Hoe zou het nog zijn met… Maurice Lippens?
Maurice Lippens schopte het tot graaf, lid van de Belgische haute finance en topman van Fortis, de grootste bank-verzekeraar van het land. Tijdens de financiële crisis liep het mis: Fortis was de eerste financiële instelling van Europa die omviel. Lippens wordt mismanagement en misleidende communicatie verweten.
Wie? Maurice Lippens (69), ondernemer en financier
Toen? Directie- en bestuursvoorzitter van AG en Fortis
Quote? “Ik heb een gerust geweten. Ik heb niet gelogen, niets verstopt.”
Nu? Wordt verdacht van misleidende communicatie aan beleggers in het Fortis-dossier. Kan nog altijd opdraaien voor boetes en schadevergoedingen. Is voorzitter van het familiebedrijf en projectontwikkelaar Compagnie Het Zoute. Schrijft zijn memoires.
Maurice Lippens werd in 1943 geboren als jongste van vier kinderen van Léon Lippens, de burgemeester van Knokke tussen 1947 en 1966 en oprichter van het natuurreservaat Het Zwin. De familie Lippens is eigenaar van de Compagnie Het Zoute, de belangrijkste projectontwikkelaar van Knokke. De oudere broer van Maurice, Leopold Lippens, trad in de voetsporen van zijn vader en is al sinds 1979 onafgebroken burgemeester van Knokke-Heist.
Maurice stapte in de zakenwereld. Zijn carrière begon pas echt in 1981, toen hij zijn intrede maakte bij de verzekeraar AG. Twee jaar later mocht hij zich al gedelegeerd bestuurder van AG noemen. In 1990 fuseerde AG met de Nederlandse verzekeraar Amev en ontstond de Fortis-groep. In 1993 nam Fortis een meerderheidsbelang in de openbare kredietinstelling ASLK en in 1998 haalde de groep, na een bittere overnamestrijd met ABN AMRO en tegen de wil van het management, ook de Generale Bank binnen.
Omdat hij de droom van de ‘grote Belgische bank’ gerealiseerd had, kreeg Maurice Lippens de adellijke titel van graaf. Maar zijn overnamehonger was niet gestild. Fortis wilde uitgroeien tot een wereldwijde financiële speler en in 2007 nam het samen met Banco Santander en Royal Bank of Scotland de bankentrots van Nederland over, ABN AMRO. Het overnamebedrag bedroeg liefst 72 miljard euro, waarvan 24 miljard ten laste van Fortis.
Door het uitbreken van de financiële crisis kreeg Fortis zijn financiering niet rond, maar de top van de instelling vertikte het de overname terug te draaien. Ondanks eerdere beloften besliste Fortis in juni 2008 het dividend te schrappen en een kapitaalverhoging te doen. Investeerders en beleggers voelden zich gerold, en spaarders verloren het vertrouwen in de bank-verzekeraar. Enkele maanden later zag de overheid zich verplicht de bank voor een paar kruimels te verkopen aan BNP Paribas. Nagenoeg alle waarde voor de aandeelhouders ging verloren.
Sinds die periode is de ster van Maurice Lippens gedoofd. Op beleggersfora waren verwensingen zijn deel. De media maakten van hem ‘de meest gehate man van België’. Buiten zijn thuisbasissen in Ukkel en Knokke laat de man zich amper nog in het openbaar zien.
In een recent gesprek met een glossy magazine verklaarde Lippens dat hij begonnen is met het schrijven van zijn memoires. “Maar ik weet nu al dat ik die niet kan uitgeven”, vertelde hij. “Er staan te veel namen in van mensen die me dat kwalijk zouden nemen. Ik ben ontgoocheld dat sommige mensen in wie ik vertrouwen had, niet de moed hadden alles te zeggen wat ze wisten. Dat is… pijnlijk.”
Het ziet ernaar uit dat we niet hard moeten tillen aan het feit dat de memoires wellicht niet gepubliceerd worden. Maurice Lippens is er nog altijd van overtuigd dat hem geen schuld treft. De fouten zijn blijkbaar enkel door anderen gemaakt, de zijne waren niet meer dan vergissingen. Dat bleek ook tijdens het interview dat Lippens een jaar na de ineenstorting van Fortis gaf. In september 2009 deed hij, zonder blijk te geven van veel zelfkritiek, zijn verhaal: “Ik heb een gerust geweten. Ik heb niet gelogen, niets verstopt.”
Toch is er nog altijd een kans dat Lippens wel bestraft wordt voor zijn rol in de ondergang van Fortis. In Nederland werden Fortis en zijn toenmalige bestuurstop eerder dit jaar schuldig bevonden aan wanbeleid en misleiding van de aandeelhouders. Schadeclaims van gedupeerde beleggers zullen in de eerste plaats de rechtsopvolger van Fortis, Ageas, viseren, maar die kan de kosten eventueel verhalen op de voormalige Fortis-top.
In België loopt het strafonderzoek in de Fortis-zaak nog, terwijl de sanctiecommissie van de beurswaakhond FSMA zich buigt over administratieve boetes wegens marktmisbruik. Het juridischadviesbureau Deminor heeft de schade-eisen van meer dan 5000 beleggers verzameld. Pas als duidelijk is wie opdraait voor de mogelijke boetes en schadevergoedingen, kan de impact op het vermogen en de reputatie van de familie-Lippens becijferd worden.
Patrick Claerhout
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier