Madonna @ Bell Centre, Montréal: back to basics

De Rebel Heart Tour is Madonna’s meest pretentieloze en onderhoudende tournee in jaren. Verslag van de aftrap in Montréal.

Niet Miami, maar Montréal ging uiteindelijk lopen met de kick-off van Madonna’s Rebel Heart Tour. Die zou aanvankelijk een week geleden van start gaan aan de Amerikaanse oostkust. De plannen werden echter gewijzigd naarmate de productie vorm kreeg. ‘Mijn fans weten dat de show perfect moet zijn. Het zal meer tijd vergen om alle elementen klaar te krijgen’, verontschuldigde Madonna zich min of meer bij de ongelukkigen die reeds een vliegtuigticket richting Miami geboekt hadden.

Einde contract

De 64 concerten van de Rebel Heart Tour zullen de Queen of Pop de komende zes maanden langs 43 steden brengen, via Noord-Amerika en Europa naar de Filipijnen, Nieuw-Zeeland en Australië. In België staat op 28 november het Antwerpse Sportpaleis op het programma – na de festivalwei in Werchter (2009) en het Koning Boudewijnstadion (2012) haar derde optreden in ons land.

Voor de 57-jarige superster staat er veel op het spel. De Rebel Heart Tour is immers de laatste onder het tienjarige contract dat ze in 2007 voor 120 miljoen dollar afsloot met Live Nation. Rekening houdend met de tegenvallende verkoop van haar voorlaatste worp MDNA en die van haar laatste, het door internetlekken geplaagde Rebel Heart-album, zal het succes van de huidige tournee eens zo bepalend zijn voor Madonna’s zakelijke vooruitzichten.

Dat er met name in Noord-Amerika nogal wat tickets nog geen koper vonden – ook voor de aftrap in Montréal waren er op de avond zelf nog in de meeste prijscategorieën kaartjes beschikbaar – maakt de zaken er alvast niet eenvoudiger op. Tekende de Material Girl met de Sticky & Sweet Tour (2009, omzet: 408 miljoen dollar) en de MDNA Tour (2012, omzet: 305 miljoen dollar) nog voor de twee meest succesvolle tournees van een solo-artiest aller tijden, dan twijfelen analisten nu aan Madonna’s reputatie als een zichzelf terugverdienende investering.

Entrée

Een traditie waar het onvermoeibare icoon met deze tournee alvast niet van afstapt, is om voor een spectaculair openingstafereel te zorgen. Zodra dj en Rebel Heart-co-producer Diplo zijn biezen pakte en omstreeks halftien de echte show begon, was het smullen van Iconic. Niet omwille van de al bij al weinig memorabele track uit Madonna’s laatste album of de cameo van Mike Tyson op de gigantische videowall achteraan het podium, maar dankzij de gesofisticeerde, op Japanse Samurai-krijgers geïnspireerde kostuums van hoofddesigner en vaste medewerker Arianne Phillips en de met militaire precisie uitgevoerde choreografie van de in totaal twintig dansers.

De zangeres maakte haar entree in een kooi die uit het niets leek neer te dalen, en al gauw bleek het hoofdpodium meerdere platformen op hydraulische liften te verbergen. Het grootste daarvan zou in de loop van de avond uit de grond rijzen, als hellend vlak gebruikt worden of rechtop kantelen, terwijl het ook nog eens dienst deed als extra videowall. Kleinere platformen deden dienst om dansers en props uit de vloer te laten verschijnen of erin te laten verdwijnen. Kleurrijke lichteffecten sierden ondertussen de catwalk: een pijlvormige constructie die bijna de ganse arena doorkruiste. Vleugels halverwege de catwalk en een hartvormig platform op het einde gaven Madonna in totaal drie verschillende podia, zodat iedereen van dichtbij de superster kan bewonderen.

Arte povera

Qua technische snufjes en visuele prikkels is het podium van de Rebel Heart Tour niettemin een stuk minder overdonderend dan dat van de MDNA Tour. Toen wist je vaak niet waar je het eerst moest kijken, nu houdt Madonna het een stuk overzichtelijker. Waardoor je meer ogen overhoudt voor de gedetailleerde kostuums (van designers als Miuccia Prada, Alexander Wang en Jeremy Scott) en de vaak acrobatische choreografieën. Zo laten de dansers Madonna al in het eerste nummer op enorme wapenstokken boven de grond zweven. Elders kruipen ze op flexibele, gevaarlijk over het publiek balancerende stokken, zweven ze over het podium met behulp van benjikoorden of dansen ze op het rollend materieel waarmee mecaniciens onder een auto duiken – attributen die eerder aan arte povera doen denken dan peperdure hightech.

Ook de achtkoppige band, nauwelijks te bespeuren tijdens de vorige tournee, was nadrukkelijk zichtbaar. Madonna’s stem daarentegen kwam vooral in het begin van de avond nauwelijks uit de verf. We zaten al aan het derde nummer in de setlist, een met vette gitaren aangedikte uitvoering van Madonna’s tweede single Burning Up (1983), voor die echt hoorbaar was en we er zeker van konden zijn dat ze live zong. Dat deed ze echter foutloos, en ook de elektrische gitaar – vroeger soms een tenenkrullende, overambitieuze vertoning – ging Madonna deze keer prima af.

Verhullende outfits

Het hoogtepunt van het eerste concertgedeelte vormde echter de mash-up van Holy Water – een door Kanye West geproducete ode aan de quasireligieuze geneugten van orale seks – en Vogue. De combinatie van beide thema’s is dan niet nieuw voor Madonna, alleen zij verzint het om schaars geklede nonnen te laten paaldansen op de catwalk. De mannelijke dansers op het hoofdpodium ensceneerden ondertussen een orgastische versie van het Laatste Avondmaal. Het Vaticaan zal wellicht niet kunnen lachen met het menu: op het einde van het tafereel zat Madonna zelf op de tafel, de benen wagenwijd open.

Tot daar de pikanterieën en mogelijke controverse. Weg zijn immers de agressie, de provocaties en de verwijzingen naar extreemrechts en schendingen van de mensenrechten uit de MDNA Tour. Deze keer brengt Madonna een show waarin feel good vibes centraal staan. Het moet bovendien al van haar Evitaperiode (1996) geleden zijn dat de superster zulke verhullende outfits droeg – meer dan een kuit en een halve bil kregen we niet te zien.

Klassiekers

Als een soort van Re-Invention Tour 2.0 houdt de Rebel Heart Tour rekening met Madonna’s oudere fans. Die worden op hun wenken bediend in het tweede en derde luik van de setlist. Zo waren er onder meer akoestische, al evenzeer back to basics uitvoeringen van True Blue en Who’s That Girl, nummers die Madonna naar eigen zeggen verafschuwt en na de Who’s That Girl Tour (1987) nog weigerde te spelen. Bijna dertig jaar na datum klonken beide nummers echter nog altijd fris. Madonna zong ze allebei ook beter dan ze dat destijds live deed, het verschil met de oorspronkelijke studiovocals was verbazingwekkend klein.

Prettig en ongecompliceerd waren ook de mash-up van HeartBreak City en Love Don’t Live Here Anymore, een klassieker van Rose Royce die Madonna in 1984 opnam, maar zelden live bracht, en de uitvoeringen van Deeper And Deeper en Like A Virgin die daarop volgden. Vooral in het geval van Like A Virgin was het een traditie geworden om het nummer volledig te herwerken: met puntbeha en masturbatietafereel in de Blond Ambition Tour (1990), als Marlene Dietrich-pastiche in The Girlie Show (1993) of in een discoversie in de Confessions Tour (2006). Hier bracht Madonna het haast in zijn originele versie en op haar eentje, ronddartelend op de catwalk als in de eerste jaren van haar carrière.

Zelfvertrouwen

Ook trouwe fans zullen beamen dat Madonna op het podium eerder een kille professional lijkt dan een artieste van vlees en bloed. Strak geregisseerde shows vol technisch vernuft hielpen in het verleden evenmin om contact te leggen met het publiek of ruimte te maken voor spontaniteit. Ook op dat vlak is de Rebel Heart Tour een verademing: Madonna leek zich niet alleen oprecht te amuseren, maar maakte op tijd en stond ook een (voor de verandering niet ingestudeerd) praatje met het publiek, inclusief de nodige tongue-in-cheek.

Dat de superster ondanks de niet aflatende kritiek en twijfels rond haar houdbaarheidsdatum goed in haar vel zit, bleek vooral tijdens het derde concertgedeelte. Dat combineert de (door PETA veroordeelde) matadorlook van Living For Love met een gypsythema, in kostuums ontworpen door Gucci’s Alessandro Michele. Een duidelijk teken van zelfvertrouwen – of gewoon zin om met vuur te spelen – was de meterslange cape die Madonna droeg tijdens de intro van Living For Love. Van een valpartij zoals op de BRIT Awards in februari was gelukkig geen sprake: wat volgde was een choreografisch ingewikkeld, maar foutloos onderonsje met gehoornde dansers. De remix gaf het Bell Centre meteen de allures van een danstempel.

Jammer dat daarop het enige dieptepunt van de avond volgde: een medley van oude hits als Into The Groove en Lucky Star, maar dan met een al even eentonig als carnavalesk salsasausje erover. Het publiek vond het allemaal geweldig (de meeste toeschouwers stonden twee uur lang recht en onthaalden elk nummer op luid applaus), maar dan was nieuw werk uit Rebel Heart toch interessanter geweest dan deze geforceerde terugblik. Zeker wanneer je het (terecht) aandurft om al vaak live gebrachte megahits als Like A Prayer en Live To Tell over te slaan.

Rooskleurig

Een semi-akoestische, zij het niet erg toonvaste uitvoering van Rebel Heart met straffe fan art op de videowall vormde de aanloop naar het slotgedeelte: een wat bonte mix met onder meer het dansbare Music en het door Pharrell Williams gepende Candy Shop. Strakke choreografie met Madonna in een letterlijk schitterende roaring twenties-outfit en dansers met zwaluwstaarten en hoge hoeden regen het geheel echter naadloos aan elkaar.

Alvast in Montréal viel het (grotendeels Franstalige) publiek ook als een blok voor Madonna’s ingetogen en vocaal overtuigende cover van Edith Piafs La Vie En Rose. Een mooi rustmoment dat nogmaals onderstreepte dat het icoon deze keer niet zozeer de controverse zoekt, maar de romantische kaart wilt trekken. Na twee echtscheidingen en ettelijke break-ups heeft ze ook wel de nodige hartepijn gekend, vertelde ze het publiek. In dat opzicht zou het dan ook niet misstaan indien recente ballads als Joan Of Arc en Messiah (nu enkel te horen op tape als intermezzo) de komende maanden nog hun weg vinden naar de setlist – kwestie van tegengewicht te bieden aan prepuberaal geweld à la Bitch I’m Madonna.

Niet dat de superster zich veel zal aantrekken van zulke opmerkingen. Veelzeggend besloot ze het concert met het op een reggaebeat steunende Unapologetic Bitch (voor de gelegenheid mocht Diplo meedansen) en toegift Holiday (met dansers in onderbroeken en boa’s): twee nummers die het publiek herinnerden aan de thema’s die als een rode draad door Madonna’s carrière lopen, en iedereen goedgemutst naar huis stuurden.

Wim Denolf

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Air Canada.