‘Geen Coldplay meer als soundtrack voor je kleine die zijn vierde verjaardagskaars uitblaast’

De EU wil auteursrechten beter gaan beschermen op het internet. ‘Een tiener of een hobbyist die gewoon een leuk videootje wil maken, wordt hier mogelijk de dupe van’, vreest auteur en columnist P.B. Gronda.

Europa herschreef de regels voor wie online auteursrechtelijk beschermde muziek op zelfgemaakte video’s gebruikt. Ik heb daar lang over nagedacht.

Want ik heb weinig sympathie voor de hebzucht van muzikanten, die soms lijken te geloven dat elke afgespeelde seconde van hun materiaal ergens tot facturatie moet leiden. Alsof ik mensen die een citaat uit een column tweeten straks ook een rekening zou sturen, of daar lijkt het soms toch op.

Maar ook voor hele grote bedrijven die zich van de domme houden en via hun reclamemodellen fortuinen verdienen op de kap van artiesten heb ik ook niet bepaald sympathie te over.

Daarbij komt dat ik ongeveer samen met het internet ben opgegroeid en niet van regelgeving houd, maar – jongens toch, wat een nuances hier – intussen zelf ook leef van auteursrechten, en dat graag zou blijven doen.

Ik groeide op in de hardcore- en punkscene en daarin was het niet de gewoonte je muziek te beschermen. Sabam is het establishment en daar wil je als zichzelf respecterend undergroundcreatuur natuurlijk geen zak mee te maken hebben.

Maar ik heb al vaak gezien hoe het gaat om als artiest aan de kant te raken van ‘zij die ervan kunnen leven’. En gemakkelijk is dat niet.

Onzeker wel, in extreme mate zelfs. En een pensioen opbouwen doe je amper. Gelukkig heb je mits enig succes of een hit een soort van pensioen in de vorm van rechten op je werk. Elke keer een liedje op de radio wordt gespeeld, krijgt je er iets voor. Elke keer een cd wordt gedrukt of verkocht ook. Zelfde met boeken, film, theater of televisiedrama.

Daarom gaat de EU auteursrechten nu ook beter beschermen op het internet, waar een heel groot stuk van de muziekindustrie naar verhuisd is. Geen godgeklaagde Coldplay meer als soundtrack voor je kleine die zijn vierde verjaardagskaars uitblaast. En wat met mensen die stukken film of trailers of tv-episodes online zwieren? Enfin, in principe kan het allemaal nog steeds, alleen niet meer gratis.

Maar wie betaalt dan die rechten? Daar botsen we op een van de onzinverhalen van het internet. Namelijk dat al die diensten dan wel gratis worden aangeboden – YouTube, Facebook… – maar het natuurlijk om uiterst commerciële bedrijven gaat die aan reclame doen zoals er voordien in de geschiedenis nooit aan reclame werd gedaan.

Kortom, dat rechthebbende auteurs hun deel van de gesuikerde koek eisen, is eigenlijk niet meer dan normaal. Een spijtig gevolg is dat een tiener of een hobbyist die gewoon een leuk videootje wil maken, mogelijk de dupe wordt.

De markt van rechtenloze muziek zal bijgevolg waarschijnlijk exploderen. Tot nu was dat zelden de beste muziek. Luister maar eens naar de muziek op daytime lifestyle-tv: daar heb je dan mee te maken.

Maar het kan ook zo lopen dat nieuwe muzikanten hun muziek gratis laten gebruiken om een publiek te vinden. En als ze dat eenmaal gevonden hebben, kunnen ze een buikje laten aanvetten en naarstig hun facturen sturen naar iedereen die er een halve maat van durft te gebruiken. Zo is het undergroundcreatuur tevreden, maar ook de huisvader.