Russell Crowe, Ryan Gosling en andere buddy’s die je tv-avonden kleuren

Filmklassiekers, verse series en maar liefst twéé keer een inkijk in de duistere wereld van Facebook: dit brengt de nieuwe tv-week.

1. The Nice Guys

1977, de Hollywood Hills. Een puber betreedt bij nacht de slaapkamer van zijn ouders en vist een pornoboekje van onder het bed. Als hij door de donkere hal terug naar zijn kamer sluipt, ziet hij een sportwagen naar hun huis denderen. Het voertuig boort zich door de gevel en gaat er aan de andere kant weer uit. Als hij het wrak nadert, ziet de jongen daarin een naakte vrouw liggen, overdekt met bloed.

Het slachtoffer is pornoactrice Misty Mountains. De zaak brengt uiteindelijk twee privédetectives die op het randje van het wettelijke opereren samen: de meestal dronken Holland March (Ryan Gosling) en bottenbreker Jackson Healy (Russell Crowe). De pathetische March heeft net zijn vrouw verloren en wordt door zijn dochter Holly (Angourie Rice) omschreven als ‘de slechtste detective ter wereld’. Healy is een eersteklas zuurpruim die liever zijn vuisten laat spreken dan ergens veel woorden aan vuil te maken. De dood van Misty Mountains zuigt hen almaar diep in een ingewikkeld kluwen waarin ook een mysterieuze milieuactiviste (Margaret Qualley), kleurrijke Las Vegas-gangsters, de auto-industrie, een louche pornoproducent en een experimentele film met de titel How Do You Like My Car, Big Boy? een rol spelen.

Als u nu zo stilletjesaan ‘buddyfilm’ denkt, dan is dat bepaald niet onterecht. Met name Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) deed dienst als model voor The Nice Guys (2016). En regisseur Shane Black, die ook Iron Man 3 leidde, heeft net in dat genre al zijn strepen verdiend: hij schreef de eerste twee Lethal Weapon-films en maakte zijn regiedebuut met de noirparodie Kiss Kiss Bang Bang (2005). Dat er hier gestunt en gestunteld wordt, hoeft evenmin te verbazen: dat is zowat Blacks handelsmerk geworden.

Even iconisch als het samenspel van Paul Newman en Robert Redford in Butch Cassidy and the Sundance Kid is het allemaal niet, maar het samenspel van Gosling en Crowe in deze actiekomedie mag er zijn. Net als de dialogen, zoals in deze verwarring tussen München en eunuch: ‘Guy without his balls. A munich.’ ‘Munich, is a city in Germany, Munich. München.’ ‘You sure?’ ‘My dad was stationed there.’ ‘Right. Hitler only had one ball.’ (Luc Joris)

2. Het uur van de wolf: M.C. Escher – Het oneindige zoeken

‘Er is maar één persoon die een goede film over mijn werk zou kunnen maken: ikzelf’, zo zei Maurits Cornelis Escher (1898-1972) ooit. Regisseur Robin Lutz nam zijn advies, voorzover nog mogelijk, ter harte. Hij laat de Nederlandse graficus in zijn eigen woorden – er wordt geciteerd uit zijn brieven en dagboeken – vertellen over zijn leven en werk, tegenslagen en successen. M.C. Escher – Het oneindige zoeken geeft zo een vrij volledig beeld van de man achter trappen zonder begin of einde, vissen die in vogels overvloeien of water dat naar boven loopt. Eschers duizelingwekkende optische illusies waren – niet verwonderlijk – in de jaren 60 en 70 in trek bij hippies en prijkten op tal van platenhoezen. ‘Ik ben geen artiest, ik ben een wiskundige’, fluisterde hij singer-songwriter Graham Nash toe, die hier ook zijn bewondering voor Escher mag ventileren. (Andreas Ilegems)

3. The Oslo Diaries

Tegenwoordig lijkt een vredesakkoord tussen Israël en Palestina verder weg dan ooit. In 1993, ten tijde van de historische Oslo-akkoorden tussen Yitzchak Rabin en Yasser Arafat, leek er een oplossing in de maak, maar de moord op Rabin, de opkomst van Benjamin Netanyahu en Hamas’ verwoestende zelfmoordaanslagen gooiden roet in het eten. Deze Israëlische documentaire van Mor Loushy en Daniel Sivan gunt u, aan de hand van de dagboeken van de onderhandelaars (die nooit eerder openbaar gemaakt werden), een diepgravende blik achter de schermen van de onderhandelingen. Dat men daarbij sommige deelnemers aan de onderhandelingen door acteurs laat vertolken, doet de grenzen tussen werkelijkheid en fictie soms op een vreemde manier vervagen, maar dit blijft een intrigerend document over hoe diplomatie in een hopeloos conflict voor een doorbraak kan zorgen. (L.J.)

