Tv-tip: speel sofadetective met de Netflix-docu ‘This Is a Robbery: The World’s Biggest Art Heist’

De documentaire ‘This Is a Robbery: The World’s Biggest Art Heist’ reconstrueert de grootste kunstroof ter wereld.

81 minuten. Zo lang hadden twee kunstrovers in de nacht van 18 maart 1990 nodig om in het Isabella Stewart Gardner Museum in Boston aan de haal te gaan met dertien wereldvermaarde kunstwerken, samen goed voor een geschatte waarde van 500 miljoen euro. Vermomd als politieagenten overmeesterden en knevelden ze de museumbewakers, waarna ze schilderijen van onder anderen Édouard Manet en Edgar Degas maar ook Christus in de storm op het Meer van Galilea, het enige zeegezicht van Rembrandt, uit hun kaders sneden.

Het duurste doek dat het tweetal stal, was Het concert van Johannes Vermeer, met 200 miljoen euro ’s werelds kostbaarste schilderij op de lijst van vermiste kunst. Ook vandaag nog: de bewuste werken zijn nog steeds niet terecht. Na een wereldwijde zoektocht werd geen enkele arrestatie verricht, laat staan dat er mensen voor het gerecht werden gebracht.

De FBI kondigde in 2013 wel aan dat de daders waren ontmaskerd. Het zou gaan om twee mannen die kort na de roof in nogal verdachte omstandigheden zijn overleden. Het maakt het mysterie alleen maar groter, en de betrokkenheid van de georganiseerde misdaad nog plausibeler. Gebruikten maffiosi de kunstwerken als pasmunt om aan een gevangenisstraf te ontkomen? Of wilde de IRA met de verkoop van de schilderijen terroristische aanslagen financieren? Zulke vragen waren er genoeg, maar geen enkele ervan werd sluitend beantwoord. Er werden boeken en podcasts aan de zaak gewijd, en in 2019 doken het museum en het schilderij van Vermeer zelfs op in The Simpsons.

Bostonians Colin en Eric Barnicle waren kinderen in 1990, en de boude kunstroof was een vaak terugkerend gespreksonderwerp aan de keukentafel van het gezin. ‘In die tijd dachten we dat het iets was als The Thomas Crown Affair‘, verklaarde Colin Barnicle onlangs aan Realscreen. ‘Je weet wel: een heist uitgevoerd door glamoureuze dieven op de tonen van een jazzy soundtrack.’ De roof liet de twee, die ondertussen als regisseurs/producers vooral sportdocu’s en concertregistraties op hun palmares hebben, niet los. In 2015 doken ze de archieven in, vast van plan om de ware toedracht in beeld te brengen. Zes jaar lang sleutelden ze aan deze vierdelige docu, waarin ze de feiten reconstrueren, sleutelfiguren en experts ter zake aan de tand voelen en de kijker aanzetten om de waarheid mee te achterhalen.

Speel gerust sofadetective. De tien miljoen dollar beloning die het Isabella Stewart Gardner Museum al sinds 1990 veil heeft voor de gouden tip, is immers nog altijd niet uitbetaald.