Els Van Steenberghe
Theater: Loo(:)ozer, BRONKS en Union Suspecte
‘Mensen zoals ons worden op school in WC’s gedoopt’. Losers dus. Op de scène gedropt door BRONKS en Union Suspecte.
Over ons wordt er nooit gesproken.
Wij zijn de mensen op de klasfoto waarvan niemand nog de naam herinnert.
Mensen zoals ons kunt ge herkennen aan het stof op hun schouders.
Omdat wij nooit een schouderklopje krijgen.
Als ge geboren wordt dan beslist er iemand hierboven of ge wint of verliest.
Wij mogen niet winnen.
Dat is tegen de regels.
Als wij het in ons hoofd halen om er zelfs maar aan te denken
dan staat er altijd iemand klaar om dat idee er uit te slaan.
Wij zitten aan de zijlijn van het leven, op de bank.
Zo begint de jonge acteur Giovanni Baudonck de voorstelling Loo(:)ozer ( * * * oe). Hij deelt de scène met vijf andere jongeren. Op die scène prijken nog enkele met graffiti bespoten spaanderplaten en een ontmanteld bushokje. Niets meer.
Idealen
Samen met regisseur en theatermaker Zouzou Ben Chikha werkten de jongeren aan een voorstelling over idealen. Althans, dat was de bedoeling. Regisseur Ben Chikha vertelt:
de idee ontstaan na het zien van de film The Edukators. De film vertelt het verhaal van drie jonge mensen die door geweldloze acties de wereld proberen te verbeteren. Hun links idealisme heeft iets naïefs en zal onder druk komen te staan. Uiteindelijk zullen ze ook hun idee over liefde en vriendschap in vraag stellen. Na het bekijken van die film, zat ik zeer sterk met de vraag wat voor jongeren vandaag idealisme betekent. Wie zijn de rebellen van nu? Mijn generatie is opgegroeid met de erfenis van de anti-kapitalistische bewegingen uit de jaren ’60. Links en rechts waren duidelijk afgebakende tegenpolen; vandaag is dat helemaal anders.
Union Suspecte organiseerde audities, selecteerde dertig jongeren en er bleven uiteindelijk zes jongeren over. Ben Chikha beklemtoont dat Loo(:)ozer echt hún voorstelling is. Hij ‘hielp’ hen het stuk te maken door hen vertrouwd te maken met de toneelvloer en de theatercodes. Dergelijke jongerenprojecten vormen een van de fundamenten van Union Suspecte. Dit multiculturele Gentse collectief werd opgericht in 2004. Verdachte zaak! Want het bestond uit ‘verdacht’ (gekleurd) volk dat verdachte dingen (toneel godbetert!) deed. Sindsdien maakt dit ‘Union Suspecte’ theater waarin een artistieke meertaligheid centraal staat. ‘Union Suspecte staat voor ideologisch politiek theater in een brede vormentaal’.
Het collectief bestaat momenteel uit Zouzou Ben Chikha, Mourade Zeguendi, Ruud Gielens en Haider Al Timimi. Deze laatste leerde het collectief kennen tijdens een van hun jongerenprojecten. In die projecten geeft het gezelschap jongeren de kans om het toneel, al spelend en/of dansend, op een professionele manier te ontdekken. Ze leren het toneel te exploreren als een kunsttaal waarmee ze zichzelf kunnen uitdrukken.
Verre van ideaal
Dat is ook het vertrekpunt van deze Loo(:)ozer. Het extra fijne aan deze voorstelling is de samenwerking met het Brusselse jeugdtheaterhuis BRONKS. Gelegen aan de Varkensmarkt wil het huis van Oda Van Neygen de komende jaren bouwen aan een intensieve en vruchtbare relatie met álle jongeren, dus ook niet-Nederlandstalige jongeren die soms te veel op straat rondhangen dan goed voor hen is. Omdat ze geen idealen hebben misschien?
Voila. Die vraag naar idealen stelden zich ook de zes jongeren op de scène, de zes ‘losers’. Vertrekkende vanuit hun eigen levens brouwden ze een associatieve, intieme creatie over zes makkers die elkaar geregeld treffen op een (duister verlicht) pleintje. Daar reageren ze zich af op mekaar of op rommel. Ze luchten er hun hart en scheppen er moed om het ‘leven-buiten-het-pleintje’ terug in te stappen.
Ben Chikha profileert zich hier eerder als ‘monteur’ dan als regisseur. En dat is een compliment. De zes spelers staan opmerkelijk ongedwongen én kwetsbaar op de scène. Soms valt er een te lange stilte. Soms praat er eentje te snel, te vroeg, te laat of verspreekt iemand zich. Maar nergens verliezen de spelers zich in overacting.
Dat is een verdienste van de regisseur die niet zijn ideaalbeeld als uitgangspunt neemt maar wél het spelplezier van en het respect voor die jongeren als startbasis hanteert.
Met een minimum aan ‘regietrucs’ genereert Ben Chikha een maximum aan authenticiteit. Hij laat de jongeren hun verhaal vertellen dat – door gedegen tekstcoaching, gevatte choreografische ingrepen en eenvoudige montage van de scènes – uitgroeit tot een schemerig verlicht maar doeltreffend statement over de havenloosheid waarin teveel jongeren terechtkomen en mee worstelen. Gelukkig kan de scène al eens een (tijdelijke?) haven zijn.
Els Van Steenberghe
Loo(:)oozer, BRONKS en Union Suspecte. Gezien op 24 januari 2011. Meer info: www.bronks.be en www.unionsuspecte.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier