Tv-tip: docu ‘The Crime of the Century’ houdt de opioïdecrisis tegen het licht

Met de tweedelige documentaire ‘The Crime of the Century’ wil de gereputeerde documaker Alex Gibney vermijden dat de farmasector opnieuw over lijken gaat.

Een half miljoen: zoveel Amerikanen bezweken tussen 2000 en 2019 in de opioïdecrisis, een kwaad dat in de VS nog altijd niet bezworen is. Aan de basis van die hoge dodentol lag OxyContin, een morfineachtige, zwaar verslavende drug die oorspronkelijk bedoeld was om de pijn van terminale kankerpatiënten of na medische ingrepen te verlichten. Door de jaren heen schreven welwillende of door leugenachtige marketingcampagnes misleide dokters het goedje echter nodeloos voor aan chronischepijnpatiënten en personen met kwaaltjes en kwetsuren van voorbijgaande aard. Purdue Pharma, de Amerikaanse farmareus die de drug in 1996 op de markt bracht, hoefde slechts enkele miljoenen te investeren om miljarden te verdienen aan de verslaving en de ondergang van tienduizenden landgenoten.

Het goede nieuws: Purdue Pharma is in 2019 failliet verklaard. Het slechte: vrijwel niemand van de hoofdrolspelers, zoals de intussen overleden oprichters Mortimer en Raymond Sackler en tal van anderen met een enorm pak boter op het hoofd, is voor zijn misdaden gestraft. Met de tweedelige documentaire The Crime of the Century is de gereputeerde documaker Alex Gibney niet alleen uit op uitgestelde gerechtigheid, hij wil ook vermijden dat zo’n door hebzucht gedreven aanslag op de Amerikaanse volksgezondheid ooit nog voorvalt.

Daartoe gebruikt hij de tactiek die hij ook al hanteerde voor zijn revelerende docu’s over onder meer scientology (Going Clear), frauduleuze bedrijven (Enron: The Smartest Guys in the Room) en de martelpraktijken van de Amerikaanse overheid in Afghanistan (Oscarwinnaar Taxi to the Dark Side): kwaad bloed zetten bij elke kijker met een gevoel voor rechtvaardigheid. Een missie waarin hij ook met The Crime of the Century moeiteloos slaagt.

In het eerste deel legt Gibney haarfijn uit dat de titel van zijn docu niet louter een lokkertje is. Hij legt de reden achter de massale verspreiding van OxyContin bloot (geld, geld en nog meer geld) en toont stapsgewijs aan dat Purdue Pharma misdaden beging om zijn doel te bereiken. Op het lijstje staan onder meer bedrieglijke communicatie, omkoping van een ambtenaar van farmawaakhond FDA en een criminele veronachtzaming van de volksgezondheid. OxyContin werd door Purdue immers niet alleen gesleten als een pijnbestrijdingsmiddel, maar ook als een product dat een oplossing bood tegen de ‘pseudoverslaving’ aan OxyContin zelf. Kortom: hoe meer pillen je nam, hoe sneller je er zogezegd vanaf was. Een dodelijke leugen, die de gebruikers uiteindelijk in de armen van een nog verslavender opioïde zou jagen: fentanyl. Dat verdovend middel en de perverse tactieken van de mensen die rijk werden met de verkoop ervan, komen in deel twee aan bod.

The Crime of the Century is hopelijk de genadeslag voor iedereen in de farmasector die bereid is om uit winstbejag over lijken te gaan.