Terrorisme in Zweden of disco in Europa? Dit is er de volgende dagen op uw tv

Een stijlvolle thrillerserie of een docu over de eurodisco: dit is er de volgende dagen op uw tv.

STATE OF HAPPINESS (Nu op lumiereseries.com, vanaf zaterdag 16/12 op Play More)

Terwijl de Finnen blij worden van alcohol drinken in hun onderbroek – een mindfulnessoefening die ze daar ‘kalsarikänni’ noemen – worden de Noren al vijftig jaar gelukkig van een andere brandstof: olie. Sinds Phillips Petroleum in 1969 dat zwarte goud vlak voor de kuststad Stavanger ontdekte, gaat het immers heel goed met de Noorse economie. In het achtdelige Lumière-periodedrama State of Happiness volgt coregisseur Petter Næs vier jonge mensen wier leven na die vondst drastisch verandert.

‘Ik zag Armstrong in 1969 op de maan landen, maar die olievondst is compleet aan me voorbijgegaan’, zegt Næs, die toen negen was. ‘Ze waren al zo lang aan het boren dat niemand dacht dat er een druppel olie zou opgepompt worden.’

STATE of HAPPINESS: hoe het zwarte goud de Noren veranderde.
STATE of HAPPINESS: hoe het zwarte goud de Noren veranderde.

Hoe kijk je nu op die periode terug?

Petter Næs: Het was een vreemd soort goldrush. Het is interessant om te zien welke invloed het plotse vooruitzicht op welvaart had op het leven van de Noren, en op hun familie- en liefdesrelaties. Het zorgde ook voor druk, want samen met de olie werd ook een bron van hebzucht aangeboord. Intussen zijn velen vergeten waar onze welvaart vandaan komt en beseffen ze niet dat ze er ook iets voor moeten terugdoen: die rijkdom delen om de kloof tussen rijk en arm klein te houden. Die wordt vandaag almaar groter, ook in Noorwegen.

Een Noors gele-hesjesprotest lijkt niet veraf.

Næs: Hier wordt ook geprotesteerd tegen de hoge brandstofprijzen. Wat mij betreft mogen die nog een flink stuk hoger, om de vervuiling tegen te gaan. Maar het gaat niet over die hoge prijzen, het gaat over de lage inkomens. Overal worden mensen minder betaald zodat anderen meer kunnen verdienen. Dat was vijftig jaar geleden anders. Toen het slecht ging in de visserij, werd niet enkel bespaard op de lonen van de werknemers, maar ook op die van hun bazen. Die gaven om hun personeel. Dat zie je in de serie.

Merk je veel gelijkenissen tussen toen en nu?

Næs: We zitten op een soortgelijk kantelmoment omdat de olie-industrie duidelijk over haar hoogtepunt heen is. Natuurlijk zijn er nog genoeg olievelden om de komende vijftig jaar zorgeloos olie op te pompen, maar je voelt, net als toen de Noorse wateren in 1969 zo goed als leeggevist waren, dat iedereen weet dat het zo niet verder kan. Men kijkt naar iets nieuws uit. Eigenlijk vertelt State of Happiness een universeel verhaal over toekomstplannen in tijden van verandering. De hamvraag is: wat nu gedaan?

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."


MOMMY DEAD AND DEAREST (Maandag 17/12, 23.20, Canvas)

Niets is wat het lijkt in deze weinig verkwikkende HBO-documentaire van Erin Lee Carr. Wanneer op 14 juni 2015 in Greene County, Missouri het lichaam van de vermoorde Dee Dee Blanchard wordt gevonden, gaat de aandacht van de ordediensten in de eerste plaats uit naar haar vermiste dochter. Gypsy Rose heeft volgens haar omgeving de mentale leeftijd van een zevenjarige en zou aan een hele resem aandoeningen lijden, waaronder een spierziekte die het haar onmogelijk maakt te stappen. Omdat de rolstoel en zuurstoftanks van het meisje nog in het huis van haar moeder staan, vreest iedereen het ergste, tot Gypsy Rose de volgende dag wordt teruggevonden in het gezelschap van een man, met twee gezonde benen en het spraakvermogen van een volwassene. Wat volgt, is de even onwaarschijnlijke als trieste ballade van Dee Dee en Gypsy Rose, een familiegeschiedenis vol leugens en mentale problemen die uitmondt in moord. Stranger than fiction, zegt u? Klopt, en daarom werkt streamingzender Hulu op dit eigenste moment al aan een true crime-versie, met Patricia Arquette in de rol van Dee Dee.


