Els Van Steenberghe

Theater: Medea, De Queeste

Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Medea hangt haar leven aan een doordeweeks reclamepaneel, met haar spelende kinderen als idyllisch achtergrondtafereel.

De prijs voor ‘het op de minst smakelijke manier verorberen van een ijsje’ gaat naar de jonge acteur Joren Seldeslachts. Als koning Kreon bezoekt hij – wellicht op verzoek van de jonge regisseur Ilmer Rozendaal – Medea. Zij verblijft aan de rand van Kreons feestende stad. Om de herinnering aan dat feest concreet te maken, likt de man aan een ijsje. Hij at het ijshoorntje echter met zulke lange tanden dat wij ons afvroegen of we nu Kreon zagen die al etend zijn minachting voor Medea toont of we eerder een acteur zagen die ijs moest eten terwijl hij een bloedhekel heeft aan het romige goedje…

Gelukkig was de krakkemikkigheid van deze scène een zeldzaamheid in de knappe voorstelling die deze Medea ( * * * ) is.

Uitgekiend locatietheater

De voorstelling is een buitenbeentje binnen het oeuvre van het Hasselste gezelschap De Queeste. Medea maakt deel uit van de zogeheten K A D E. Binnen K A D E nodigt De Queeste jonge theatermakers uit. Gedurende een korte (maar intensieve) periode kunnen ze aan een voorstelling werken. Deze wordt dan ook (kort) aan het publiek gepresenteerd.

De Queeste houdt van potig teksttoneel (al dan niet vertrekkend vanuit repertoireteksten), waarvan hun Op de hoge doorn (2010) een sterk voorbeeld was. En het huis speelt even graag in de theaterzalen als erbuiten. KADE-kunstenaars delen bij voorkeur een van de twee (of zelfs beide) liefdes. Onlangs toonde de beloftevolle Sadettin Kirmiziyüz zijn ‘KADE-voorstelling’, De Vader, de Zoon en het Heilige Feest onder meer in Maastricht, Genk en Amsterdam.

Medea speelt nog in Maastricht en in Amsterdam. Het is het afstudeerproject van Rozendaal. Zij nam een minder bekende tekst van Jean Anouilh, Medea, als uitgangspunt van haar voorstelling.

Omdat deze bewerking een stap naar onze tijd toe is, als je het vergelijkt met het origineel van Euripides. Anouilh maakt de mens zelf verantwoordelijk. Niet de goden bepalen hun lot maar zijzelf – en ze worstelen daar ook mee. Ze doen wat ze denken dat ze moeten doen. Wanneer Jason haar verlaat, is haar leven niet meer alles. Jason en Medea zijn medeplichtig aan elkaar, want ze hebben samen moorden gepleegd en vreselijke dingen gedaan. Voor Medea is het dus belangrijk dat ze bij hem kan blijven, omdat ze die daden uit liefde voor hem heeft gepleegd. Zodra die liefde over is, zijn haar daden niet meer gerechtvaardigd, waardoor zij gewoon een slechte mens lijkt te zijn. Daarom wil ze alles vernietigen. Ze wil àlles – of niets.

In samenwerking met de ontluikende beeldende kunstenaar Karl Philips, besloot Rozendaal om Medea dakloos te maken. Dolend langs de rand van de stad waar haar ex-man en kinderen verblijven, zoekt de getergde vrouw haar toevlucht tot een ordinair reclamepaneel. Daarop prijkt – o ironie – een idyllisch huiskamertafereel (inclusief koningskinderen). Reclame van meubelbedrijf Ikea. Die link naar Ikea herbergt een van Rozendaals belangrijkste beweegredenen om Medea nu te regisseren:

Daarom leggen we ook de link met Ikea in de voorstelling. Het is bijna een bewustwording van wat onze definitie van het leven is – en hoe het is om daar niet bij te horen. In die zin hoop ik dat het publiek beseft van: “Ohja, mijn huis staat ook vol met Ikea.” Maar wat als je geen huis hebt? Het is bijna een waarheid, een vaststaand gegeven dat wij allemaal een huis hebben, vol met Ikea-spullen. Maar wie zegt dat het zo blijft? Het is bijna een soort recht dat we ons toe-eigenen. We hebben een inkomen waarmee we dat kunnen betalen. Voor de allerarmste mensen zijn er daar ook spullen die ze kunnen betalen. Stel dat we echt in een enorme economische crisis belanden met zijn allen? Dan gaat dit misschien wel weg. Wat is het dan nog? Dan ben ik wel benieuwd of die moraal nog overeind blijft.

Sterk spel, voorzichtige regie

Die locatie kleurt de beleving van het publiek dat, samen met Medea, aan de rand van de stad zit. Op een braakliggend terrein, te midden benzinetankvrachtwagens. Omringd door vage feestgeluiden en zacht ritselend gras dat de komst van de voedster, een soldaat, koning Kreon of Jason (Medea’s ex-man én de zoon van koning Kreon) aankondigt.

Rozendaal toont met deze voorstelling dat ze over een treffend vermogen beschikt om repertoireteksten respectvol en relevant te ensceneren. Daarin wordt ze kien bijgestaan door kunstenaar (en scenograaf) Karl Philips. Voor hem is engagement meer dan een modewoord. Het is een artistieke é levensattitude. Zijn kunstwerken zijn steevast pogingen in zijn zoektocht naar alternatieve huisvesting. Zelf leeft hij in een omgebouwde camper.

De enige valse noot in deze creatie is Rozendaals acteursregie. Die is iets te bescheiden en te voorzichtig. De jonge regisseur durft net te weinig ingrijpen in hun (sterk) spel. Ze positioneert haar spelers per scène maar binnen de scène laat ze het spel net iets te veel vieren. Daardoor dreigt het ritme van de voorstelling soms te zakken en ietwat monotoon te worden. Want Rozendaal breekt te weinig in en speelt amper met stiltes.

Te ontdekken!

Desondanks creëerde ze binnen dit stuk het uitgelezen scenografische, dramaturgische en respectvolle kader om een jonge topactrice als Naomi Velissariou volledig tot ontplooiing te laten komen in een zware dragende rol als Medea. Ondanks een zwak begin – verknoeid door een erbarmelijke dictie van Velissariou – ontpopt deze Medea zich tot een overtuigende en op de rand van de waanzin balancerende vrouw die ziek is van liefdesverdriet en met een gekrenkt moederhart door haar stukje braakliggend terrein doolt.

Bram Van Der Kelen is een verdienstelijke, ingetogen Jason. Ook de jonge acteur Joren Selderslachts houdt zich behoorlijk overeind als voedster, soldaat en de Kreon die niet van ijsjes houdt.

Samen maken ze deze Medea tot Rozendaals geslaagd afstudeerproject én tot ontdekkingswaardig locatietheater.

Els Van Steenberghe

Medea, De Queeste. Gezien op 22 april 2011. Meer info: www.dequeeste.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content