Nog iemand die zich liet inspireren door zijn liefde voor minderjarige meisjes is Anthony Kiedis van Red Hot Chili Peppers, die in zijn biografie Scar Tissue vertelt over de dochter van een politiechef waarmee hij backstage de liefde bedrijft. Ook nadat ze hem verteld heeft dat ze naar een katholieke school gaat en nog maar 14 jaar oud is.

Elvis had zijn ‘cherries’, Marvin Gaye bezwangerde zijn 15-jarig nichtje, Bill Wyman van de Rolling Stones begon te daten met zijn latere echtgenote Mandy Smith toen ze 13 was en Steven Tyler van Aerosmith overhaalde zowaar de moeder van een 16-jarige fan om van hem haar legale voogd te maken, zodat ze hem kon vergezellen op tournee. En dat is maar een greep uit de bekendste voorbeelden in de muziekwereld.

Dus nee, R. Kelly is geen uitzondering, integendeel zelfs. Praat dat goed wat de r&b-ster – de voorbije week nog te zien in een chaotisch, losgeslagen interview op CBS – meer dan waarschijnlijk op zijn kerfstok heeft? Net zomin als het Page, Iggy en Kiedis goed praat. Maar het biedt wel ‘context’, in zekere zin.

‘Context’ is ook wat de VRT vanaf nu wil bieden wanneer ze ‘omzichtig’ zal omspringen met de muziek van Michael Jackson. Aanleiding voor de reactie van de openbare omroep is de spraakmakende documentaire Leaving Neverland, over Michael Jacksons jarenlange vermeende misbruik van jongetjes, deze week te zien op Canvas.

Ik zal waarschijnlijk niet kijken. Dat hoeft ook niet. Een jaar of vijftien geleden las ik al het boek Michael Jackson Was My Lover – The Secret Diary of Jordie Chandler, gepubliceerd in 1997. Chandler was in de jaren negentig een van de slachtoffertjes van de King of Pop. Een rechtszaak, aangespannen door de vader van Jordan, werd in der minne geregeld, voor 20 miljoen dollar. Jackson, op zijn beurt, klaagde de auteur van het ‘geheime dagboek’ aan. Het boek werd uit de handel gehaald en alle exemplaren die door de mazen van het net glipten, werden opgekocht door zijn entourage – op Amazon staat momenteel een tweedehands exemplaar te koop, voor meer dan 600 dollar.

Zelfs mocht maar een fractie van dit sensationeel opgevatte relaas van misbruik en pedofilie waar zijn, dan nog schetst het een vernietigend beeld van de artiest achter hits als P.Y.T (Pretty Young Thing) en The Way You Make Me Feel.

Geef toe, hebben we écht nog eens een documentaire nodig om in te zien dat Michael Jackson een heel foute man was die heel foute, walgelijke dingen heeft gedaan? Is het niet hypocriet om nú ineens in vraag te stellen of we wel nog onbezonnen naar zijn muziek kunnen luisteren, zoals sommige journalisten en opiniemakers dezer dagen opperen? Wat Leaving Neverland toont is pijnlijk persoonlijk en enorm confronterend, maar bezwaarlijk een onthulling te noemen. Tenzij voor mensen die, net zoals de ouders van de jongens die het bed deelden met Jackson, zijn entourage en vele anderen, jarenlang moedwillig de ogen hebben gesloten.

Waar Leaving Neverland wel nog eens een licht op kan schijnen, is de manier waarmee we omspringen met de idolatrie rond gigasterren als Michael Jackson en R. Kelly. Figuren waar we zo hard onze wensen, dromen en fantasieën op projecteren dat we bijna niet meer zien dat het ook mensen zijn. Mensen die aangemoedigd worden om larger than life te zijn, mensen die de pedalen verliezen, en helaas ook mensen die in het ergste geval andere mensen misbruiken.

Misbruik, en zeker machtsmisbruik, is in geen enkel geval goed te praten. Toch zijn onze bibliotheken, onze musea en onze platencollecties gevuld met het werk van ontaarde geesten en verdorven persoonlijkheden, net omdat ze, ondanks hun creativiteit, hun genialiteit of originaliteit, ook mensen zijn. Hun kunst kan een spiegel bieden waarin we de mooiste maar ook de donkerste en kleinste kantjes van onszelf kunnen zien. Als we willen kijken, tenminste, en de confrontatie durven aangaan. Meer context hoeft niet. Wanneer we massaal de muziek, films, of boeken gaan boycotten van mensen met boter op het hoofd – zelfs de aflevering van The Simpsons met Michael Jackson gaat nu uit circulatie – steken we simpelweg de kop in het zand. Niet verstandig, en contraproductief.

PS: Vorig weekend raakte bekend dat de voorbije jaren duizenden migrantenkinderen seksueel misbruikt werden, terwijl ze opgesloten waren in opvangcentra van de Amerikaanse overheid. Dat blijkt uit documenten van het Amerikaanse ministerie van Gezondheid en Sociale Zaken en stond, in tegenstelling tot Michael Jackson, nergens op de voorpagina.