BIRD BOX (Vrijdag 21/12, Netflix)

Toen Josh Malerman in 2014 debuteerde met de postapocalyptische roman Bird Box, werd hij in één adem genoemd met Stephen King. Nog voor de publicatie werden de filmrechten al door Universal besteld, en later door Netflix gekocht. De Deense regisseur Susanne Bier (Hævnen, The Night Manager) probeert zich met haar verfilming te meten met andere dystopieën zoals The Handmaid’s Taleen The Rain, en kan daarvoor rekenen op goed volk als Sandra Bullock, John Malkovich en Sarah Paulson. Het verhaal, kort samengevat: de wereld is afgegleden in een ongeziene apocalyps. Wie de oorzaak van het kwaad in de ogen heeft gekeken (zowat de helft van de aardbewoners), kan het niet navertellen. De rest komt niet meer buiten, tenzij met een blinddoek. Aan Sandra Bullock om haar kroost veilig te stellen door zich – geblinddoekt, uiteraard – aan een levensgevaarlijke tocht in een roeibootje te wagen.


ATMEN (Zaterdag 15/12, 23.35, Canvas)

Terrorisme in Zweden of disco in Europa? Dit is er de volgende dagen op uw tv

De negentienjarige Roman (debutant Thomas Schubert) werkt in een mortuarium in Wenen, maar toch is hij heel gelukkig. De zwijgzame eenling heeft immers zijn hele leven in instellingen en in een jeugdgevangenis doorgebracht, en via dit baantje kan hij misschien wel vroeger vrijkomen. Dan moet hij wel eerst de confrontatie met zijn eigen verleden aangaan. Dit claustrofobische regiedebuut van de Oostenrijkse acteur Karl Markovics heeft met de films van Michael Haneke en Ulrich Seidl de afstandelijke, intense realistische stijl gemeen, maar wie vreest voor somberheid en kille precisie zal verrast worden door de tedere, intieme momenten.


GREYZONE (Zaterdag 15/12, 20.35, Canvas)

In de stijlvolle thrillerserie Greyzone gaat Zweden gebukt onder een terroristische dreiging. Eva Forsberg (Tova Magnusson) en haar collega’s van de nationale veiligheidsdienst SÄPO houden in Göteborg een truck staande die een kernkop verbergt. Het gaat om een van twee gestolen projectielen. Aan de andere kant van de Baltische Zee, in Frankfurt, presenteert ingenieur Victoria Rahbek (Birgitte Hjort Sørensen) een nieuwe drone die ze wil inzetten voor humanitaire doeleinden. Wat later wordt ze in haar appartement in Kopenhagen gegijzeld door terroristen. Die dreigen haar zoon te vermoorden indien ze hen niet helpt om hun snode plan uit te voeren. Het stockholmsyndroom én oprechte gevoelens ontregelen Victoria’s morele kompas nog meer. Wanneer Eva in haar richting neust, wordt Victoria ook letterlijk een dubbelagente. Met die prima vertolking geeft Sørensen, die u misschien kent van Borgen of Pitch Perfect 2,kleur aan Greyzone.


TALES OF ARCADIA: 3 BELOW (Vrijdag 21/12, Netflix)

Terrorisme in Zweden of disco in Europa? Dit is er de volgende dagen op uw tv

In het eerste deel van zijn animatietrilogie Tales of Arcadia nam Guillermo del Toro (The Shape of Water, Pan’s Labyrinth) ons mee naar een trollengemeenschap onder het anders zo rustige stadje Arcadia. Met 3Belowbreit de Mexicaanse regisseur, schrijver en tv-maker nu een vervolg aan zijn fantasyreeks. Twee buitenaardse tieners van koninklijken bloede ontsnappen samen met hun bodyguard van hun thuisplaneet en landen op Aarde. Hoewel ze erg hun best doen om in Arcadia te integreren, moeten ze uit hun doppen kijken voor premiejagers.


THE DAUGHTER (Vrijdag 21/12, 23.35, NPO 2)

De Australische theatermaker en regisseur Simon Stone is een graag geziene gast op de podia van deSingel of het Holland Festival, waar hij met Toneelgroep Amsterdam indruk maakt met zijn radicale bewerkingen van de stukken van Henrik Ibsen. Voor zijn filmdebuut liet hij zich opnieuw inspireren door de Noor, al moffelt hij die theaterachtergrond goed weg: The Daughter is een degelijk, zelfverzekerd maar ook wat soapy drama over twee families die in een houthakkersstadje in New South Wales verscheurd worden door een duister geheim. De cast – met onder meer Geoffrey Rush en Sam Neill – acteert op hoog niveau, al springt Odessa Young eruit als de puberdochter met paars geverfd haar die het grootste slachtoffer wordt van de manipulatieve handelingen van de volwassenen.


HIGH PLAINS DRIFTER (Zondag 16/12, 20.40, CAZ)

Terrorisme in Zweden of disco in Europa? Dit is er de volgende dagen op uw tv

In zijn debuut als westernregisseur stapt Clint Eastwood in de voetsporen van zijn mentors Don Siegel en Sergio Leone. Hij vertolkt zelf de rol van de mysterieuze vreemdeling zonder naam die ingehuurd wordt om de idyllische Californische mijnstad Lago te verdedigen tegen enkele gewetenloze outlaws. Deze wraakwestern wordt niet zonder reden ‘de ontbrekende schakel tussen High Noon en Rambo‘ genoemd: met zijn moreel ambigue hoofdpersonage en heftige gewelduitbarstingen haalt Eastwood de mythe van de onberispelijke held onderuit.


THE UNTOLD STORY OF EURO DISCO (Donderdag 20/12, 23.10, Canvas)

Disco mag dan wel geworteld zijn in de Amerikaanse soul, rock en funk en oorspronkelijk een undergroundbeweging van en voor hippies en outcasts zijn, maar het Europese continent heeft een belangrijke rol gespeeld in het succes van het genre. Vanuit Duitsland, Frankrijk en Italië kwam eurodisco aangewaaid, dat voor een revolutie in het genre zorgde met de introductie van elektronische instrumenten zoals synthesizers en drumcomputers. De Belgische documentairemaker Olivier Monssens (Belgitudes) is vooral in die kant geïnteresseerd en vertelt het verhaal aan de hand van de mensen die eurodisco onsterfelijk hebben gemaakt, zoals synthpionier Giorgio Moroder en de Zweedse hitmachine ABBA.


THE WALDHEIM WALTZ (Woensdag 19/12, 23.35, NPO 2)

‘Ik heb tijdens de oorlog niets anders gedaan dan honderdduizenden andere Oostenrijkers: ik heb mijn plicht als soldaat vervuld.’ Zo verdedigde Kurt Waldheim zich in maart 1986 tegen aantijgingen over zijn oorlogsverleden. Waldheim was in de jaren zeventig secretaris-generaal van de VN geweest en was op dat moment kandidaat-president van Oostenrijk. De docu The Waldheim Waltz reconstrueert de affaire, het meest sensationele naoorlogse nazidossier.

Het begon allemaal toen het tijdschrift Profil uitbracht dat Waldheim in zijn autobiografie het een en ander over zijn oorlogsverleden had weggelaten. Kort daarna verklaarde het Joods Wereldcongres dat de commissie Oorlogsmisdaden van de VN na de oorlog had geoordeeld dat Waldheim betrokken was bij nazimisdaden en gearresteerd moest worden.

KURT WALDHEIM: president met duister oorlogsverleden.
KURT WALDHEIM: president met duister oorlogsverleden.

De aantijgingen werden er de maanden daarna niet minder op. Waldheim gaf toe dat hij weet had van represailles tegen partizanen, maar beweerde dat hij nooit een partizaan had gezien, laat staan op een van hen had geschoten. Naar aanleiding van Waldheims bewering dat hij lid zou zijn geweest van de bereden brigade van de SA maar dat hij alleen af en toe met hen uit rijden ging, sneerde de toenmalige kanselier Fred Sinowatz: ‘We nemen er nota van dat Waldheim niet bij de SA was, alleen zijn paard.’

Dat de zaak zo gevoelig lag, had ermee te maken dat Oostenrijk weigerde zijn rol in de Holocaust te erkennen. De mythe dat de Oostenrijkers de eerste slachtoffers van de nazi’s waren, werd in heel wat officiële toespraken en heimatfilms uitgedragen. Waldheim won de verkiezingen trouwens, maar zou zich niet meer kandidaat stellen voor een tweede ambstermijn.

Regisseur Ruth Beckermann (°1952), de dochter van Holocaustoverlevenden, nam destijds zelf deel aan de protesten tegen Waldheim. Ze bouwde haar documentaire netjes chronologisch op met beelden die ze toen zelf geschoten heeft en materiaal dat ze in allerlei archieven in binnen- en buitenland opduikelde. Niet alleen werd Waldheims Walzer, zoals de originele titel luidt, dit jaar op de Berlinale onderscheiden als beste documentaire, het is ook de Oostenrijkse inzending voor de Oscars.

De vraag die de film centraal stelt, is hoe Oostenrijk met zijn oorlogsverleden omgaat. Maar dat Waldheim zich onder meer verdedigde door de pers aan te vallen – ‘De internationale pers wordt gedomineerd door het Joodse Wereldcongres, dat is wel bekend’ – klinkt ook in onze tijd bekend. Zoals schrijver Peter Turrini ergens in de docu opmerkt: ‘Wat voor zin heeft de vraag of we in 1938 laf of moedig waren? De vraag is alleen of we vandaag laf of moedig zijn.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content