Musea staan niet stil

Met Museum voor Fotografie in Antwerpen gaat uitbreiden.

In het bestuursakkoord van de nieuwe deputatie van de provincie wordt voorzien in een nieuwbouw voor het museum. Het gaat om een collectie- en boekentoren die het mogelijk moeten maken de omvangrijke opslagruimten uit te breiden en de collectie te optimaliseren. Die omvat zowat 63.000 fotobeelden, ca. 692.000 negatieven en ongeveer 23.000 camera’s. De bibliotheek met meer dan 35.000 boeken en tijdschriften is een van de belangrijkste van Europa.

De nieuwe collectietoren komt in twee af te breken panden langs de zijkant van het museum en de boekentoren zal een plaats vinden in een aangrenzend pand aan de Waalse kaai. Voor de collectietoren worden de afbraakwerken dit najaar aangevat en in 2014 wordt met de nieuwbouw begonnen.

Het werd hoog tijd dat de collectie dan kan ontsloten worden en ook de bibliotheek heeft nieuwe ruimten dringend nodig al is er voor die laatste uitbreiding nog geen datum voorzien. Het is dus voor de nieuwe provincieraad duidelijk dat het FoMu een speciale plaats heeft in het museumlandschap van Vlaanderen en dat is goed nieuws.

In een vorig artikel hebben we al gewezen op de museumproblemen die zich stelden in de Verenigde Staten omdat de financiële toestand precair geworden was. Daar spelen de sponsors een belangrijke rol omdat musea privé-instellingen zijn en niet van overheidssteun genieten. In Europa stelt dat probleem zich minder al is sponsoring, vooral in Nederland, gemeengoed geworden.

In de jaren negentig kende Nederland een boost van museumnieuwbouw. In Maastricht werd het Bonnefantenmuseum gebouwd, ook Groningen kreeg een nieuw museum, zoals ook het Centraak Museum in Utrecht en in Rotterdam werd het Boymans museum uitgebreid. En bij onze Noorderburen gaat het bouwavontuur gestadig verder. De jongste jaren hebben meer dan tien musea verbouwingswerken aangevat. Het prestigieuze Mauritshuis in Den Haag is voorlopig gesloten om een facelift mogelijk te maken, Ook het Van Gogh museum in Amsterdam en het stedelijk museum in Alkmaar worden verbouwd. Het Drents museum in Assen en het Dordrechts museum zijn al klaar. Geld speelt blijkbaar daarbij geen rol want Den Bosch investeert 52 miljoen euro in de sanering van het Noord Brabantsmuseum en de nieuwbouw voor het gemeentelijk museum. In Leeuwarden werd het Fries museum onder hand genomen, kostprijs 36 miljoen waarvan de helft gefinancierd werd door een schenking. Ook voor de verbouwingskosten van het museum De Fundatie in Zwolle, ad 6 miljoen euro, droegen lokale sponsors bij.

De vlagschepen, het Stedelijk is al geopend op 23 september en het Rijksmuseum wordt op 13 april opnieuw ontsloten. Het Spaanse architectenbureau Cruz & Ortiz werkten in de geest van de oorspronkelijke architect Pierre Cuypers maar dat kostte 375 miljoen euro. Sponsorgeld was dan ook meer dan welkom. Het telecommunicatie bedrijf KPN werd hoofdsponsor en ook de bierbrouwer Heineken kwam met geld over de brug. Wat het Stedelijk betreft heeft de nieuwbouw en de facelift (architectenbureau Benthem Crouwel) geen windeieren gelegd want sedert september werden al 100.000 bezoekers geteld. Maar daar staat tegenover dat eerlang het museum het met 2 miljoen minder zal moeten stellen met als gevolg dat 31 van de 200 medewerkers werden ontslagen. Vraag is of, gelet op die opgelegde beperkingen het museum nog voldoende middelen zal overhouden om prestigieuze tentoonstellingen, dus publiekstrekkers, op te zetten die mecenassen en sponsors blijvend aan de instelling kunnen binden en het probleem stelt zich nog acuter nu een golf van besparingen de hele culturele sector in Nederland in de tang houdt.

In eigen land wordt het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen nu verbouwd en gaat pas over drie jaar weer open. In Brussel is er weer hoop voor de Nationale Plantentuin en verder woedt er een kleine oorlog over de reorganisatie van de Rijksmusea en het lot van het Museum voor Moderne en Hedendaagse kunst dat ondertussen gesloten werd en waar een degelijke oplossing op zich laat wachten. In andere steden bestaan verder geen museumplannen en daarom is het goed dat de nieuwe bestuursploeg van de provincie Antwerpen het voortouw heeft genomen.

Ludo Bekkers

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content