4. American Horror Story seizoen 8

‘Er komen zo veel fan favorites terug dat je zult denken dat het The Love Boat is.’ Schrijver Ryan Murphy is ervan overtuigd dat ook het achtste seizoen van zijn anthologieserie American Horror Story een regelrechte hit wordt. Na eerdere thema’s als Murder House, Hotel en Cult draait het nu allemaal om Apocalypse.American Horror Story serveerde tot nu toe telkens een verhaal dat volledig op zich staat. Enkel de cast blijft telkens grotendeels dezelfde. Dat geldt niet helemaal voor dit seizoen: Murphy heeft al aangekondigd dat het deze keer een cross-oververhaal wordt, van seizoen 1 (Murder House) en 3 (Coven). En ja, dat betekent ook dat Jessica Lange weer de rol van Constance opneemt. (Jorik Leemans)

5. 2Doc – The Cleaners

Bots, filosofen noch juristen, maar laaggeschoolde Filipijnen maken het geoutsourcete geweten van Facebook uit. Documentairemakers Hans Block en Mauritz Riesewieck zochten voor The Cleaners zogeheten content moderatorsop. Het duo vond: een devoot christelijke pornowaakhond, een aanhanger van zowel president Duterte als diens desinformatiecampagnes en een ’terrorismespecialist’ die een iconische foto uit Abu Ghraib verwart met eentje van IS. The Cleaners legt een onhygiënische schaduwindustrie bloot die ethische dilemma’s reduceert tot een ‘delete’ of ‘ignore’. Want deze digitale schoonmakers moeten een target van 25.000 potentieel afschuwelijke posts per dag halen. En dat doet iets met een mens. De docu toont in één moeite ook hoe de droom van een democratisch, geëmancipeerd internet verworden is – meer advertentie-inkomsten, graag – tot populisme, haat en fake news. (Sebastian Roth)

6. American Vandal seizoen 2

Dat een parodie op true-crimereeksen minstens zo populair – en clever gemaakt – kan zijn als pakweg Making a Murderer, heeft het eerste seizoen van American Vandal bewezen, een mockumentary over een vandaal die op een Amerikaanse high school auto’s met getekende fallussen bekladde. Was dat eerste seizoen vooral gemodelleerd op de podcast Serial, dan is het tweede meer verwant aan de docureeks The Jinx. Het verhaal: documakers Peter (Tyler Alvarez) en Sam (Griffin Gluck), die relatief bekend zijn sinds hun docu-in-de-docu American Vandal werd opgepikt door Netflix, onderzoeken een nieuwe zaak op een katholieke eliteschool. Een snoodaard heeft daar op een doodgewone maandag besloten de limonade te vergiftigen met laxeermiddel. Dikke shit. Bij de hulpdiensten sijpelen algauw meldingen binnen van studenten met stoelgangproblemen. De jacht op de ’turd burglar’ is geopend. Of zoals een van de studenten het zegt: ‘It’s poop. But it goes a lot deeper than that.’ (A.I.)

7. Closing Gambit: 1978 – Korchnoi vs. Karpov & The Kremlin

De Koude Oorlog bereikte ook op en rond het schaakbord weleens een kookpunt. Maar nooit zo als in de WK-finale van 1978, een afmattende strijd van 92 dagen, 32 partijen, waarvan 21 remises. In de ene hoek: titelverdediger Anatoli Karpov, de onkreukbare golden boy van de USSR. In de andere: Viktor Kortsjnoj, ouder, Joods en een ‘volksverrader’ – hij had het moederland 21 medailles bezorgd vooraleer hij naar het Westen vluchtte. Achttien grootmeesters, onder wie Karpov, en een boel archiefbeelden vertellen u dat de Sovjetmedia Kortsjnojs naam zelfs weigerden te gebruiken. Of dat in Karpovs team op de voorste rij een hypnotiseur zat die Kortsjnoj counterde met een reflecterende bril, fysieke bedreigingen en door twee moorddadige sekteleden te laten opdraven. En er was het yoghurtincident. (S.R.)

8. Murdered by My Father

Sinds 2010 zijn er in het Verenigd Koninkrijk al 12.000 gevallen van aan eer gerelateerd geweld gemeld. Dit op feiten gebaseerd BBC-drama brengt het schokkende relaas van zo’n eerwraak. Salma is een slim en grappig zestienjarig Brits-Pakistaans meisje dat samen met haar broer en vader in de Londense buitenwijken woont. Haar vader heeft haar beloofd aan de zoon van een zakenpartner, een kwelling die er bepaald niet op verbetert wanneer ze verliefd wordt op een leuke jongen uit de buurt. Acteur Adeel Ahktar is schitterend als de angstige patriarch Shahzad, een vertolking waarvoor hij als eerste niet-blanke acteur een Bafta won. (L.J.)

9. Magnolia

Over wat de beste film van Paul Thomas Anderson is durven de meningen te verschillen. De meer cinefiele fan neigt allicht eerder naar There Will Be Blood of Boogie Nights. De doorsneefilmliefhebber kiest eerder voor deze mozaïekvertelling, een drie uur durend epos over de zielenroerselen van een groot aantal personages in San Fernando Valley. In de sterrencast herkent u onder meer Jason Robards, Julianne Moore, Alfred Molina, Philip Seymour Hoffman en William H. Macy, maar u herinnert zich vooral Tom Cruise als Frank T.J. Mackey, een arrogante, misogyne mediagoeroe (‘Respect the cock and tame the cunt’) die geconfronteerd wordt met zijn stervende vader. Het lyrische camerawerk van Robert Elswit is subliem, het vertelritme energiek. En het regent kikkers.(L.J.)

10. Inside Facebook: Secrets of a Social Network

Ben u een van de meer dan 2 miljard mensen die enorme hoeveelheden persoonlijke info prijsgeven aan Facebook? Hoog tijd dat u meer te weten komt over ’s werelds drukste sociale netwerk. Het bedrijf dat al uw diepste geheimen kent, heeft immers ook enkele zaken die het liever verborgen houdt. De makers van deze docu peilen naar de diepste algoritmes van Facebook, om zo de kernwaarden van het bedrijf te ontcijferen.

Hoe ze dat doen? Simpel: door te solliciteren voor de job van ‘content moderator’. Dagelijks worden enorme hoeveelheden beeld en tekst op het platform opgeladen die gekeurd moet worden. Dat werkje van soms gruwelijke content ‘liken’ en ‘disliken’ besteedt het bedrijf uit aan tienduizenden onvoorbereide krachten, verspreid over verschillende bedrijven. Omdat slimme robots en algoritmes nu eenmaal geen moreel kompas hebben.

Maar Facebooks morele kompas zit evenmin altijd juist. Dat geeft meestal de meest profijtelijke route aan, zoals ook The Cleaners al aantoonde (toevallig ook deze week te zien, zie tip 5). Die documentaire onderzocht wie de macht heeft over wat we te zien krijgen, Inside Facebook gaat nog een stap verder door te infiltreren in zo’n machtscentrum: het Ierse CPL Resources, een van Facebooks vele moderatiecentra, waar wekelijks miljoenen posts worden doorgelicht, gedeletet en gemarkeerd als ‘disturbing’.

Maar wat is ‘verontrustend’? Herinnert u zich de hoorzitting van Mark Zuckerberg in een Amerikaanse Senaatscommissie nog, waar de Facebook-baas wegens het Cambridge Analytica-schandaal op het matje geroepen werd? Zuckerberg gaf er toe dat hij liever niet vertelde in welk hotel hij verbleef. Inside Facebook leert dat zijn bedrijf er geen probleem mee heeft om een video van een man die een peuter mishandelt of een filmpje waarop iemand levende ratten opeet te laten staan.

Inside Facebook zoekt naar de ware doelen achter die verontrustende keuzes. Zuckerberg zegt dat Facebooks missie het verbinden van mensen is, deze revelerende reportage leert iets heel anders. ‘Als je te veel censureert, verliezen mensen hun interesse in het platform’, verklaart een medewerker op verborgen camera. ‘Op het einde van de dag moet er geld verdiend worden.’ (Johannes De Breuker)