Tv-tip: Incendies @ Ned2 (23.25u)

Beklemmende Libanonthriller annex familiekroniek waarin een Canadese tweeling op zoek gaat naar hun roots en hun halfbroer in het door oorlog verscheurde Midden-Oosten. Met de Brusselse Lubna Azabal in een opmerkelijke rol.

Een plus een kan dat een zijn? Het is wiskundige logica op zijn kop maar in het meeslepende familie- annex oorlogsdrama Incendies – net als The Broken Circle Breakdown goed voor de César beste buitenlandse film – wordt een heel wrange draai gegeven aan dat mathematische vraagstukje. Over een intrigerend raadsel gesproken: ook de Twentysomething-tweeling Jeanne en Simon staan voor een levensgroot vraagteken wanneer ze in het begin van de film bij de notaris in hun thuisland Canada verbijsterd kennisnemen van het testament van hun overleden moeder Nawal Marwan. Niet alleen wil ze naakt, zonder kist en ‘weg van de wereld’ met haar gezicht naar beneden begraven worden, ze heeft ook een opdracht voorzien voor haar kinderen. Jeanne moet haar vader een verzegelde envelop bezorgen, Simon eentje aan zijn broer. Alleen is hun vader al jaren dood en horen ze pas nu voor het eerst dat ze een broer hebben. Een laatste poets vanuit het graf? Of een ultieme schreeuw om haar eigen leven en de afkomst van haar kinderen in perspectief te plaatsen omdat ze de mysteries uit haar verleden nooit heeft durven te vertellen?

Incendies is een reflectie over oorlog en identiteit, een gedreven verfilming van het gelijknamige toneelstuk van Wajdi Mouawad. Deze Libanees-Canadese schrijver en theaterregisseur groeide als kind op tijdens de burgeroorlog in Libanon en vluchtte later samen met zijn ouders naar Canada. Zijn stukken, die sterk beïnvloed zijn door de Griekse tragedies, gaan over de onophoudelijke keten van haat, wraak en vergelding als gevolg van de verschrikkingen van de oorlog. Daarboven heerst de stille storm van het zoeken naar je wortels en wie je ouders eigenlijk zijn: ‘Pas als je weet wie je bent, en je je eigen geschiedenis kent, kun je echt gaan leven’, aldus Mouawad. Dat pijnlijke zoeken, dat doorbreken van de stilte wordt door de Canadese regisseur Villeneuve heel indringend verfilmd – Villeneuve is trouwens een van de nieuwe chouchous van Hollywood, zie de neonoir Prisoners en de donkere puzzelthriller Enemy, vanaf mei in de bioscoop. Soms doet de cineast dat licht lyrisch en met de hulp van enkele songs van Radiohead, maar meestal is zijn aanpak helder realistisch met een urgent gevoel voor de oorlogswreedheden die hij met de juiste afstand filmt.

De film is opgevat als een moeizame enquête waarbij eerst Jeanne (Mélissa Désormeaux-Poulin) en later ook Simon (Maxim Gaudette) beetje bij beetje in het geboorteland van hun moeder de schokkende waarheid achter haar leven ontdekken. Maar de hoofdbrok zijn lange, onthullende flashbacks over Nawal als jonge vrouw op het moment dat christelijke milities en gewapende moslimgroepen een burgeroorlog beginnen. De Brusselse Lubna Azabal is bijzonder goed gecast als Nawal, en haar formidabele vertolking stuwt de onvoorspelbare intrige naar een gruwelijke ontknoping die blijft nazinderen met de kracht van een verschroeiend vuur.

Luc Joris